پرسشگر گرامی از این که دلسوز افراد بوده و در صدد ارشاد ایشان هستید خوشوقت شدیم و انصافاً این تلاش شما شایسته تقدیر است.

پرسشگر گرامی از این که دلسوز افراد بوده و در صدد ارشاد ایشان هستید خوشوقت شدیم و انصافاً این تلاش شما شایسته تقدیر است. خواهر گرامی از آنجا که شما هنوز در دوران عقد به سر می برید اولین و بهترین گام برای استحکام پایه های زندگی، درک متقابل و پی بردن به ویژگیهای شخصیتی و ریشه یابی مسائل و مشکلات طرف مقابل می باشد. عمل هر انسانی محصول یک سلسله عوامل تربیتی , فرهنگی , تحصیلی, وراثتی , دینی و اعتقادی است. درباره همسرتان خوب است زیاد از خود حساسیت نشان ندهید؛ برای ترغیب و تشویق به انجام فرائض دینی ، ابتدا باید زیربناهای فکری افراد را مورد بررسی قرار داده و در اصلاح آن کوشید. دیدگاه فرد در مورد خداوند، جهان هستی، انسان، معاد و ... اموری است که نتیجه مستقیم بر ایمان فرد و تقیّد وی در انجام اعمال مذهبی دارد . تقویت و اصلاح این مبانی تأثیر زیادی بر ایمان انسان می گذارد. اما موضوع بی توجهی به نماز معلول عوامل فراوانی است. ممکن است این امر به دلیل عدم تربیت صحیح و دینی والدین در خانواده باشد, چرا که باید کودکان از همان ابتدای کودکی, حدود شش یا هفت سالگی به نماز خواندن عادت کنند, در غیر این صورت اگر شخص بزرگ شود و به سن تکلیف برسد و بخواهد به نماز خواندن عادت کند, تاحدود زیادی دشوار خواهد بود. یا امکان دارد که شخص نماز خوان هست, ولی در اثر شبهه ای که از ناحیه شیاطین به ذهن او وارد شده, اعتقاداتش خدشه دار و نسبت به عبادت خداوند بی تفاوت شده است و یا در اثر عدم رعایت حضور قلب از آن لذت نمی برد و به همین خاطر آن را عبث و بی فایده می داند و یا ..... اما ما معتقدیم که اغلب جوانان ما دین باورند و مشکل آنان بیشتر از ناحیه غفلت است. مردم ما مشکل ایمانی ندارند, ولی متاسفانه در جامعه و فرهنگ ما عوامل غفلت فراوان است, مانند برنامه هایی که تا نیمه شب ادامه دارد و باعث می شود شخص نماز صبح مثلا خواب بماند و یا توجه روزافزون به لذت طلبی های افراطی و گرایش به دنیا است که زمینه اصلی غفلت انسان از حرکت به سوی کمال و خدای متعال را فراهم کرده است. در این راستا باید توجه کرد که حب افسار گسیخته به دنیا و علاقه ی قلبی به تمایلات نفسانی , قوی ترین عاملی است که انسان را دچار غفلت نموده و نیز ریشه ی بسیاری از خطاها و گناهان می شود. اما معمولا مشکل کسانی که نسبت به نماز بی توجه هستند بیشتر در ارتباط با ضعف شناخت و ایمان است. اگر کسی بداند که آفریده خدا است و تمام نیازمندی او در ارتباط با خداوند تامین می شود، رشد و شکوفایی او در زندگی وابسته به خدا است و هدف زندگی انسان نزدیک شدن به خداوند است، دین راه رسیدن به قرب الهی است و نماز از میان اعمال دینی مهمترین عمل قربی به حساب می آید، اگر آدمی بداند که بدون نماز و ارتباط با خداوند زندگی اش در دنیا و آخرت با چالش روبرو است و سامان نمی یابد، ضرورت پیوند عبادی با خداوند را احساس خواهد کرد و دیگر با تنبلی و سستی در نماز روبرو نخواهد بود. بنابراین راهکار اصلی این است که مطالعه کنند و آگاهی خود را نسبت به دین و عبادت و نماز افزایش دهند. اما اگر کسی آگاهی دارد و باز در نماز سستی می کند باید بداند که این موضوع نشانگر بروز مشکل و موانع در زوایای وجودی انسان است که باید به صورت اساسی برطرف شود . بعضی از این مشکلات و عوامل مهم سبک شمردن نماز عبارتند از: 1 ـ نداشتن انگیزه قوى براى خواندن نماز. 2 ـ عادت نداشتن به نماز از دوران کودکى . 