آیات مربوط به زیارت را بیان کنید.

از آنجا که در قرآن مجید آمده است : « وَ نَزَّلْنا عَلَیْکَ الْکِتابَ تِبْیاناً لِکُلِّ شَىْ ءٍ » 1 و هر آنچه براى پرورش و تربیت انسان لازم باشد بیان مى کند به بررسى کوتاه پیرامون زیارت در آن مى پردازیم و به اشاراتى از آن بسنده مى کنیم . « وَ لا تُصَلِّ عَلى أَحَدٍ مِنْهُمْ ماتَ أَبَدًا وَ لا تَقُمْ عَلى قَبْرِهِ إِنَّهُمْ کَفَرُوا بِاللّهِ وَ رَسُولِهِ وَ ماتُوا وَ هُمْ فاسِقُونَ » 2 « هرگز بر هیچ مرده اى از آنان ، نماز نخوان و برکنار قبرش ( براى دعا و طلب آمرزش ) نایست ، چرا که آنان به خدا و رسولش کافر شدند و در حال فسق از دنیا رفته اند » . این آیه دلالت بر مشروعیت زیارت مى کند . سنّت پیغمبر اکرم صلى الله علیه وآله آن بود که بر جنازه مردگان نماز مى خواند و بر سر مزارشان مى ایستاد و برایشان دعا و طلب مغفرت مى کرد . لذا در این آیه نسبت به این عمل در خصوص کفار و منافقین نهى شده است . « وَ کَذلِکَ أَعْثَرْنا عَلَیْهِمْ لِیَعْلَمُوا أَنَّ وَعْدَ اللّهِ حَقٌّ وَ أَنَّ السّاعَهَ لا رَیْبَ فیها إِذْ یَتَنازَعُونَ بَیْنَهُمْ أَمْرَهُمْ فَقالُوا ابْنُوا عَلَیْهِمْ بُنْیانًا رَبُّهُمْ أَعْلَمُ بِهِمْ قالَ الَّذینَ غَلَبُوا عَلى أَمْرِهِمْ لَنَتَّخِذَنَّ عَلَیْهِمْ مَسْجِدًا » 3 « و این چنین مردم را متوجه حال آن ها ( اصحاب کهف که به صورت معجزه 309 سال در خواب بودند و سپس بیدار شدند و بعد از مدتى از خداوند تقاضاى مرگ کردند ) کردیم ، تا بدانند که وعده خداوند ( در مورد رستاخیز ) حق است ، و در پایان جهان و قیام قیامت شکى نیست ، در آن هنگام که میان خود درباره کار خویش نزاع داشتند ، گروهى مى گفتند بنایى بر آنان بسازید ( تا براى همیشه از نظر پنهان شوند و از آن ها سخن نگویید که ) پروردگارشان از وضع آنها آگاه تر است ولى آن ها که از رازشان آگاهى یافتند ( و آن را معجزه اى بر رستاخیز دیدند ) گفتند ما مسجدى در کنار ( مدفن ) آن ها مى سازیم . ( تا خاطره آنان فراموش نشود و مورد زیارت قرار گیرند ) » . معلوم مى شود بعد از فوت اصحاب کهف مردم به زیارت آن قبور آمدند و به همین جهت بنا و مسجدى ساختند ، و خداوند بعد از این داستان از چنین عملى نهى نفرموده است . حتى با جمله H غلبوا على امرهم E ایشان را مورد تأیید قرار داده است . 4 به علاوه این آیات کریمه بر جواز و مشروعیت ساختن مساجد و اماکن متبرکه نزد قبور اولیاى الهى و بزرگان را دلالت مى کند . ( بخش دیگرى از کتاب هم که مربوط به این موضوع بود ، در ادامه آورده شد . ) {J زیارت امامان J} « فَاخْلَعْ نَعْلَیْکَ إِنَّکَ بِالْوادِ الْمُقَدَّسِ طُوًى » 5 . . 1 نخست طهارت ظاهرى مانند وضو و غسل زیارت و طهارت باطنى که همان قصد قربت و صفاى دل است براى کسب فیض . « فیهِ رِجالٌ یُحِبُّونَ أَنْ یَتَطَهَّرُوا وَ اللّهُ یُحِبُّ الْمُطَّهِّرینَ » 6 . . 2 پوشیدن لباس پاک و نو و عطرآگین کردن خود . « یا بَنى آدَمَ خُذُوا زینَتَکُمْ عِنْدَ کُلِّ مَسْجِدٍ » 7 . . 3 کنار گذاشتن صدقه و انفاق به فقرا . « وَ أَنْفِقُوا مِمّا جَعَلَکُمْ مُسْتَخْلَفینَ فیهِ فَالَّذینَ آمَنُوا مِنْکُمْ وَ أَنْفَقُوا لَهُمْ أَجْرٌ کَبیرٌ » 8 . . 4 پرهیز از سخنان بیهوده و لغو ، تمرکز حواس و حضور قلب . « وَ الَّذینَ هُمْ عَنِ اللَّغْوِ مُعْرِضُونَ » 9 . . 5 تسبیح و حمد خداوند و فرستادن صلوات بر محمد و آل محمدصلى الله علیه وآله و استغفرالله ربى و اتوب الیه . « إِنَّ اللّهَ وَ مَلائِکَتَهُ یُصَلُّونَ عَلَى النَّبِىِّ یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَیْهِ وَ سَلِّمُوا تَسْلیمًا » 10 . . 6 خواندن اذن دخول و اجازه ورود خواستن . « یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا لا تَدْخُلُوا بُیُوتَ النَّبِىِّ إِلاّ أَنْ یُؤْذَنَ لَکُمْ » 11 . . 7 هرگاه ضریح مطهر را دیدید قبل از شروع به خواندن زیارت ذکر H الله اکبر E را چندین بار تکرار کنید . « وَ قُلِ الْحَمْدُ لِلّهِ الَّذى لَمْ یَتَّخِذْ وَلَدًا وَ لَمْ یَکُنْ لَهُ شَریکٌ فِى الْمُلْکِ وَ لَمْ یَکُنْ لَهُ وَلِىٌّ مِنَ الذُّلِّ وَ کَبِّرْهُ تَکْبیرًا » 12 . . 8 چنانچه عذرى ندارد زیارت را ایستاده بخواند . . 9 خواندن زیارات مأثوره اى هم چون « امین اللَّه ، جامعه کبیره ، صلوات خاصه . . . » . . 10 هنگام خواندن زیارت صداى خود را بلند نکند . « یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا لا تَرْفَعُوا أَصْواتَکُمْ فَوْقَ صَوْتِ النَّبِىِّ وَ لا تَجْهَرُوا لَهُ بِالْقَوْلِ کَجَهْرِ بَعْضِکُمْ لِبَعْضٍ » 13 . . 11 دو رکعت نماز زیارت پس از اتمام زیارت . « قُلْ لِعِبادِىَ الَّذینَ آمَنُوا یُقیمُوا الصَّلاهَ وَ یُنْفِقُوا مِمّا رَزَقْناهُمْ سِرًّا وَ عَلانِیَهً » 14 . . 12 تلاوت آیاتى از کلام الله مجید ( قرآن ) و هدیه به روح مقدس امام علیه السلام . « فَاقْرَؤُا ما تَیَسَّرَ مِنَ الْقُرْآنِ » 15 . . 13 عزم و تصمیم بر ترک گناه و توبه در حضور امام علیه السلام . « تُوبُوا إِلَى اللَّهِ تَوْبَهً نَصُوحاً » 16 . . 14 مهمترین ادب زیارت ، حضور قلب نسبت به یاد خدا و فروتنى و تواضع به درگاه اولیاى خدا مى باشد . « ادْخُلُوا الْبابَ سُجَّداً وَ قُولُوا حِطَّهٌ نَغْفِرْ لَکُمْ خَطایاکُمْ وَ سَنَزِیدُ الْمُحْسِنِینَ » 17 « و ( - ( نیز به یادآرید ) - ) هنگامى را که گفتیم : « بدین شهر درآیید ، و از ( - ( نعمت هاى ) - ) آن ، هر گونه خواستید ، فراوان بخورید ، و سجده کنان از در ( - ( بزرگ ) - ) درآیید و بگویید : ( - ( خداوندا ، ) - ) گناهان ما را بریز . تا خطاهاى شما را ببخشاییم ، و ( - ( پاداش ) - ) نیکوکاران را خواهیم افزود » . {J نکته ها و پیام ها J} « ادْخُلُوا الْبابَ » دستور به حرکت و ورود ، حکایت از اهمیت و لزوم همت و تلاش براى فراهم سازى زمینه هاى سفر به مکان هاى مقدس دارد . « سُجَّداً » بر لزوم تواضع و فروتنى هنگام انجام زیارت تأکید دارد . « قُولُوا » خداوند مى فرماید : « بگویید » یعنى خودتان را به این حد از آمادگى و پذیرش برسانید که اعتراف کنید و دعا کنید . « حِطَّهٌ » گناهان ما را بریز . « نَغْفِرْ لَکُمْ خَطایاکُمْ » نتیجه ورود همراه با تواضع و دعا و اعتراف به درگاه الهى ، بشارت آمرزش خطاهاست . « وَ سَنَزِیدُ الْمُحْسِنِینَ » البته چه بسا زائران انسان هاى پاک و به دور از خطاها باشند که در این صورت زیارت موجب ترفیع درجات و افزایش پاداش مى شود . در پایان دعا جهت سلامتى و فرج امام زمان زمان علیه السلام و حفظ نظام اسلامى و طلب رحمت و آمرزش براى همه مسلمانان و سفارش کنندگان انجام گیرد . ( 1 ) نحل ( 16 ) ، آیه . 89 ( 2 ) توبه ( 9 ) ، آیه . 84 ( 3 ) کهف ( 18 ) ، آیه . 21 ( 4 ) المیزان ، ج 3 ، ص . 285 ( 5 ) طه ( 20 ) ، آیه . 12 ( 6 ) توبه ( 9 ) ، آیه . 108 ( 7 ) اعراف ( 7 ) ، آیه . 31 ( 8 ) حدید ( 57 ) ، آیه . 7 ( 9 ) مؤمنون ( 23 ) ، آیه . 3 ( 10 ) احزاب ( 33 ) ، آیه . 56 ( 11 ) احزاب ( 33 ) ، آیه . 53 ( 12 ) اسراء ( 17 ) ، آیه . 111 ( 13 ) حجرات ( 49 ) ، آیه . 2 ( 14 ) ابراهیم ( 14 ) ، آیه . 31 ( 15 ) مزمل ( 73 ) ، آیه . 20 ( 16 ) تحریم ( 66 ) ، آیه . 8 ( 17 ) بقره ( 2 ) ، آیه . 58 .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه