بنظر شما چه تفاوتی بین مهدویت شیعه با دیگر ادیان است و ما از کجا یقین کنیم که امام زمان ما حق است؟

شیعه خود را میراث‌دار اندیشه مهدویت از زمان پیامبر اسلام (ص) می‌داند و برای اثبات آن از علم کلام و حدیث بهره‌های فراوان برده‌ است. میراثی که البته تشابهات و تفاوت‌هایی با اندیشه مهدویت و اعتقاد به منجی آخرالزمان در دیگر مذاهب اسلامی و ادیان ابراهیمی و توحیدی دارد. بحث مهدویت از منظر شیعه به لحاظ مبانی، اهداف و به لحاظ کارکردهایش تفاوت‌های اساسی و بنیادین با بحث مهدویت در دیگر فرق و مذاهب اسلامی دارد. تفکر مهدوی شیعه به لحاظ مبانی‌ای که برای این بحث قائل است و با توجه به اهدافی که بر آن متصوّر است و همچنین به لحاظ ویژگی‌هایی که برای منجی آخرالزمان اعتقاد دارد و البته به لحاظ آثار و کارکردهایی که بر این اعتقاد، معتقد است، با تفکر مهدوی دیگر فرق و مذاهب، تفاوت‌های بسیار فراوانی دارد.برای نمونه ما ـ شیعیان 12 امامی ـ به لحاظ مبانی، بحث اضطرار به حجت را داریم. همان عنوان زیبائی که مرحوم کلینی و مجلسی در ابتدای کتاب امامت خود با عنوان اصلی «باب الاضطرار بالحجة» دارند، در حالی‌که در مذاهب و مکاتب دیگر، بحث اضطرار را مطرح نمی‌کنند. یک نمونه دیگر این که ما وقتی این بحث را مطرح می‌کنیم، ویژگی‌هایی را برای مهدی (عج) قائل هستیم که یکی عصمت است؛ در حالی که آن‌ها چنین چیزی را قائل نیستند. ما حیات را برایش قائل هستیم و معتقدیم که چنین فردی حی و حاضر است. او واسطه فیض است یا حتی بالاتر و حدیث «من مات ولم ‌یعرف امام زمانه، مات میتة جاهلیة» (هر کس بمیرد و امام زمان خود را نشناسد به مرگ جاهلیت مرده است) رمز هویت ما است. امام زمان (عج)، رمز هویت ما است؛ یعنی اگر بخواهیم ترجمه زیبائی بشود و رسا باشد، شاید زیباتر از آن تعبیر، نیابیم. در حالی‌که پیروان دیگر مذاهب رمز هویت خود را نمی‌دانند. به لحاظ نقش و کارکردی که هم اکنون منجی مورد اعتقاد شیعیان دارد ـ نه کارکرد اعتقاد‌ی‌اش ـ معتقدیم که منجی هم اکنون حی و زنده و در فضای اجتماعی کاملاً فعال است و در رفع امورات بشری و شیعیان کار می‌کند. امام، در فضای جامعه و در فضای این جهان حضور دارد. این حضور، حضور فعالی است و حضرت در میان ما و در اجتماع ما رفت و آمد می‌کند. امیرالمؤمنین (ع) یک تعبیر بسیار زیبا در خطبه 150 نهج‌البلاغه درباره ویژگی‌های امام عصر (عج) در عصر غیبت دارد که می‌فرماید: «او (حضرت حجت) بسیاری از جمع‌ها را پراکنده می‌کند، بسیاری از پراکنده‌ها را جمع می‌کند. آنها که پی‌گیر و ردیاب هستند و می‌توانند افرادی را که در غیابند ردیابی کنند، این افرادی که این قدر ردیابند، هیچ نشانی از فعالیت او نمی‌توانند پیدا کند؛ ولو که با نهایت دقت هم نگاه بکنند. به قدری کارش پنهانی و پیچیده است که آنهایی که در جست‌وجوی حضرت هستند. نه برای این که به حضرت تقرب پیدا کنند؛ بلکه برای این که از کارهای امام و سیاست‌های حضرت اطلاع یابند، نمی‌توانند او را ردیابی کنند.» این نقش اجتماعی حضرت مهدی (عج) در دوران غیبت است. شیعیان به دلیل باوری که برای حکومت صالحان قائل هستند، معتقدند که آن حضرت، حکومت جهانی خواهد داشت؛ ولی پیروان دیگر فرقه‌های اسلامی و ادیان توحیدی و آسمانی با این اعتقاد چندان موافق نیستند. ما در این خصوص صدها روایت داریم؛ در حالی که دیگران چنین پشتوانه‌ای ندارند؛ نه مکاتب غیراسلامی و نه حتی برادران اهل سنت. حتی گاهی می‌بینیم که برخی عقاید موجود در اهل سنت بسیار متأثر از اهل کتاب ـ به خصوص یهودی‌ها ـ هستند.