3 ـ نشناختن نماز و اهمیت و اسرار نهفته در آن. (که باید در فلسفه نماز مطالعه و تفکر کرد). 4 ـ ترجیح دادن تفریح و سرگرمى (به علت جاذبه بیشتر در نزد اینان). 5 ـ داشتن سؤال و ابهام نسبت به بعضى از مسائل اعتقادى مانند خدا، معاد و... 6- حب نفس و دوست داشتن بیش از حد خود. 7- جای گیری حب دنیا و زرق و برق آن در دل آدمی. 8- استفاده از غذای حرام و ناپاک. 9- تکرار گناه به حدی که دل سیاه گردد و شوق عبادت گرفته شود که ایشان با تفحص در نفس خود باید علت را پیدا کرده و مداوا نمایند. 10- نشناختن نیاز انسان به نماز و نقشی که نماز در تکامل و سعادت انسان دارد. 11- عدم شناخت و توجه کافی نسبت به معبود; یعنی , همو که در نماز با او سخن می گوییم. (راه حل آن تفکر در نعمت ها و عظمت خداوند است) 12- اشتغال ذهن و فکر و اندیشه و تعلق قلب به دنیا و مسائل مادی. با توجه به موارد بالا به این نکات توجه داشته باشید: 1. ایجاد تغییر و اصلاح رفتار به صورت ناگهانی بسیار دشوار است بنابراین باید صبر و تحمّل خود را افزایش دهید تا به تدریج و آهسته رفتار او را نسبت به نماز اصلاح کنید. 2. در حق او دعا کنید و از خداوند بخواهید که به او کمک کند و موجبات اصلاح و هدایت او را فراهم نماید. 3. رفتار شما با وى باید به گونه اى باشد که تحت تأثیر اخلاق، عواطف و نحوه برخوردتان قرار گیرد تا جایی که به افکار و اندیشه های شما - به عنوان یک فرد نماز خوان علاقه مند شود و با نفوذ در قلب و دل او بتوانید تغییری در فکر واندیشه وی ایجاد کنید؛ بنابراین ابتدا با عمل خود او را تشویق به نماز اول وقت و اعمال عبادی کنید یعنی خودتان نمازتان را سر وقت بخوانید و سایر احکام واجب را به همین صورت انجام دهید و با عمل به دستورات الهی او را دعوت به کارهای خوب و انجام وظایف شرعی کنید. 4. مناسب است از افرادى که بر روى ایشان نفوذ بیشتری دارند استفاده کنید.در این راستا معاشرت با خانواده های متدین و ایجاد روابط خانوادگی با آنها و ارتباط دادن شوهرتان با دوستان مذهبی بسیار مفید خواهد بود. 5. یکى از چیزهایى که باعث مى شود انسان در خواندن نمازهایش احساس تنبلى کند و آن را به تأخیر بیندازد، این است که فلسفه خواندن نماز برایش جا نیفتاده است و هیچ نیازى براى خواندن نماز احساس نمی کند . از او بخواهد با مطالعه کتابهایى که در زمینه معارف اسلامى و از جمله نماز نوشته شده است، آگاهى و شناخت خود را درباره فلسفه نماز و مفهوم نماز خواندن و... افزایش دهد. 6. آیات یا احادیثی که در مورد اهمیّت نماز است در معرض دید او نصب کنید. 7. در صورت همکاری با شما ولو یک گام، ایشان را مورد تشویق قرار دهید. برای این کار می توانید علاوه بر کتاب هایی که معرفی خواهد شد از هر چیزی که احتمال می دهید در تشویق او برای خواندن نماز مفید است به عنوان هدیه استفاده کنید. مثل سجاده, مهر و تسبیح کربلا، و ... همچنین شما می توانید برای اصلاح و هدایت همسرتان از ابزار احساس و عاطفه استفاده کنید خصوصا که گفته اید ایشان علاقه بسیاری به شما دارد. برای بکارگیری از این ابزار باید موارد ذیل را مورد توجه قرار دهید : 1- از پیوند عاطفی که در روابط زناشویی دارید استفاده نمائید . 2- برای بیان نظرات خود از والدین و یا خواهر و برادر ایشان که ارتباط عاطفی قوی تری با همسرتان تان دارند استفاده کنید . 3- از والدین و کسانیکه به عنوان الگو می باشند بخواهید که آنها اهمیت بیشتری به نماز داده و حتما نماز خود را در اول وقت ها به جا آورند . 4- از اتفاقات پیرامونی خود جهت راهنمایی وی استفاده کنید به عنوان مثال شنیدن خبر مرگ ناگهانی دوستان و آشنایان و فامیل معمولا بسیار بر روی افراد تاثیر می گذارد و شما می توانید در چنین موقعیت هایی متذکر شوید که مرگ معلوم نیست چه موقع به سراغ ما بیاید و چه بسا فرصت جبران گذشته را به ما ندهد و اگر ما دست خالی به آن دنیا برویم سرنوشت بسیار بدی پیدا خواهیم کرد ؛ پس چه خوب است تا زنده ایم فرصت را غنیمت شمرده و برای خود ره توشه ای ذخیره نمائیم . 5- از داستانهای عبرت آموز بهره بگیرید که در این مورد می توانید به کتابهای ذیل مراجعه نمائید . * داستانها و حکایتهای نماز (یک) - مؤلف : رحیم کارگر محمدیاری- ناشر : ستاد اقامه نماز * داستان نماز عارفان - مؤلف : سید مهدی شمس الدین - ناشر : ستاد اقامه نماز * بهترین پناهگاه - مؤلف : رحیم کارگر محمدیاری - ناشر : ستاد اقامه نماز * داستانهای نماز - مؤلف : مرتضی عطائی - ناشر : ستاد اقامه نماز خراسان * پیش از نماز - مؤلف : مصطفی محمدی - ناشر : سازمان تبلیغات اسلامی * شکوه محراب (قصه های نماز) - مؤلف : لطیف راشدی - ناشر : حوزه علمیه قم 6- از اصول و عقایدی که تاکنون نسبت به آنها پایبندی خود را حفظ نموده بهره کافی را ببرید مثلا ممکن است وی ارادت خود را نسبت به امام حسین علیه السلام حفظ کرده باشد لذا شما می توانید با بیان داستان عاشورا بگوئید که ایشان در بدترین شرایط ، در اول وقت نماز خواند پس چه جوابی به امام خواهیم داشت اگر از ما بپرسد که من در چنین شرایطی نمازم را ترک نکردم چرا تو که ادعای محبت من را داری با وجود آرامش و تمامی امکانات رفاهی نمازت را نمی خواندی ؟ و یا ممکن است کسی چون به شفاعت معصومین ( علیهم السلام ) اعتقاد دارد بگوید که ما چون شیعه هستیم هر کار بکنیم بالاخره مورد شفاعت ائمه علیهم السلام قرار می گیریم و بهشتی می شویم ! در پاسخ به وی بگوئید : امام صادق علیه السلام در آخرین لحظات مرگ خود دستور داد تمامی خویشاوندانش را جمع نمودند و به آنها فرمود «ان شفاعتنا لا تنال مستخفا بالصلاة» بشفاعت ما نخواهد رسید کسى که نماز خود را سبک شمارد. ( بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار، ج 47، ص: 8) در پایان جهت رسیدن به نتیجه مطلوب و عملی شدن آنچه تاکنون گفته شد نکاتی را حتما باید لحاظ نمائید: 1- مطالب مندرج در این نوشتار برنامه هایی عملی می باشد که پیاده نمودن آنها نیازمند صبر ، حوصله و زمان می باشد بنابراین تمامی آنچه گفته شد را به عنوان یک مقاله و یا مطلب علمی یکجا مطرح ننمائید بلکه هر کدام از این موارد را به تناسب موقعیت و در فرصتهای مناسب به مرور زمان پیاده نمائید . 2- در هیچ یک از مراحل گفته شده از برخورد نیک و ملاطفت آمیز و احترام نهادن دور نشوید. این را بدانید که با فشار و اجبار کسى را نمى توان هدایت نمود و چه بسا تأثیر منفى آن بیشتر از هدایت گردد. اگر رابطه شما با همسرتان اکنون به جبهه گیرى و حساسیت نشان دادن و صف آرایى منتهى شده است براى مدتى سکوت کرده و حرفى به او نگویید و به دنبال اجراى روش غیرمستقیم باشید و به شکلى از همکارى افراد دیگر بهره مند شوید. 3- مسئولیت بعضی برنامه های نماز را به وی بسپارید مثلا از او بخواهید تا وقت نماز را به شما یاد آوری نماید . 4- از زور و تحمیل و قهر و نارحتی خودداری نمائید چراکه تحمیل فطرت خداداد را منحرف می سازد و او را از خواندن نماز منصرف می کند. 5- خطا و اشتباه نمودن را انتظار داشته و بپذیرید و بعد آن را فراموش کنید. 6- تمام انتظارات و خواسته های خود را در قالب محبت و دوستى بیان کنید. 7- به شخصیت او به خصوص در جمع دوستان احترام بگذارید. 8- توان روحى و جسمى و روانى او را در عمل به خوبى ها و ترک بدى ها مد نظر داشته باشید و فراتر از توانش از او انتظار نداشته باشید. 9- هرگز وى را سرزنش نکنید و از طریق نکوهش و سرزنش نخواسته باشید افکار و اندیشه هاى خود را به وى منتقل و یا تحمیل کنید. 10- از سخت گیری و زیاده روی پرهیز نموده و نماز را سهل و آسان جلوه دهید و به او متذکر شوید که میزان وقتی که انسان در طول 24 ساعت روز ، برای نماز صرف می نماید در مقایسه با وقتی که انسان برای خواب و خوراک و حتی دیدن فیلم و یا اینترنت می گذارد چیزی نیست. 11- همسر شما باید این موضوع را درک نماید که آنچه که شما مطرح می نمائید از سر دلسوزی و شفقت و مهربانی ، همراه با رأفت و رحمت، و عشق و موعظه حسنه می باشد و نیت دیگری ندارید . 12- در صورت اقدام به اقامه نماز ، ایشان را مورد تشویق قرار دهید. 13- صفات پسندیده و نقاط مثبتی که در ایشان هست را مد نظر قرار دهید و همواره ایشان را به خاطر آن ویژگی های مثبت مورد احترام و تکریم قرار دهید. 14- از بحث و جدل های بی فایده که ثمره ای جز بی احترامی به یکدیگر و بسته شدن راههای دیگر ندارد جداً خودارى کنید. 15- براى دستیابى به توفیق هدایت وی بسوی نماز به ائمه اطهار(علیهم السلام ) متوسل شوید و آنها را در پیشگاه خداوند واسطه کنید که خداوند توفیق چنین عملی را به شما عطا فرماید. 16- نیت شما از بحث با وی محکوم کردن وی نباشد ، بلکه به قصد تبیین و روشن شدن مسأله به گفتگو بپردازید و هر زمان که احساس کردید تا حدودى قانع شد و یا ساکت شد، بحث را تمام شده تلقى کنید ولى تصریح نشود که پس حق با من است و یا از این نتیجه گیرى هاى صریح که طرف مقابل احساس ضعف کنید و خداى نکرده به گونه اى به لجبازى منتهى نشود. 17- در خصوص مسائل دینی ؛ از سوی خود اظهار نظر نکنید بلکه مطالبی که ارائه می نمائید مستند به روایات معتبر و یا فتاوای مراجع باشد . 18- هر شخصى یک نقطه پذیرش و به قول معروف «رگ خوابى» دارد، سعى کنید این رگ خواب و نقطه پذیرش را به دست آورید و از این کانال وارد شوید و هدف خود را تعقیب کنید و لذا به صرف این که باید شخصى را هدایت کرد بسنده نکنید بلکه با مطالعه بر روى خصوصیات وى ؛ راه نفوذ در او و جلب نظر او را به دست آورید سپس زیر بناهاى فکرى وی را مورد بررسى قرار داده و در اصلاح آن بکوشید. دیدگاه فرد در مورد خداوند، جهان هستى، انسان، معاد و امورى است که داراى نتیجه مستقیم بر عملکرد افراد می باشد. پس باید به تقویت و اصلاح این مبانى کوشید. 19- بهترین روشی که از سوی معصومین علیهم السلام برای جذب دیگران به راه خدا معرفی شده این است که خودمان با اشتیاق و علاقه به احکام دینى اسلام عمل کنیم و همیشه به دستورات دینى پایبند باشیم و در واقع با عمل خود دیگران را به دستور دینى دعوت کنیم به عبارت دیگر احکام دینى را با عمل خود تبلیغ کنیم. قرآن در سوره بقره مى فرماید: (أَ تَأْمُرُونَ النَّاسَ بِالْبِرِّ وَ تَنْسَوْنَ أَنْفُسَکُم) «آیا دیگران را به نیکى دعوت مى کنید در حالى که خودتان را فراموش کرده اید». (البقرة : 44) حضرت صادق علیه السّلام فرمود: مردم را با غیر زبان خود (با اعمال و رفتار خود) براه حق دعوت نمائید . باید مردم از شما ورع و کوشش و نماز و اعمال خیر ببینند ؛ که این روش کاملا جلب کننده است. (بحار الأنوار ج 67 ص 303 ) البته علت اتخاذ چنین رویکردی نیز کاملا روشن است ؛ چراکه اگر اهل عمل نباشید ولو به ظاهر خود را متعبد هم جلوه دهید تأثیرگذارى شما خیلى کم مى شود. گذشته از اینکه چه بسا اگر حساسیت خاصى به شما پیدا کرده باشند دعوت زبانى شما نه تنها آنها را بیدار و هدایت نمى کند بلکه لجاجت و سرپیچى دیگران را ولو بخاطر ناراحت کردن شما بیشتر خواهند کرد . 20- سعى کنید افرادى که صحبت آنها بر روى وی نافذ است، پیدا کنید و از آنان بخواهید که با مهارت و شگرد شایسته اى، با او درباره نماز صحبت کنند. این کار را مى توان از طریق جلسه میهمانى یا در طول مسافرت به انجام رساند. مجددا تکرار مى کنیم که دادن این اطلاعات و تصحیح اندیشه همسرتان درباره نماز ضرورى است و باید انجام گیرد تا به کمک یک نیروى درونى و انگیزه شخصى در پى آن باشد و نیازمند تحریک خارجى و هول دادن و وادار کردن نباشد. این اطلاعات را به دو روش مستقیم و یا غیرمستقیم مى توان منتقل کرد و انتخاب روش به روحیه مخاطب و توان روحى و علمى شما بستگى دارد. مانند این که خود، این گونه مطالب را گوشزد کنید و در صورت عدم پذیرش از طرف مخاطب دیگران بگویید و یا کتاب هاى معرفى شده را در اختیار او بگذارید. * در خاتمه توصیه ما به شما این است که بدون این که ناامید باشید با حوصله و به تدریج به تلاش خود ادامه دهید. ان شاءاللَّه نتیجه جالبى در این زمینه خواهید گرفت. چرا که قصد و نیت خوب و خالصانه و خداپسندانه شما به شما کمک خواهد کرد و تلاشتان پیش خداوند متعال محفوظ و مأجور است. کتابهاى زیر در مورد نماز توصیه مى شود. 1-راز نماز، محسن قرائتى 2-راز نماز، بى آزار شیرازى 3-پرواز در ملکوت، امام خمینى 4-از ژرفاى نماز ، آیت الله خامنه اى 5-این است نقش عبادات، محمد باقر صدر 6- کتاب «پرتوى از اسرار نماز»،استاد قرائتى فاطمه السادات حسین پور .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه