در حکمت 403 نهج البلاغه گفته شده که کسي که به کارهاي گوناگون بپردازد، خوار شده پيروز نمي گردد، منظور چيست و کارهاي گوناگون يعني چه؟، يعني هرکس بایددر يک رشته تخصص داشته باشد؟

در شرح و توضیح این جمله حضرت علی ـ علیه السلام ـ شارحان نهج البلاغه می گویند: هر کس به چند کار دست بزند، چاره سازی را از دست بدهد. اومأ: يعني اشاره کرد و مراد آن است که کسی بخواهد و اراده کند بر کاری بپردازد. متفاوت: کارهای مختلف مانند چند کار ناجور، یا کارهایی که از نظر عرف و عادت با هم جور در نمی آیند. مرحوم خویی می فرمایند: چون دنیا و آخرت، که دو چیز دور از هم هستند کسی بخواهد با همدیگر ضمیمه کند و چیزی و مطلبی بدست آورد. ابن ابی الحدید می گوید: کسی که برای خود عقیده مخصوصی درست کند بر پایه دو امر متضاد حق و باطل، چنین عقیده ای باطل خواهد بود. مسلم است به کاری مشغول شده که حیله و چاره هایش نمی تواند او را پیروز کند و خسران می بیند. صفت خوار ساختن را برای چاره سازی ها از آن جهت استعاره آورده است که شخص نمی تواند آن کارهای مختلف را انجام دهد و جمع بین آنها و بین کاری که مورد هدف اوست ممکن نیست. مثل چند شغلی بودن، زیرا با توجه به کوتاه بودن فرصت ها و محدود بودن توانمندی های آدمی، کشف و استعداد ها و سوق دادن آنها در آن فرصت های محدود به یک سمت جهت بارور شدن آن استعداد ها، خود یکی از مصادیق فوز و تعالی است. چرا که اگر انسان بخواهد به تمام رشته ها دسترسی پیدا کند، باز هم نمی تواند در آن رشته صاحب فن و تخصص باشد. زیرا علوم به علت پیچیدگی خاصی که دارد به آن دانشی که مد نظرش هست نمی تواند دست پیدا کند. بنا بر این با توجه به زود گذر بودن فرصت ها ( که در حدیث امام علی ـ علیه السلام ـ می فرماید: فرصت ها را دریابید چون گذر ابر عبور می کند.) تا می تواند انسان در یک رشته صاحب فن و تخصص باشد تا به نحو احسن از زمان استفاده کند. .

مرجع:

ایجاد شده در 1400/10/19

لینک کوتاه