به هرحال منجی موعود ما شیعیان، حجت خداوند است؛ یعنی وقتی می‌گوئیم منجی موعود، منظور ما منجی موعودی است که امروز، حجت خدا روی زمین به شمار می‌آید و شناخته می‌شود. وقتی می‌گوئیم حجت خدا در عصر حاضر و منجی موعود شیعی، هم یک گذشته تاریخی دارد و هم مربوط به آینده است. پس اعتقاد به منجی آخرالزمان و مهدویت در شیعه با دیگر فرق و مذاهب اسلامی و پیروان ادیان ابراهیمی و مکاتب بشری متفاوت است. در هر حال ادیان و مکاتب معروف به ویژه ادیان الاهی به طور مشترک مژده ظهور مردی را داده اند که دارای ارزش های فراوان است و در سایه حکومت عالمگیر او عدالت و امنیت و صلح در سراسر جهان برقرار می شود و اثری از ظالمان و مستکبران نمی ماند. او داد ستمدیدگان را از متجاوزان می ستاند و روزگار بر وفق مراد مستضعفان خواهد بود. او بر کرسی عدالت تکیه می دهد و تمام جهانیان در کمال رضایت مندی با هم به برادری و برابری خواهند زیست.با این حال تفاوت هایی که در این زمینه وجود دارد بسیار است. هویت منجی در بعضی ادیان پیامبر آن آیین و در بعضی دیگر مبهم و نامعلوم و متناقض است. شخصیت، ویژگی ها، زنده بودن، زمان ظهور، حضور و جلوه منجی موعود، و انتظار او، اسامی و القاب و خیلی دیگر از جمله مسائلی هستند که مورد اتفاق نیستند.شباهت ها و تفاوت ها با موعود سایر ادیان معرفی موعود آخرین دوران زندگی بشر امری است که از دیرباز ادیان و مکاتب مختلف به آن اهتمام ورزیده اند. لکن تعدد ادیان از یک سو و وسعت دایره موضوع مورد سؤال از سوی دیگر بررسی همه زوایای مربوط به آن را ناممکن می سازد. از طرفی تحریفات بی شمار و عدم امکان دسترسی به نسخه های اولیه کتب آسمانی ادیان (به جز اسلام) باعث شده تا نتوان سخنی کامل و متقن از دیدگاه این ادیان بیان نمود.در این کوته سخن سعی شده با رعایت اختصار بیشتر تکیه بر کتب و منابع موجود ادیان شود و نظر اسلام، یهود، مسیحیت، زرتشت و بودا مطرح گردد.کلیات بحث را می توان این گونه طبقه بندی کرد:الف- دیدگاه های مشترک ادیان:1. وعده بشارت ظهور2. شخصیت والا و منتخب منجی3. حکومت جهانی4. برقراری صلح و عدالت و شکست بساط ظلم5. وارثان زمین شدن صالحان و مظلومانب- دیدگاه های متفاوت ادیان:1. هویت منجی موعود و القاب وی2. جایگاه و مراتب معنوی موعودالف- وجوه مشترک ادیان1. وعده بشارت ظهور:اسلاماین مسئله جزو عقاید مسلم اسلام است و در قرآن و روایات اسلامی (مخصوصاً در تشیع) به تفصیل در این مقوله بحث شده است.[1]خداوند سبحان، در آیه وعدالله الذین آمنوا منکم و عملوا الصالحات لیستخلفنهم فی الارض...،[2] وعده ظهور را داده است. از امام محمد تقی (ع) روایت شده که فرمود: قائم ما همان مهدی موعود است... به آن خدایی که محمد را به پیغمبری فرستاد و ما را به امامت مخصوص داشت سوگند که اگر از عمر دنیا یک روز بیش هم باقی نمانده باشد خدا آن روز را طولانی می گرداند، تا مهدی ظاهر شود و زمین را از عدل و داد پر کند، چنان که از ظلم و جور پر شده است.[3]یهودیتدر آیین یهود نیز بارها بشارت ظهور ماشیح (mashiah) آمده است.[4] در آن روز سرور بزرگ مکائیلی خواهد ایستاد و ... از خوابندگان در خاک زمین (مردگان) بسیاری بیدار خواهند شد بعضی در جهت حیات ابدی و بعضی برای شرمساری و حقارت ابدی.[5]در این کلام به بحث رجعت در زمان ظهور مهدی (عج) که در عقاید اسلامی نیز مورد تأیید است اشاره شده است.مسیحیتپیروان دین مسیح (کاتولیک ها، ارتودکس ها، پروتستان ها) نیز در انتظار منجی موعودند. و چون فرزند انسان در جلال خود جمع خواهد آمد، جمیع ملائکه مقدسه بر کرسی بزرگی خود قرار خواهد گرفت....[6]و من از پدر سؤال می کنم و تسلی دهنده ای دیگر به شما عطا خواهد کرد تا همیشه باشد؛ یعنی روح راستی که جهان نمی تواند او را ببیند....[7]زرتشتپیروان این آیین منتظر سه موعودند که هر یک به فاصله هزار سال از یکدیگر ظهور خواهند کرد که همگی از فرزندان زرتشت خواهند بود که سومی (استوت ارته) آخرین موعود است.فر کیانی نیرومند مزدا آفریده را می ستاییم؛ ... در هنگامی که گیتی را نو سازد... در آن هنگام که مردگان اگر برخیزند و به زندگان بی مرگی روی کند....[8]2. شخصیت والا و منتخب:در تمام ادیان شخصیت منجی موعود در جایگاهی ممتاز واقع شده، اما اسلام در رأس این ادیان ویژگی های فوق العاده ای برای حضرت مهدی (ع) درنظر گرفته است.از دیدگاه اسلام (به ویژه تشیع) منجی دوران آخر در اوج ویژگی های مثبت انسانی و برگزیده ویژه خداست. عصمت، واسطه فیض الاهی، دریچه نزول مواهب و برکات خداوند، محور هستی و باعث آرامش نظام هستی از جمله شاخصه های برجسته ای است که اسلام به حضرت ولی عصر (عج) منسوب می دارد. در سایر ادیان نیز همواره از جلال و شکوه موعود به زیبایی یاد شده است که گوشه ای از آنها در خلال متون منقول در این یادداشت قابل برداشت است.3. حکومت جهانیبیشتر ادیان بزرگ حکومت منجی را حکومتی فراگیر و جهان گستر دانسته اند، به طوری که همگی ملل، ادیان و فرهنگ ها زیر لوای یک پرچم و با خوشی و رضایت مندی اجتماع خواهند کرد.اسلاماو خدایی است که رسولش را با هدایت و دین حق فرستاد تا بر تمام ادیان غالب گردد، اگرچه مشرکان خوش نداشته باشند.[9]از این آیه برداشت می شود با ظهور مهدی (عج) نور اسلام به سراسر دنیا تابیده و تمام افراد بشر یا سر تسلیم و فرمان برداری فرود می آورند، یا در زیر تیغ عدالت هلاک خواهند گشت و پرچم اسلام در همه جا برافراشته و عزت مند خواهد گشت.یهوددر زبور داود (ع) آمده است: ای خدا، شرع و احکام خود و ملک و احکام خود را به ملک زاده عطا فرما تا ... از دریا تا دریا و از نهر تا نهر تا دورترین نقاط زمین سلطنت کند....[10]مسیح... همه قبایل نزد وی جمع خواهند آمد....[11]4. عدل و صلح جهانیبرقراری عدل و صلح جهانی و برچیده شدن سلطه ظلم و جور مبحثی است که غالباً هر جا که از منجی صحبت به میان آمده مورد تأکید بوده است.اسلاممبارک ترین بشارتی که به مؤمنان داده شده وعده حکومت بر زمین، غلبه بر ظلم و جور و زندگی ایده آل و آرمانی بدور از ترس و وحشت و در اوج امنیت و رضایت است؛ خداوند وعده داده آنان را خلیفه زمین گرداند... و دینی که برایشان پسندیده است استوار و نیرومند گرداند و ترسشان را به ایمنی تبدیل کند... تا تو را عبادت کرده و شرک نورزد.[12]یهودو او قوم تو را به عدالت داوری خواهد نمود و مساکین تو را به انصاف ... و ظالمان را زبون خواهد ساخت... در زمان او صالحان خواهند شکفت... و جمیع امت های زمین او را خوشحال خواهند خواند.[13]... کیست که عدالت او را نزد پاهای وی می خواند... و او را بر پادشاهان مسلط می گرداند....[14]در آیین هندو نیز آمده است: چرخش روزگار به پادشاهی عادل در آخرالزمان می رسد که ....[15]5. صالحان و مظلومان وارثان زمیناین موضوع نیز در غالب ادیان مطرح شده است و امید همه به روزی است که جبهه به ظاهر قوی و قدرت مند ظلم در هم شکند و مظلومان و مستضعفان به قدرت برسند.اسلامما اراده کردیم که بر ضعفای زمین منت نهاده، پیشوا و وارث زمینشان گردانیم.[16]ما بعد از آن که در تورات نوشته بودیم در زبور نوشتیم که بندگان شایسته ما وارث زمین می شوند.[17]یهودزبور ... اما متوکلان به خدا وارث زمین خواهند شد... اما متواضعان وارث زمین شده از کثرت سلامتی متلذذ می شوند... صدیقان وارث شده ابداً در آن ساکن خواهند بود.[18]زرتشت... که به سوشیانت پیروزمند و به سایر دوستانش تعلق خواهد داشت... تباهکار نابود خواهد گردید و فریفتار رانده خواهد شد.[19] سوشیانت همان منجی است.وجوه افتراقمحدودیت در حجم پاسخ ما را برآن داشت تا تنها به دو نکته از اساسی ترین تفاوت ها بین مکاتب و ادیان نگاهی اجمالی داشته باشیم.هویت منجی و القاب وینوع بشر در همه ادوار تاریخ به دنبال معبود و سرپرستی برای پناه و پرستش می گشته اما غالباً به بیراهه و انحراف رفته و به ذات احدیت شرک ورزیده است. بحث منجی موعود نیز چنان اهمیت و جایگاهی برای ایده آل های بشر دانسته که همواره منتظر پیروزی و ظفرمندی حق بوده اما باز اغلب در مورد شناخت منجی موعود دچار اشتباه شده و در حیطه گنجایش ذهنی اش افرادی را نامبرده است. مثلاً اسلام ناب منجی موعود را حضرت مهدی (عج) می داند آخرین امام معصوم که هم اکنون زنده و از دیده ها پنهان است. در اسلام اسامی و القاب متعددی برای آن حضرت ذکر شده است، تا آن جا که تنها در یک کتاب به 182اسم اشاره شده است.[20]نام غالب در آیین یهود ماشیح است. مسیحیان نیز منتظر ظهور حضرت مسیح اند و اغلب از القاب شیلو، روح راستی، پسر خدا و پسر انسان در کتب مقدس نامبرده شده است.[21]زرتشت نام آخرین سوشیانس (منجی) خود را استوت ارته نامیده است. در آیین هندو کالکی نجات بخش موعود است و ... .2. جایگاه و توجه ادیان به موعود منتظرمتأسفانه مسئله ظهور منجی اگرچه بسیار مهم و حیاتی است، اما در ادیان غیر اسلام توجه کافی بدان نشده و به اندازه کافی مورد بحث قرار نگرفت. پیروان این ادیان غالباً به همین اندک مباحث هم توجه نداشته و به کلی این بحث در حاشیه قرار داده اند و هیچ مسئولیتی را متوجه خود نمی دانند. در این میان اسلام ناب، هم عظمت و جایگاه رفیع منحصر به فردی برای حضرت مهدی (عج) درنظر گرفته و هم برای منتظران ظهور مسئولیت های خطیر و سنگینی را در باب انتظار فرج درنظر گرفته است. از منظر اسلام همین بس که وجود مبارک حضرت مهدی (عج) شخصیتی است معصوم (عاری از هرگونه خطا و عصیان)،[22] واسطه فیض الاهی،[23] و دریچه رحمت حق، همچنین باعث وجود آرامش جهان که اگر لحظه ای زمین از وجودش خالی شود، زمین تمام اهلش را در خود فرو خواهد برد.[24]موارد اختلاف با اهل سنت شخصى یا نوعى بودن مهدى(عج)؛ یکى از اختلافات مهم در این باره آن است که آیا مهدى(عج) شخصیتى معیّن و شناخته شده است یا شخصیتى نامعیّن و ناشناخته است که با این نام و اوصاف خواهد آمد. بسیارى از علماى اهل سنت، مهدویت را «نوعى» دانسته، مى گویند : پس از این در آخرالزمان، در زمانى نامشخص فردى نامعیّن، از پدر و مادرى ناشناخته با این نام و اوصاف متولّد خواهد شد و انجام وظیفه خواهد کرد.اما شیعه امامیه و شمارى از اهل سنت، مهدى(عج) را شخصى، یعنى فردى شناخته شده و معیّن مى دانند و معتقدند : او بیش از این متولد شده و هم اکنون به زندگى خود ادامه مى دهد. معتقدان به شخصى بودن مهدویت، مصداق بشارت هاى رسول خدا درباره مهدى را، همان مهدى موعود، فرزند امام حسن عسکرى«ع» دانسته اند.در بررسى احادیث مهدى و اسناد و مدارک دیگر اسلامى، به دلایل و شواهدى بر مى خوریم که مهدویت شخص را تأیید مى کند براى مطالعه و ارزیابى این دلایل ر.ک : فصلنامه انتظار، شماره 11و12، (مقاله مهدویت و مذاهب اسلامى)، ص 343-346.. «مهدویت نوعى» پیامدهاى منفى فراوانى دارد ؛ چون بر اساس آن، در جهان کنونى، اولى الامرى معصوم، امام و خلیفه قریشى تبار و فردى معصوم از اهل بیت که همراه قرآن باشد، وجود نخواهد داشت. در نتیجه شمار زیادى از احادیث صحیح رسول خدا تکذیب خواهد شد و از آنجا که ساحت مقدس رسول حق، از هر گونه دروغى منزّه است ؛ پس باید اولى الامر معصوم، خلیفه اى قریشى تبار و فردى معصوم از اهل بیت، در جهان وجود داشته باشد.تولّد و نام پدر حضرت مهدى(عج) ؛شیعه معتقد است رهبر موعود، محمد بن حسن عسکرى است که سال 256 ه . ق متولّد شد و پدرش امام حسن عسکرى بر امامت او تصریح کرده است. او سپس به اذن خدا، غیبت صغرى و کبرى نمود. غیبت صغرى هنگامى بود که خداوند، وى را از نیرنگ حکومت عباسى نجات داد. وى از هنگام تولّد، مخفى زیسته، پدرش او را از دیده ها، پنهان مى کرد. پس از وفات پدرش در 260 ه . ق شیعیان به واسطه نوّاب اربعه، با او ارتباط داشتند. نیابت آنان 69 سال (260-329 ه .ق) طول کشید. غیبت کبرى، پس از وفات نایب چهارم آغاز شد.اما بیشتر اهل سنت معتقدند که مهدى هنوز متولّد نشده و در آخرالزمان به دنیا مى آید. برخى از آنان نیز روایت هایى نقل مى کنند که مهدى آخرالزمان، هم نام پیامبر بوده و پدرش هم نام پدر گرامى رسول خدا (عبداللَّه) است. دسته اى از اهل سنّت که تولّد حضرت مهدى را پذیرفته اند، درباره سال ولادت یا ماه و روز آن و نیز پدر گرامى او، اختلافاتى با شیعه دارند.برخى از علماى اهل سنت (مانند عبداللَّه بن محمد مفارقى، ابن طلحه شافعى، دیار بکرى و...) سال ولادت مهدى را 258 ه . ق دانسته اند ؛ ولى علمایى مانند ابن اثیر، ابن عربى، سبط ابن جوزى حنفى، صلاح الدین صفرى، ابن صباغ مالکى، ابن حجر مکى همانند شیعه سال ولادت او را 255 ه . ق مى دانند. درباره ماه و روز ولادت مهدى موعود نیز - علاوه بر نیمه شعبان - 23 رمضان، 9 ربیع الاول، 8 شعبان و... اشاره شده است ر.ک : فصلنامه انتظار، شماره 11و12، (مقاله مهدویت و مذاهب اسلامى)، ص 340و341 .یکى دیگر از اختلافات، درباره تبار و نام پدر مهدى موعود است. برخى از اهل سنت، آن حضرت را از نسل امام حسن«ع» و بسیارى او را از نسل امام حسین دانسته اند. شمارى از دانشمندان سنى - همانند عالمان شیعه - نام پدر مهدى را حسن و آن حضرت را فرزند امام حسن عسکرى دانسته اند. برخى نیز بر اساس زایده اى که در یک حدیث وجود دارد، نام پدر آن حضرت را، همانند نام پدر رسول اکرم«ص» «عبداللَّه» دانسته اند.اعتقاد یا اعتراف ؛ اعتقاد بنیادین به «اندیشه مهدویت»، شیعه را از سایر مکاتب و مذاهب متمایز مى کند. شیعه حیات و بالندگى خود را مدیون مهدویت است ؛ با آن زندگى و رشد مى کند ؛ نفس مى کشد ؛ امید رستگارى و نجات دارد ؛ هدایت و راهنمایى مى شود و... شیعه مهدویت را در امتداد «امامت» قرار داده و تمامى مسائل و امور سیاسى، فرهنگى، عقیدتى و اجتماعى خود را بر اساس آن تفسیر و تبیین مى کند. از آنجا که امامت در نزد شیعه، امرى، ضرورى، مداوم و جزء جدایى ناپذیر زندگى بشرى است ؛ لذا نمى توان محدویت و پایانى براى آن قائل شد ؛ از این رو «مهدویت» تجلّى کامل الگوى «امامت» است ر.ک : نگارنده، مقاله انتظار و انقلاب، فصلنامه انتظار، ش 2، ص 128..به نظر ماربین، مستشرق معروف آلمانى در کتاب انقلاب بزرگ، از جمله مسائل اجتماعى بسیار مهم - که همیشه موجب امیدوارى و رستگارى شیعه شده است - همانا اعتقاد به وجود حجّت عصر و انتظار ظهور او است. حتّى اگر آثار معتقدات مذهبى از بین برود، شیعه داراى آن سرمایه اى خواهد بود که شوکت و اقتدار حکومت خود را نگاه خواهد داشت همان، ص 129..اما اندیشه مهدویت در نزد اهل سنت، بار اعتقادى و عملى خاصّى ندارد و تنها اعتراف به روایات و اذعان به ظهور یکى از فرزندان پیامبر - مهدى موعود - در آخرالزمان است. این اعتراف و اقرار، تأثیر خاصى بر عملکرد فرهنگى، سیاسى و اجتماعى اهل سنت ندارد و چشم انداز نوینى فرا روى آنان نمى گشاید. حتّى بحث «انتظار» و بهره مندى از آثار گران مایه این آموزه مثبت، جایگاه برجسته اى در نظر و رأى آنان ندارد! متأسفانه روایات متواتر نبوى - که در آثار معتبر اهل سنت وجود دارد - با کم توجّهى آنان رو به رو شده و به دست فراموشى سپرده شده است!! در هر حال اگرچه در بیان شباهت ها بیان شد که تمام ادیان و مکاتب منتظر ظهور منجی اند، منتظر روزگاری سرشار از عدالت و مهر و دور از ظلم و جورند، اما چنانچه در تفاوت ها ذکر شد، غالباً پیروان این ادیان به بیراهه رفته و در مورد عظمت وجودی، هویت و شخصیت منجی موعود و همچنین وظایف خود در دوران غیبت و قبل از ظهور موعود دچار غفلت و گمراهی شده اند. پاورقی[1] علامه مجلسی (رضوان الله تعالی) صد و سی آیه از قرآن را مربوط به حضرت مهدی (ع) دانسته و آنها را تفسیر روایی کرده اند و تنها بالغ بر سیصد روایت با مضمون «یملأ الارض عدلاً و قسطاً» آورده اند.[2] «خداوند به کسانی از شما که ایمان آورده اند و عمل شایسته انجام داده اند وعده داده که آنان را خلیفه زمین گرداند.[3] بحارالانوار، ج 51، ص 156.[4] در «گنجینه ای از تلمود» چندین آیه از شخصیت «ماشیح» بحث به میان آورده (آبراهام کهن، فریدون گرگانی، ص 354-352. به نقل از فصلنامه تخصصی انتظار موعود، شماره 15، فصل 6، سال 1384 هجری شمسی.[5] کتاب مقدس، کتاب دانیال نبی، ترجمه فاضل خان همدانی، ص 1567، بند 3-1. به نقل از درسنامه مهدویت، خدا مرد سلیمیان، 1385، ص 24.[6] همان، انجیل متی، باب 25، بند 33-31. کتاب مقدس، دارالسلطه لندن، 1914.[7] انجیل یوحنا، 14: 17.[8] ر.ک: یشتها 2: 349. به نقل از همان منبع، پاورقی 4، ص 160.[9] صف، 9 و توبه، 33.[10] به نقل از امید سبز، محمد علی فرزی خراسانی، ص 77.[11] انجیل متی، باب 25، ص 60، بند 33-31.[12] نور، 54.[13] زبور داود (ع)، مزامیر 72: 18-2؛ 96: 13-10.[14] کتاب مقدس، عهد عتیق، کتاب اشعیای نبی، ص 1031 و 1057. به نقل از همان منبع، پاورقی 4، ص 140.[15] برگرفته از امید سبز، ص 76.[16] قصص، 4.[17] انبیاء، 150.[18] کتاب مقدس، مزامیر داود، مزمور 37، بندهای 37-9.[19] یشتها، ص 160.[20] نجم الثاقب، ص 132-55.[21] انجیل یوحنا، باب 41، آیه 26؛ 16: 13-7؛ 7: 2؛ 19: 8.[22] معصوم بودن: سلیم بن قیس می گوید: از سلمان شنیدم که می گفت: گفتم یا رسول الله هر پیغمبری وصی داشته وصی شما کیست؟ فرمود: شهادت می دهم ای سلمان که علی بن ابی طالب وصی من است... و اوصیائم پسرم حسن و حسین و بقیه از فرزندان حسینند. آنها با قرآنند و قرآن با آنها است از هم جدا نمی شوند مانند این دو انگشت... هر کس از آنها اطاعت کند از خدا اطاعت کرده است و هر کس اطاعت نکند خدا را اطاعت نکرده، همه شان هادی و مهدی اند، و نازل شدن این آیه درباره من و درباره برادرم و دخترم فاطمه و درباره پسرم و اوصیاء یکی بعد از دیگری که فرزندان من و فرزندان برادرم می باشند (انما یرید الله لیذهب عنکم الرجس اهل البیت و یطهرکم تطهیراً اتدرون ما الرجس یا سلمان قلت لا قال الشک لایشکون... مطهرون معصومون من کل سوء، آنها از هر ناپاکی پاکیزه و از هر بدی معصوم اند. سپس حضرت دست مبارک بر حسین (ع) زد و فرمود مهدی امتم ... از فرزندان این است امام بن امام و عالم بن عالم و وصی بن وصی است... (کتاب سلیم بن قیس، ص 429).[23] ... بکم فتح الله و بکم یختم و بکم ینزل الغیث، مفاتیح الجنان، زیارت جامعه، ص 548. به وسیله شما خداوند باب رحمت ها را می گشاید و به وسیله شما امر را به پایان می برد و به وسیله شما باران را فرو می فرستد.[24] لولا الحجة لساخت الارض باهلها، کافی، ج 1، ص 17 .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه