یه سوال برای من در مورد عذر شرعی خانم ها پیش اومده، در قرآن به این عادت ماهیانه با عنوان عذابی برای زنان یاد شده، برای من این مبهم است که انسانی که هیچ جرمی مرتکب نشده، چطور ممکنه که مستحق عذابی باشد آن هم از جانب خداوند متعال که عادل ترین است؟ ممنون میشم موضوع رو برام روشن کنید.

کلمه اذی در آیه مورد پرسش به معنای عذاب و جرم و امثال این معانی نیست چنان چه شما پنداشته اید بلکه به معنای هر چیز خلاف طبع انسان است . برای آگاهی بیشتر شما از مفاد و تفسیر این آیه توجه شما را به مطالب ذیل جلب می نماییم : یَسْئَلُونَکَ عَنِ الْمَحِیضِ قُلْ هُوَ أَذىً فَاعْتَزِلُوا النِّساءَ فِی الْمَحِیضِ وَ لا تَقْرَبُوهُنَّ حَتَّى یَطْهُرْنَ فَإِذا تَطَهَّرْنَ فَأْتُوهُنَّ مِنْ حَیْثُ أَمَرَکُمُ اللَّهُ إِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ التَّوَّابِینَ وَ یُحِبُّ الْمُتَطَهِّرِینَ بقره آیه(222) کلمه (محیض) مانند کلمه (حیض) مصدر (حاضت المرأة- تحیض) است، و معنایش جریان خون معروفى است که صفات مخصوصى دارد، و زنان حائض آن صفات را مى شناسند، و چون این مصدر مختص زنان است لذا اسم فاعل آن را مذکر هم مى آورند، و مى گویند زن حائض، هم چنان که مى گویند زن حامل. و کلمه (اذى)- بطورى که گفته اند- به معناى ضرر است، لیکن این حرف قابل خدشه است، چون اگر اذیت ضرر بود، باید صحیح باشد در مقابل نفع استعمال شود، همانطور که کلمه ضرر در مقابل کلمه نفع استعمال مى شود، و معلوم است که هیچ وقت به جاى دواى مضر نمى گوئیم: دواى موذى، چون موذى یک معناى دیگرى غیر مضر را افاده مى کند و بهمین جهت است که خداى تعالى فرموده: لَنْ یَضُرُّوکُمْ إِلَّا أَذىً { V;( آل عمران – 111) . و اگر فرموده بود: لن یضروکم الا ضررا کلام فاسد مى شد، و نیز اگر کلمه (اذیت) را به معناى ضرر بگیریم آن گاه در امثال آیه: إِنَّ الَّذِینَ یُؤْذُونَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ (احزاب –( 57) و آیه: لِمَ تُؤْذُونَنِی وَ قَدْ تَعْلَمُونَ أَنِّی رَسُولُ اللَّهِ إِلَیْکُمْ ( صف – 5) دچار اشکال مى شویم چون در اینگونه آیات کلمه (اذیت) ظهورى در معناى ضرر ندارد، پس ظاهر این است که کلمه (أذى) به معناى هر عارضه اى باشد براى چیزى که ملایم با طبع آن نباشد، که این معنا به وجهى منطبق با معناى ضرر نیز هست. و اینکه محیض را اذى خوانده، به همان معنایى است که گفتیم، چون خون حیض که به عادت زنان مربوط است، از عمل خاصى حاصل مى شود که طبیعت زن در مزاج خون طبیعى زن انجام مى دهد، و مقدارى از خون طبیعى او را فاسد، و از حال طبیعى خارج نموده، و به داخل رحم مى فرستد، تا بدین وسیله رحم را پاک کند، و یا اگر جنین در آن باشد، با آن خون جنین را غذا دهد، و یا اگر بچه بدنیا آمده ماده اصلى براى ساختن شیر جهت کودک را آماده سازد. و بنا بر آن تفسیرى که کلمه (أذى) را به معناى ضرر گرفتند، محیض را هم به معناى جمع شدن با زنان در حال حیض گرفته، و در معناى آیه گفته اند: از تو مى پرسند آیا در چنین حالى جایز است با زنان جمع شد؟ جواب داده شده این عمل ضرر است، و درست هم هست چون پزشکان گفته اند: طبیعت زن در حال حیض سرگرم پاک کردن رحم، و آماده کردن آن براى حامله شدن است، و جماع در این حال نظام این عمل را مختل مى سازد، و به نتیجه این عمل طبیعى یعنى به حمل (و به رحم زن) صدمه مى زند. فَاعْتَزِلُوا النِّساءَ فِی الْمَحِیضِ، وَ لا تَقْرَبُوهُنَّ …کلمه (اعتزال) که جمله (فاعتزلوهن) امر از آن است، به معناى عزلت گرفتن، و دورى گزیدن از معاشرت است، و نیز وقتى گفته مى شود: (عزلت نصیبه)، معنایش این است که من سهم او را مشخص نموده، و از سایر سهام جدا کردم، و کنار گذاشتم و کلمه (قرب) در مقابل کلمه (بعد) است، و این کلمه هم به خودى خود متعدى مى شود، و هم با حرف (من)، و مراد از اعتزال ترک نزدیکى از محل خون است، که بیانش خواهد آمد. طوائف مختلف مردم در مساله محیض آراء و مذاهبى مختلف دارند، یهود در این مساله شدت عمل به خرج مى داد، و در حال حیض زنان، حتى از غذا و آب و محل زندگى و بستر زنان دورى مى کرد، و در تورات نیز احکامى سخت در باره زنان حائض و کسانى که در محل زندگى و در بستر و غیره با ایشان نزدیکى مى کنند وارد شده. و اما نصارا، در مذهب ایشان هیچ حکمى در باره اجتماع با زنان حائض، و نزدیک شدن به ایشان نیامده، و اما مشرکین عرب، آنان نیز در این باره هیچ حکمى نداشتند، جز اینکه ساکنین مدینه و دهات اطراف آن، از این کار اجتناب مى کردند، و این بدان جهت بود که آداب و رسوم یهودیان در ایشان سرایت کرده بود، و همان سخت گیریهاى یهود را در معاشرت با زنان حائض معمول مى داشتند، و اما عربهاى دیگر، چه بسا این عمل را مستحبّ هم مى دانستند، و مى گفتند جماع با زنان در حال حیض باعث مى شود فرزندى که ممکن است پدید شود خونخوار باشد، و خونخوارى در میان عشایر صحرانشین صفتى پسندیده بوده است. و به هر حال پس اینکه فرمود: (از زنان در حال حیض کناره گیرى کنید) هر چند ظاهرش امر به مطلق کناره گیرى است همانطور که یهودیان مى گفتند، و هر چند که براى تاکید این ظاهر بار دوم هم فرمود: وَ لا تَقْرَبُوهُنَّ، و لیکن جمله: فَأْتُوهُنَّ مِنْ حَیْثُ أَمَرَکُمُ اللَّهُ، با در نظر داشتن اینکه منظور از (آنجایى که خدا دستور داده) همان مجراى خون است، که در آخر آیه است، خود قرینه است بر اینکه جمله: (فاعتزلوا)، و جمله دوم یعنى وَ لا تَقْرَبُوهُنَّ جنبه کنایه دارند، نه تصریح، و مراد از آمدن زنان و نزدیکى با ایشان نزدیکى از محل خون است فقط، نه مطلق مخالطت و معاشرت، و نه مطلق تمتع و لذت گیرى از آنان. پس معلوم شد اسلام در مساله حیض زنان راه وسط را اتخاذ کرده، راهى میانه در بین تشدید تمامى که یهود اتخاذ کرده، و در بین اهمال مطلقى که نصارا پیش گرفته اند، و آن راه میانه این است که مردان در هنگام عادت زنان از محل ترشح خون نزدیکى نکنند و تمتعات غیر این را مى توانند ببرند، ترجمه تفسیر المیزان ، ج2 ، ص 311 اصولا خونى که هنگام عادت ماهیانه دفع مى شود، خونى است که هر ماه در عروق داخلى رحم، براى تغذیه جنین احتمالى جمع مى گردد، زیرا مى دانیم رحم زن در هر ماه تولید یک تخمک مى کند، و مقارن آن عروق داخلى رحم به عنوان آماده باش براى تغذیه نطفه مملو از خون مى شود، اگر در این موقع که تخمک وارد رحم مى شود، اسپرم که نطفه مرد است در آنجا موجود باشد، تشکیل نطفه و جنین مى دهد و خونهاى موجود در عروق رحم صرف تغذیه آن مى شود، در غیر این صورت، بر اثر پوسته پوسته شدن مخاط رحم، و شکافتن جدار رگها، خون موجود خارج مى شود و این همان خون حیض است، و از اینجا دلیل دیگرى براى ممنوع بودن آمیزش جنسى در این حال به دست مى آید، زیرا رحم زن در موقع تخلیه این خونها هیچ گونه آمادگى طبیعى براى پذیرش نطفه ندارد و لذا از آن صدمه مى بیند.تفسیر نمونه ، ج2 ، ص 136 .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه