عده اي در صدد ایجاد شبهه می باشند که وعده هاي اسلام با قدرت پيدا کردن به عکس مي شود. از جمله مي گويند آيات قرآن کریم در مکه جنبه ی بخشايش و عطوفت دارد؛ ولي هنگامي که در مدينه به قدرت دست می یابد قوانين جزايي سختي وضع نموده است. در اين مورد توضيح دهید؟

جهت دست یابی به جواب مناسب و درخورشأن، یادکرد چند نکته ضروری و لازم به نظر می آید:اولا: سوره هاي مکي نشان مي دهد که آيات مکي معمولا به بيان عقايد و خداشناسي و معاد و احوال انبياء پرداخته اند و سوره هاي مدني بيشتر به بيان احکام طبيعي و عقلي است که ابتدا بايد پايه ها و بنيان هاي عقيدتي بنا نهاده شود و عقيده پيروان يک آيين آسماني که قرار است حقايق آن به تدريج به صورت وحي نازل شود ـ به صورت صحيح و دقيق شکل گيرد تا سپس احکام متنوع تشريع گردد و بيان شود؛ يعني عقايد بر احکام مقدم است که چینش قرآن کریم چنین است.. ثانيا: فضاي حاکم بر مکه و مدينه و شرايط آن ها، دو فضا و شرايط کاملا متفاوت بود به طوري که فضاي موجود در مکه بستر مناسب براي بيان همه احکام نبود؛ زيرا همان گونه که بيان شد، لزوم تقدم بيان عقايد بر احکام، اقتضاي اين مسأله را داشت و از طرفي برخي از احکام بايد ضمانت اجرايي داشته باشد؛ در حالي که در مکه اسلام و مسلمانان اقليتي تحت فشار بودند و مجبور بودند براي حفظ اساس دين يا صبر کنند و يا به سرزمين هايي چون حبشه هجرت نمايند. در مدينه با تشکيل جامعه مستقل اسلامي، مسائلي جديدتر مورد نياز واقع گرديد و اقتضاي تشريع احکام متناسب و نيز بيان تفصيلي احکام زيادتري را داشت. به صورت طبیعی، وضع قوانین و قانون مند کردن جامعه، نیازمند این است که حکومت اسلامی برای اجرایی کردن آن از ضمانت اجرایی درستی برخوردار باشد. به عنوان نمونه در مورد حکم قصاص که ضمانتي براي صيانت و حفظ جامعه و جان انسان ها و عدم پايمال شدن عدالت و حق مقتول است، اين اختيار به ولي دم داده شده است که گذشت کند و يا ديه بگيرد و یا قصاص نماید. و عفو را نشانه تقوي الهي دانسته و از آن طرف حق قصاص را هم محترم شمرده است تا حق صاحب دم در اجراي عدالت پايمال نگردد و از اين جهت شارع زير سؤال نرود. پس نمونه هاي بسیار زیاد و بارزي در قرآن کریم وجود دارد که وعده هاي اسلام با قدرت پيدا کردن به عکس نمي شود و عطوفت را زير پا نمي گذارد. بخشش بي نظير رسول خدا ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ در فتح مکه است که دشمنان سر سخت و بي رحم مسلمانان را در فتح مکه با فرمان «اذهبوا فانتم الطلقاء؛ برويد شما آزاد هستيد». مورد عفو عمومي قرار دادند. خلاصه سخن اين که تعاليم دين در مکه با توجه به اين که مربوط به عقايد بود، بايستي با استدلال و منطق همراه باشد؛ ولي دستورات اجرائي و احکام که بيشتر در مدينه نازل شد به يقين ضمانت اجرايي مي خواست که با تشکيل حکومت ديني وقدرت پيدا کردن حاکم اسلامي، قابل اجرا بود و پيامبر اسلام ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ همواره دشمنانش را مورد عفو قرار مي داد و اين بيشتر در مدينه، نمود پيدا کرد تا در مکه، زيرا در مکه پيامبر اسلام ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ با کسي درگير نشده و بر کسي قدرت پيدا نکرد، امّا در مدينه وقتي در جنگي پيروز مي شد، با اسيران خوش رفتاري مي کرد و به همه دستور مي داد اسيران را هم مثل بقيه مورد احترام قرار دهند، گاهي آنان را آزاد مي کرد، خيلي از افرادي که به آن حضرت و مسلمانان در مکه آزار و اذيت ها کرده بودند را مورد عفو قرار مي داد و وقتي آن ها مسلمان مي شدند، مي فرمود کسي نبايد به سابقه ی اين ها نگاه کند و بالاترين نمود عفو و گذشت رسول خدا ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ فتح مکه بدون جنگ و خون ريزي بود که با عفو عمومي مشرکان مکه، در عين قدرت گذشت و رسول اکرم از این طریق زیبایی اسلام را به مردم دنيا اعلام نمود. .

مرجع:

ایجاد شده در 1400/10/19

لینک کوتاه