به دلیل اینکه ائمه اهل بیت هیچ کتابی در فقه ندارند و کتابهای روایی شیعه پس از عصر ائمه تدوین شده و امامان زیدیه و اهل سنت مانند مسند زید، موطأ مالک، الام شافعی و مسند احمد دارای کتاب هستند این مطلب برتری فقه زیدیه و اهل سنت را بر فقه شیعه می رساند و ما باید برای رفع نقص فقه خود از فقه آنان استفاده کنیم؟

این سخن از بی اطلاعی و یا کم اطلاعی در باره تاریخ و عقاید اسلامی ، ناشی شده است. این سخن با بیان مطالب زیر مدلل می شود: 1. مقایسه کردن امامان اهل بیت (ع) با زید بن علی و احمد بن حنبل و مالک بن انس و محمد ابن ادریس شافعی و ابو حنیفه نعمان بن ثابت و قرار دادن آنان در یک ردیف بر خلاف احادیث و روایات نبوی است که از طریق شیعه و سنی نقل شده است. زیرا امامان اهل بیت (ع) بر طبق حدیث ثقلین و احادیث دیگر عِدل و هم طراز قرآن قرار داده شده اند. در منابع و کتاب های معتبر اهل سنت دلایل زیادی در خصوص این مطلب وجود دارد که در ذیل به برخی از آنها اشاره می شود: الف. اولین چیزی که در منابع اهل سنت قابل توجه می باشد شأن نزول آیه تطهیر است. این حدیث در منابع معتبر اهل سنت از جمله صحیح مسلم که یکی از معتبر ترین کتاب ها نزد آنان است از طریق عایشه این گونه نقل شده است که روزی پیامبر خدا ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ بین طلوعین، کسائی را که از پشم سیاه بافته شده بود بر روی خود انداخت که در این هنگام حسن بن علی آمد و پیامبر او را در کنار خود زیر کساء برد و سپس حسین آمد او هم زیر کساء رفت و بعد از او فاطمه دختر رسول الله آمد او هم داخل کساء شد و بعد از او علی آمد و در زیر کساء با آن ها یک جا شد. در این زمان پیامبر ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ فرمود: «انما یرید الله لیذهب عنکما الرجس اهل البیت». در مستدرک حاکم و کتاب های دیگر اهل سنت نیز از زبان ام سلمه همسر دیگر پیامبر ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ نقل شده است که زمانی که این آیه در خانه من بر پیامبر نازل گردید پیامبر ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ علی، فاطمه، حسن و حسین را در زیر کساء جمع کردند و فرمودند: «اللهم هؤلاء اهل بیتی» ام سلمه می گوید من عرض کردم آیا من از اهل بیت نیستم فرمودند: تو اهل منی و با خیر هستی و اینان اهل بیت من هستند. از آن جائی که در محل خود ثابت شده است آیه تطهیر بر عصمت اهل بیت دلالت صریح دارد، پس هیچ کسی نه سران مذاهب چهار گانه و نه هیچ صحابی رسول خدا(ص)در این امر با اهل بیت رسول خدا شریک نمی باشد. ب. بر طبق روایات اهل سنت حدیث ثقلین در حادثه تاریخی غدیرخم و در مواضع دیگر از پیامبر خدا(ص) صادر شده است. پیامبر(ص) در خطبه غدیر فرمود: «من در میان شما دو چیز گران بها را بر جای گذاشتم یکی از آن ها بزرگتر از دیگری است. کتاب خدا و عترتم که اهل بیتم می باشند. آن دو هرگز از هم جدا نمی شوند تا این که در حوض بر من وارد شوند». سپس بعد از این که فرمود خداوند مولای من است و من ولی هر مومن می باشم، دست علی (ع) را گرفت و فرمود: «هر که من ولی او هستم پس این ولی اوست خدایا دوست بدار هر که او را دوست بدارد و دشمن دار هر که او را دشمن بدارد». در مستدرک حاکم این حدیث با این اضافه که «هرگز گمراه نخواهید شد اگر از آن دو متابعت کنید» نقل شده است و پیامبر بعد از گفتن سه مرتبه «اتعلمون انی اولی بالمومنین من انفسهم ؛ آیا می دانید که من از مؤمنین نسبت به خودشان اولی می باشم، فرمود: «من کنت مولاه فعلی مولاه.» حدیث ثقلین در اغلب کتاب های اهل سنت مثل سنن ترمذی، سنن طبرانی، بیهقی، الدرالمنثور تفسیر ابن کثیر و... با مضمون های همسان نقل شده است. این حدیث در صحیح مسلم این گونه آمده که پیامبر در محلّی به نام «خم» بین مکه و مدینه بعد از این که خدا را حمد و ستایش نموده و مردم را موعظه کرد، فرمود: «ای مردم نزدیک است که پیامبر دعوت خدا را جواب گوید و من در میان شما دو چیز گران بها را می گذارم اول آن دو کتاب خدا است که در آن هدایت و نور است پس آن را بگیرید و به آن متمسک شوید. دوم اهل بیت من است و سه بار فرمود: اذکرکم الله فی اهل بیتی» ج. حدیث سفينه یکی از روایات دیگری است که مقام و جایگاه بلند امامان اهل بیت(ع) را درکنار قرآن بیان نموده و آنان را مانند قرآن مایه هدایت و نجات قرار داده است. در این حدیث پیامبر فرموده است: «مَثل اهل بیت من در میان شما مانند کشتی نوح در قوم نوح است هر که سوار آن شد نجات یافت و هر که از آن تخلف کرد هلاک گردید و غرق شد». و لذا انس مي گويد که رسول خدا ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ فرمود: «هیچ کسی با ما اهل بیت قابل مقایسه نیست». با وجود این احادیث و روایات، چگونه به خود حق داده و امامان اهل بیت(ع) را در کنار زید بن علی و احمد بن حنبل و امثال آنان قرار میدهیم. امامان اهل بیت(ع) در کنار قرآن سرچشمه هدایت و سخنان آنان عین سخنان رسول خدا(ص) می باشد و هرچیزی که بگویند حجت و پیروی از آن بر همگان واجب است. اما سران مذاهب اهل سنت همگی فقهایی بوده اند که احکام را از روایات و رفتار صحابه که با چندین واسطه به صورت خبر واحد به آنان رسیده است، و نیز از منابع دیگر مثل اجماع ، قیاس ، استحسان، مصالح مرسله، سد ذرایع و امثال اینها استنباط کرده و بر طبق آن فتوا داده اند و بعد ازاینکه در سال 665 هجري قمری این نوع اجتهاد به روي علماي اهل سنت بسته شد، اجتهاد علمای اهل سنت در چارچوب مذاهب فقهي معين (حنفي، شافعي، مالكي، و حنبلي) محصور مانده است و هیچ عالم اهل سنت این حق را ندارد که از محدوده فتاوی این چهار مذهب، احکام اسلامی را به دست آورد، و تمام علمای اهل سنت در حقیقت مقلد این چهار مذهب فقهی اند. اما اجتهاد و استنباط احکام اسلامی به طور مطلق همچنان بین فقهای شیعه ادامه دارد و غیر از كتاب و سنت و اجماع و عقل و ادله شرعي، قيد و بندي ديگري ندارد و لذا علماي اين مذهب در پرتو اين اجتهاد زنده و مستمر، فقه جامع و سازگار با نيازهاي گوناگون و متحول بشري پديد آورده و گنجينه علمي عظيمي را فراهم ساخته اند. 2. اینکه کتابهای «الموطأ» و «الام» و یا مسند زید و یا مسند احمد بن حنبل مایه برتری صاحبان آنها بر امامان اهل بیت(ع) قرار داده شده است، یک قضاوت بسیار ناشیانه است و عجیب اینکه پیشنهاد دهنده محترم خود را شیعه معرفی نموده امّا از اصولی ترین اعتقاد شیعه اطلاعی ندارد، زیرا طبق اعتقاد شیعه اهل بیت رسول خدا(ص) همانگونه که بیان شد مانند رسول خدا(ص) مصدر احکام الهی بوده اند نه جمع کننده احادیث و روایاتی که از زبان افراد مختلف نقل می شده اند. جمع آوری احادیث و نوشتن کتاب و امثال اینها از وظایف فقهاء و محدثین و علماء بوده است و احمد بن حنبل و شافعی و مالک بن انس و امثال آنان از اواسط قرن دوم و اوائل قرن سوم با فاصله بیشتر از صد سال تا دویست سال از مصدر احادیث که پیامبر اسلام(ص) و صحابه باشند در حوزه اهل سنت این کار را انجام داده اند. اما علما و فقهای شیعه تا زمانی که امامان اهل بیت (ع) حضور داشته اند نیازی به نوشتن کتابهای فقهی نداشته و به همین علت متون حدیثی و فقهی شیعه به بعد از غیبت امام عصر (عج) که در سال 329هجری رخ داده است نوشته و تدوین شده اند. و همین مطلب باعث شده که اهل سنت چون اعتنایی به اهل بیت نداشته، بر طبق اقتضا و ضرورت، قبل از علمای شیعه دست به تالیف کتاب و متون حدیثی زده اند اما علمای شیعه به دلیل حضور امامان و مصدر حقیقی احکام اسلامی احساس نیاز به نوشتن کتاب حدیثی با ذکر سند و تالیف کتاب فقهی نداشته اند ولی با این وجود در زمان اهل بیت(ع) کتابهایی نوشته شده که به اصول اربعه مأة معروف است. و از زمانی که در قرن چهارم این نیاز احساس می شود، علمای متعدد شیعه دست به تألیف و جمع آوری احادیث می زنند. کتابهای شیخ صدوق و شیخ مفید و کلینی فرآورده های همین زمان می باشند. این مطلب که کتابهای روایی و فقهی شیعیان در دوران بعد از امامان تدوین شده اند دلیل بر ضعف و بی اعتباری این کتابها نمی باشد زیرا کتابهای اهل سنت نیز در دوران بعد از پیامبر اسلام(ص) و صحابه به فاصله بیشتر از یک قرن تا دو قرن نوشته و تدوین شده اند. .

مرجع:

ایجاد شده در 1400/10/19

لینک کوتاه