نظر قرآن کریم راجع به علوم روز و حس و تجربه چیست.؟ آیا معجزه ای بالاتر از قرآن کریم وجود دارد.؟ آیا قرآن کریم، دارای جامعیت در معجزه است.؟

هدف از نزول قرآن کریم، شفابخشی بیماری های جان، تربیت معنوی، هدایت انسان ها به سوی سلامت و سعادت و کمال است. و مطالب عمده و ساختاری قرآن کریم، در همین راستا نازل شده است. قرآن کریم، کتاب علمی محض در یک یا چند رشته نیست که بتوان از آن جزئیات همه ی علوم را استخراج کرد. این کار عقل است و انسان از طریق عقل و تجربه می تواند به علوم مختلف در حوزه ی تجربی و انسانی دست یابد. با این وجود، قرآن کریم به برخی از مسائل علمی در راستای خدا شناسی، تحریک کنجکاوی علمی بشر و تشویق به فراگیری علوم اشاره کرده است. اهمیت فراگیری علوم از دیدگاه اسلام با کنکاش در میان ادیان و کتب آسمانی در می یابیم که قرآن کریم و احادیث، بیشترین تأکید را درباره ی فراگیری علوم از جمله علوم تجربی دارد. تا جایی که ماده «علم» بیش از 750 مرتبه در قرآن کریم تکرار شده و بیش از 45 مرتبه ماده «عقل» و خرد ورزی و بیش از 10 مرتبه «اولی الالباب» به معنای صاحبان خرد و عقل، آمده است. خداوند متعال، کسانی را که از روی تقلید و بدون علم به او ایمان می آورند؛ مذمت می کند و علم و ایمان را در کنار هم قرار می دهد. و به فضیلت و علم دانشمندان اصرار می ورزد. و انسان را دعوت به تفکر و تدبر در جهان آفرینش و انسان می نماید. احادیث زیادی درباره ی فراگیری علم و دانش به دست ما رسیده که به هزارها می رسد.. تا جایی که دانش ورزی را واجب می دانند و می فرمایند: «طلب العلم فریضه علي کل مسلم و مسلمة» و یک لحظه تفکر را معادل یک سال عبادت می دانند. پیامبر اسلام ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ فرمودند: العلم علمان، علم الادیان و علم الابدان علم دو گونه است، یکی علم دین ها و دیگری علم بدن ها» آگاهی و دانش بدن به علم پزشکی منحصر نمی شود بلکه شامل کلیه علوم تجربی می باشد که بدن با آن ها مرتبط است برای مثال، زیست شناسی به تغذیه و معماري به مسکن و شهر انسان و ... می پردازد. قرآن کریم و علوم تجربی پیشترگذشت که هدف اصلی و ساختاری قرآن کریم، هدایت معنوی بشر است اما، در قالب خدا شناسی، پرورش روانی و روحی و تحریک ذهن بشر به برخی از مسائل علمی اشاره دارد. علت پیشرفت مسلمانان در قرون گذشته، در رشته ی علوم تجربی، همان آیات قرآن کریم بوده است. در این جا به برخی از آیات علمی قرآن کریم اشاره می شود: . 1. خلقت آسمان و زمین. 2. جاذبه ی زمین. 3. گسترش آسمان. 4. عدم اکسیژن در آسمان. 5. موجودات زنده در آسمان. 6. کرویت زمین. 7. وجود گاز، در زمین. 8. حرکت زمین و خورشید. 9. جنین شناسی. 10. بهداشت تغذیه. 11. گیاهان. 12. حیوانات. 13. و صدها موضوع دیگر. در نتیجه، دیدگاه قرآن کریم نسبت به مسائل علوم تجربی، مثبت است و حتی مشوق فراگیری آن علوم می باشد. به سبب این تأکیدات، ما شاهد پیشرفت علوم در میان مسلمانان بودیم. به عنوان مثال ، توجه مسلمانان به کعبه و قبله، سبب رشد کیهان شناسی و توجه به تقسیم دقیق ارث، سبب رشد ریاضیات، شده است. اما درباره ی این که «معجزه ای بالاتر از قرآن کریم» داریم یا خیر؟ باید گفت: بعد از پیامبر اسلام ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ و در میان منابع دینی، متون، کتاب ها و قوانین بشری، معجزه ای بالاتر از قرآن کریم، از لحاظ شکل، محتوا،ساختار، و فصاحت و بلاغت و ... نداریم. اما درباره ی «جامعیت معجزه در قرآن کریم»، باید گفت: منظور از جامعیت معجزه چیست؟ اگر منظور از جامعیت، جامعیّت درون قرآنی باشد، پاسخ مثبت است. برای این که یک آیه با تمام اعجاز، با اشاره به جوانب آن در راستای هدایت معنوی بیان شده است. به عنوان مثال، آیه ی 14 ـ 12 سوره ی مؤمنون، اشاره به مراحل خلقت انسان دارد و دارای معجزه ی فصاحت و بلاغت، معارف بلند، نکات اخلاقی، اثبات خدا شناسی، مسائل پزشکی و جنین شناسی و... می باشد. به عبارت دیگر هرآیه ای با توجه به ترکیب الفاظ و هدف آن، جامعیت دارد. و الفاظ غیرقرآنی توان رویارویی با آن را ندارد. اما اگر منظور شما از جامعیت معجزه، جامعیّت برون قرآنی باشد، پاسخ منفی است. چون قرآن کریم کتاب دائرۀ المعارف نیست که تمام مطالب را در خود جای بدهد، بلکه قرآن کریم، کتاب هدایت و انسان ساز است و مسائل مهمی چون مسایل اعتقادی، احکام، اخلاق را به صورت کلیات بیان شده است و جزئیات و تفسیر آن به پیامبر اسلام ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ امامان ـ عليهم السلام ـ واگذار شده است. به عنوان مثال ً اصل نماز در قرآن کریم آمده است؛ ولی رکعات آن بیان نشده است و هم چنین جزئیات ارث، زکات، خمس، و... یا این که در سوره ی انعام، آیه ی 125 به عدم اکسیژن در آسمان اشاره شده، ولی به جزئیات و ارتفاع آن نپرداخته است. لذا نمی توان از نگاه پیش فرض های علوم بیرونی قرآن کریم، را جامع دانست. حاصل سخن این که، جامعیت قرآن کریم، درون متنی است و رسالت ساختاری قرآن کریم، شفا بخشی، هدایت، تربیت و پرورش معنوی انسان ها است و قرآن کریم را در این بعد باید معجزه دانست. .

مرجع:

ایجاد شده در 1400/10/19

لینک کوتاه