بنا بر نظر اسلام، انسان ها (نوزادان) معصوم و با فطرت و سیرتی پاک متولّد می شوند. امّا وقتی در بچّه ها دقّت می کنیم، می بینیم که رذائلی مثل انحصار طلبی و برتری جویی، خود خواهی و گاهی حتّی بخل و حسد و نیز افعالی مذموم مثل اسراف (مخصوصاً در غذا) در آن ها وجود دارد. البتّه قطعاً این ها به خاطر جهل و عدم درک است و نمی توان بچّه را به خاطر این ها ملامت کرد؛ امّا آیا این که بگوییم انسان پاک و طاهر از زشتی ها متولّد می شود (به جای این که بگوییم با جهل و بدون عقل و درک متولّد می شود)، درست است؟

از نظر اسلام، انسان یک موجود دو بعدی است. بعد الهی و بعد حیوانی و مادی، که این دو بعدی بودن، حقیقت و ماهیت انسان است و اگر بخواهیم این دو بعدی بودن را از انسان بگیریم در حقیقت انسان را از انسانیت او جدا کرده ایم که دیگر انسان، انسان نخواهد بود. قرآن مجید در آیات زیادی به دو بعدی بودن انسان که ریشه در خلقت او دارد تصریح نموده است از جمله می فرماید: " انی خالق بشرا من صلصال من حمأ مسنون. فاذا سویته و نفخت فیه من روحی فقعوا له ساجدین ." یعنی: من بشر را از گِل خشکیده ای که از گِل بد بویی گرفته شده بود می آفرینم، هنگامی که کار آن را به پایان رسانیدم، در او از روح خود دمیدم، همگی بر او سجده کنید. [1] از طرف دیگر انسان موجودی است که خداوند قدرت انتخاب به او داده است و دارای اختیار است و هر کدام از این دو بعد مادی و الهی را که بخواهد، می تواند اختیار نموده و در همان جهت پیش برود که اگر در جهت الهی پیش برود به اعلی علیین می رسد (بالاترین درجه کمال) و اگر در جهت مادی و خاکی و حیوانی سیر خود را ادامه دهد به اسفل السافلین (پست ترین درجه) خواهد رسید و این هر دو در اختیار اوست. این ویژگی انسان است و بین طفل و کودک و نوجوان و جوان و میانسال و پیر، از این جهت فرقی نیست. بله همان گونه که فرموده اید از نظر اسلام همه انسانها در موقع تولد با فطرت پاک و سیرت معصوم و خالی از گناه آفریده می شوند به نحوی که اگر در همان سنین کودکی و قبل از بلوغ و تکلیف از دنیا بروند، پاک از دنیا رفته اند. ولی این منافات ندارد با اینکه به دلیل دو بعدی بودن و بدلیل داشتن بعد حیوانی و خاک و مادی، صفاتی هم چون تکبر، انحصار طلبی، بخل، حسد، کینه و ... بالقوه (استعداد) در وجود آنها باشد که چنین استعدادهایی لازمه حقیقت دو بعدی انسان است و تا زمانی که این استعداد های حیوانی در انسان به مرحله عمل در نیاید، هیچ عیب و گناهی بر او نیست. پس هم می توان گفت انسان در هنگام تولد پاک و معصوم متولد می شود و در همان موقع استعداد و ریشه اینگونه صفات (حسد، بخل، تکبر و...) در وجود او هست. در مورد کودکان و اطفال که این گونه صفات را به مرحله عمل می رسانند باز اسلام می فرماید تا زمانی که به سن بلوغ و تکلیف نرسیده اند چون تشخیص و درکشان کامل نیست، هیچ گناه و مجازاتی متوجه آنها نیست. بنابر این هیچ اشکالی ندارد که بگوئیم انسان پاک و طاهر از زشتی ها متولد می شود و از حین تولد تا 9 سال یا 15 سال گرفتار جهل است و علم او کامل نشده است و گناهی بر او نوشته نمی شود. .

پایگاه اطلاع رسانی حوزه

مرجع:

ایجاد شده در 1401/04/17

لینک کوتاه