معترفین از علمای سنی به ولادت حضرت مهدی  معترفین از علمای سنی به ولادت حضرت مهدی از نسل فاطمه زهرا و امام حسین بن علی در نیمه شعبان ۲۵۵ هجری در اینجا توجه خوانندگان ارجمند را به یک موضوع مهم جلب می نمائیم و آن اینکه: اصل مسأله مهدویّت در اسلام مانند ـ مسأله امامت که در پیشگفتار بدان اشاره کردیم ـ یک مسأله اتفاقی بین همه مذاهب عقیدتی و فقهی اسلام است.

 معترفین از علمای سنی به ولادت حضرت مهدی  معترفین از علمای سنی به ولادت حضرت مهدی از نسل فاطمه زهرا و امام حسین بن علی در نیمه شعبان 255 هجری در اینجا توجه خوانندگان ارجمند را به یک موضوع مهم جلب می نمائیم و آن اینکه: اصل مسأله مهدویّت در اسلام مانند ـ مسأله امامت که در پیشگفتار بدان اشاره کردیم ـ یک مسأله اتفاقی بین همه مذاهب عقیدتی و فقهی اسلام است. چیزی که در این رابطه مورد اختلاف می باشد موضوع ولادت حضرت مهدی است که گروهی انگشت شمار از اهل تسنّن منکر، و اکثریّت قریب به اتفاقْ موافق با شیعه، و در منابع عقیدتی، حدیثی و تاریخی خود صریحاً بدان اعتراف کرده اند. ناگفته پیداست که معتقدان به ولادت آن حضرت نیز در انتساب آن بزرگوار به امام عسکری، و دیگر ویژگیها و شؤون حیاتی او از قبیل غیبتو... با شیعه هم عقیده اند. با توجه به اینکه ما در این کتاب در انطباق بخشی از فرازهای سخنان امام در نهج البلاغه با مسأله مهدی منتظر، متکی به اعتراف ابن ابی الحدید، شارح نهج البلاغه، شده ایم، و نامبرده در موضوع ولادت آن حضرت با شیعه مخالف، و آن را موکول به بعد نموده است، ما در این مقدمه به اسامی بیش از یکصد نفر از دانشمندان و مورخان اهل تسنن که با شیعه همعقیده، و به ولادت حضرت مهدی در نیمه دوم قرن سوم هجری اعتراف کرده اند اشاره می کنیم; و برای تفصیل بیشتر، علاقمندان آشنا به زبان عربی را به کتاب «الامام المهدی عند اهل السنة» [1] و مقدمه آن ارجاع می دهیم. 1 ــ ابوبکر محمد بن هارون رویانی (در گذشته 307) در «مسند» مخطوط موجود در کتابخانه ظاهریه شام که بخش ویژه حضرت «مهدی» در جلد سوم «الامام المهدی عند اهل السنة» مندرج، تا به یاری خدا چاپ و منتشر گردد. 2 ــ ابن ابی ثلج، ابوبکر، محمّد بن احمد بن بغدادی (238 ـ 322) از بزرگان محدثان و مؤلف «تاریخ الأئمة» که به عنوان «موالید الأئمة» به پیوست «الفصول العشرة فی الغیبة ـ شیخ مفید ـ» و «نوادر راوندی» به سال 1370 هجری در نجف به چاپ رسیده; و در این کتاب انتساب حضرت مهدی(ع) به امام عسکری و ولادت آن بزرگوار را صریحاً اعتراف نموده است. 3 ــ ابوالعباس، احمد بن ابراهیم بن علی کندی، شاگرد ابن جریر طبری، استاد حافظ ابونعیم اصفهانی، مقیم مکه، و راوی کتاب «موالید الأئمة». 4 ــ ابوعلی، احمد بن محمد بن علی عمادی نسوی، راوی کتاب «موالید الأئمة» ابن ابی ثلج به سال 350 از کندی سابق الذکر. 5 ــ ابومسعود، احمد بن محمد بن عبدالعزیزبن شاذان بجلی، نویسنده و قاری رساله «موالید الأئمة» بر ابومنصور شیرازی. 6 ــ ابومنصور، عبدالرحیم بن محمد بن احمد بن شرابی شیرازی که رساله مذبور را از ابی مسعود شنیده و نوشته است. 7 ــ ابومحمد، اسد بن احمد ثقفی که رساله «موالید الأئمة» را از ابومنصور گرفته است. 8 ــ ابوماجد، محمد بن حامد بن عبدالمنعم بن عزیز بن واعظ که رساله فوق الذکر را به نقل از ثقفی نامبرده ضبط کرده است. 9 ــ ابوعبداللّه، محمد بن عبدالواحد بن فاخر قرشی که این رساله را از ابوماجد شنیده و نقل کرده است. 10 ــ محب الدین، ابوعبداللّه، محمد بن محمود بن حسن نجار بغدادی(643) که شاگرد ابن جوزی، مدرس مدرسه «مستنصریه» بغداد، و مؤلف «ذیل تاریخ بغدادـ شامل40جلد ـ» بوده و محتوای رسـاله «موالید الأئمة» را از مشایخ سـه گانه پیشین (ابومحمد ثقفی، ابوماجد، ابوعبداللّه فاخر قرشی) شنیده و ضبط نموده است. 11 ــ نسب شناس مشهور، ابونصر، سهل بن عبداللّه بخاری زیدی (بعد 341) در «سرُّ السلسة العلویَّـة» پیرامون نام امام حسن عسکری (ع) چاپ نجف. 12 ــ مورخ شهیر علی بن حسین مسعودی(346) در «مروج الذهب» جلد 8،چاپ لیدنـ به ضمیمه ترجمه فرانسوی ـص40. 13 ــ خوارزمی، محمد بن احمد بن یوسف کاتب(387) در «مفاتیح العلوم»، چاپ لیدن سنه 1895، ص32 ـ 33. 14 ــ حافظ ابوالفتح، محمد بن احمد بن ابی الفوارس بغدادی (388 ـ 412) در «اربعین» خود شماره 4 به نقل«کشف الاستار» محدّث نوری ص 29 چاپ اول. 15 ــ جعفر بن محمد بن المعتز مستغفری سمرقندی (432) در «دلائل النبوة و المعجزات» (بنــا به نقل شیخـانی در «الصراط السوی»). 16 ــ ابوبکر، احمد بن حسین بیهقی خسروجردی شافعی (458) در «شعب الایمان» چاپ دائرة المعارف هند. 17 ــ مؤلف «مجمل التواریخ و القصص» فارسی، (تألیف سال 520)، ص 458 چاپ تهران. 18 ــ احمد بن ابی الحسن نامقی جــامی(536) به نقل «ینابیع المودة» ضمن احوال امیر مؤمنان، باب 87 ص 566. 19 ــ ابن خشاب، أبومحمد، عبداللّه بن احمد بغدادی (567) در «تاریخ موالیدالائمة و...» [2] به نقل «کشف الأستار» و«أعیان الشیعه». 20 ــ اخطب خوارزم، موفق بن احمد حنفی(484 ـ 568) در «مقتل امام حسین» (که بعضی با مناقب امیرالمؤمنین از همان نویسنده اشتباه کرده اند) ج 1 ص 94، 96 ضمن دو روایت و به نقل «ینابیع المودة» ص 492 چاپ اسلامبول سنة 1301 و «کشف الاستار» علامه نوری. 21 ــ یحیی بن سلامت خصکفی شافعی (568) به نقل مؤلفان «تذکرة الخواص» ص 360 چاپ نجف و «ینابیع المودة» باب 87 ص569 بعنوان بعض شافعیه. 22 ــ ابن ازرق، عبداللّه بن محمد بن فارقی (590) در «تاریخ میا فارقین» به نقل «وفیات الاعیان» (ج 3 ص316، شماره مسلسل534). 23 ــ خلیفه عباسی، الناصرلدین اللّه، احمد بن مستضییء (622) روی درب مُنبَّت کاری صفه سرداب سامراء که به دستور او تهیه و نصب گردیده. 24 ــ شهاب الدین، یاقوت بن عبداللّه حموی رومی بغدادی (626) در «معجم البلدان» (ج 3 ص 173) پیرامون کلمه «سامراء». 25 ــ شیخ فرید الدین عطار، محمد بن ابراهیم نیشابوری همدانی (627) در دیوانش به نام «مظهر الصفات» به نقل «ینابیع المودة» باب87. 26 ــ ابن اثیر جزری، عزالدین علی بن محمد شیبانی موصلی (555 ـ 630) در «الکامل» ذیل سنه 260. 27 ــ شیخ محی الدین محمد بن علی معروف به ابن عربی طائی اندلسی (638) به نقل شعرانی ــ در «الیواقیت و الجواهر» مبحث 65 ــ از باب 366 «فتوحات مکیه» او که متأسفانه در چاپهای متعدد مصر از روی خیانت این مطلب ساقط شده. نیز حمزاوی در «مشارق الانوار» و صبان در «اسعاف الراغبـین» این مطلب را از محی الدین نقل کرده اند. 28 ــ شیخ سعد الدین، محمد بن مؤید حمویه، معروف به سعد الدین حموی (650) در رساله «مهدی منتظر» به نقل جامی در «مرآة الاسرار». 29 ــ شیخ کمال الدین محمد بن طلحه شافعی نصیبی (582 ـ652) در «مطالب السئول فی مناقب آل الرسول» باب 12 و نیز در «الدر المنظم» که بخشی از آن در باب 68 «ینابیع المودة» (ص 493 ـ 494) درج و به چاپ رسیده است [3] . 30 ــ شمس الدین، یوسف بن قزاوغلی، سبط ابی الفرج بن جوزی (654) در «تذکرة خواص الامة ـ فصل ویژه حضرت مهدی ـ» که در تهران و نجف به چاپ رسیده است. 31 ــ حافظ ابوعبداللّه محمد بن یوسف گنجی شافعی(658) در «کفایة الطالب» ـ پیرو نام امام عسکری(ع) ـ و در «البیان فی أخبار صاحب الزمان» ـ باب 25 ـ که مکرر در ایران و نجف و بیروت چاپ شده است. 32ــ جلال الدین بلخی رومی(672) در «مثنوی»، ضمن قصیده «ای سرور مردان علی مستان سلامت می کنند». [«ینابیع الموده»،باب 87] 33 ــ صدرالدین قونوی از بزرگان عرفا و فلاسفه(673) در قصیده «رائیه» خود به نقل «کشف الاستار» محدث نوری شماره مسلسل 31. 34 ــ ابن خلکان (681) در «وفیات الاعیان» ج 1 ص 571 چاپ بولاق مصر، و در چاپ دیگر ج 3 ص 316 شماره 534. 35 ــ عزیزالدین، عبدالعزیز بن محمد نسفی صوفی(686) در رساله خود به نقل «ینابیع المودة» پایان باب 87. و او غیر از عزیزالدین عمر بن محمد بن احمد نسفی مؤلف «عقاید النسفیه» و در گذشته 538 است که مؤلفان «کشف الاستار» و «منتخب الاثر» با یکدیگر اشتباه نموده اند، و مؤلف «دانشمندان عامه و مهدی موعود» تاریخ فوتش را 616 نگاشته است. 36 ــ حکیم ادیب، عامر بن بصری نزیل سواین روم (696) در «تائیه» خود که ـ به نقل «معجم المؤلفین» 5/54 ـ بنام «ذات الانوار» با مقدمه عبدالقادر مغربی و به اعانت ماسینیون به چاپ رسیده، و علامه نوری در صفحه 55 «کشف الاستار» این بخش از اشعار او را ذکر نموده است. 37 ــ مورخ نامی، حمداللّه بن ابی بکر مستوفی قزوینی (730) در «تاریخ گزیده فارسی» ص 206 ـ 207 چاپ 1339 تهران. 38 ــ شیخ الاسلام ابراهیم بن محمد بن مؤید جوینی حموئی شافعی (644 ـ 732) در «فرائد السمطین» ج 2 ص 337 چاپ بیروت. 39 ــ مورخ شهیر، ابوالفداء، عمادالدین اسماعیل بن علی، حاکم حماة از بلاد سوریه(732) در «المختصر فی اخبار البشر» ذیل سنه 254 ج 2 ص45. 40 ــ کمال الدین عبدالرزاق بن احمد کاشانی صوفی (730 یا 735) در «تحفة الاخوان فی خصایص الفتیان» به نقل سعید نفیسی در «سر چشمه تصوف در ایران» ص216. 41 ــ عارف شهیر علاءالدوله سمنانی، احمد بن محمد شافعی (659 ـ 736) به نقل خواجه پارسا در «فصل الخطاب پیرامون ذکر ابدال و اقطاب» که مورد عقیده متصوفه اهل سنت است. 42 ــ مورخ شهیر، شمس الدین محمد ذهبی (673 ـ 748) که اصلش ترکمانی و در دمشق اقامت گزیده، در تاریخ «دول الاسلام» ج 1 ص 158 ذیل سنه 260; نیز در «العبر فی خبر من غبر» ج 2 ص 20 ذیل حوادث سنه 260. 43 ــ ابنوردی، زین الدین عمر بن مظفر بن ابی الفوارس (691 ـ 749) در «تتمة المختصر» معروف به تاریخ ابنوردی، چاپ مصر ج 1 ص 318 ذیل حوادث سنه 254 پیرامون وفات امام هادی(ع). 44 ــ شیخ شمس الدین محمد بن یوسف زرندی حنفی انصاری (693 ـ 747 یا 748 یا 750) در «معراج الوصـول الی معرفة فضیلة آل الرسول» که عکس نسخه خطی آن از کتابخانه ناصریه لکهنو در مکتبه اینجانب موجود است. 45 ــ صلاح الدین صفدی خلیل بن ایبک (764) مؤلف «الوافی بالوفیات» و «شرح لامیة العجم» و «شرح الدائرة» به نقل «ینابیع المودة» باب 86. 46 ــ حافظ محدث، عبداللّه بن محمد مطیری مدنی شافعی نقشبندی (765) در «الریاض الزاهرة فی فضل آل بیت النبی و عترته الطاهره» به نقل «کشف الاستار» علامه نوری، ص 93 و 215 ـ 216 چاپ قدیم. 47 ــ مورخ شهیر، عبداللّه بن علی یافعی یمنی شافعی (700ــ768) در «مرآة الجنان» ج 2 ص172 ذیل حوادث سنه 260. 48 ــ سید علی بن شهاب بن محمد همدانی مقیم هند (714 ـ 786) در «مودة القربی» و «اهـل العباء» که نسخه عکسـی آن از کتابخانه ناصریه هند نزد اینجانب موجود است، و متن کامل آن ضمن باب 56 «ینابیع المودّة» ص 288 ـ 317 چاپ نجف مندرج است. 49 ــ ابوولید، محب الدین، محمّد بن شحنه حلبی حنفی (749 ـ 815) در «روضة المناظر فی اخبار الاوائل و الاواخر» ـ که مختصر «تاریخ ابوالفداء» است و در حاشیه «مروج الذهب» به سال 1303 در مصر به چاپ رسیده است ـ ج 1 ص 294. 50 ــ عارف شهیر و مورخ نامی، محمد بن محمد بن محمود بخاری معروف به خواجه پارسا حنفی نقشبندی (822) در «فصل الخطاب» که نسخه اش در کتابخانه مجلس و فتوکپی آن نزد اینجانب موجود می باشد; و گویا در هند به چاپ رسیده است; و بخش ویژه ائمه اثناعشر آن مندرج در باب 65 «ینابیع المودة» می باشد. 51 ــ مورخ شهیر، احمد بن جلال الدین محمد فصیح خوافی (777 ـ 845) در «مجمل فصیحی» چاپ مشهد سنه 1341، ج 1 ص 231، ضمن رویدادهای 255. 52 ــ شهاب الدین بن شمس الدین بن عمر هندی، معروف به ملک العلماء زاولی دولت آبادی (849) در «هدایة السعداء فی مناقب السادات» به نقل «کشف الاستار» علامه نوری ص 73 و «البرهان» علامه سید محسن عاملی شامی چاپ دمشق. 53 ــ خواجه أفضل الدین بن صدرالدین ترکه خجندی اصفهانی(850) در «تنقیح الادلة و العلل» ترجمه «مللو نحل» شهرستانی، ص 18 و 183 و 187. 54 ــ ابن صباغ، نورالدین، علی بن محمد مالکی (734ـ855) در «الفصول المهمة فی معرفة الائمه» ضمن فصل ویژه حضرت مهدی(ع)، ص 274 چاپ غری. 55 ــ شیخ عبدالرحمن بسطامی (858) در «درة المعارف» به نقل «ینابیع المودة» باب 84. 56 ــ ابوالمعالی، سراج الدین، محمد بن عبداللّه حسینی رفاعی مخزومی بغدادی (793 ـ 885) در «صحاح الاخبار فی نسب السادة الفاطمیة الاخیار» ص 143، چاپ 1306 مصر. 57 ــ نورالدین، عبدالرحمن بن احمد بن قوام الدین دشتی جامی حنفی شاعر(898) صاحب «شرح کافیه» در «شواهد النبوة» که در لکهنو و بمبئی در 44 صفحه بچاپ رسیده است و فتوکپی نسخه خطی مجلس شورای اسلامی نزد اینجانب موجود است. 58 ــ محمد بن داود نسیمی منزلاوی صوفی (901) به نقل قندوزی در «ینابیع المودة» باب 86 ص 566 چاپ نجف. 59 ــ مورخ نامی، میرخواند، محمد بن خاوند شاه (903) در «روضة الصفا» ج 3 ص 59 ـ 62 فصل ویژه حضرت مهدی(ع)، که در کتابخانه مسجد اعظم قم موجود می باشد. 60 ــ قاضی فضل بن روزبهان خنجی شیرازی (درگذشته بعد 909) که از سرسخت ترین مخالفان شیعه بوده، در قصیده خود که شامل سلام بر یک یک انوار مقدسه چهارده معصوم است و در مسأله پنجم از بخش سوم «ابطال الباطل» آنرا ذکر نموده، و نگارنده عین آن را در مقدمه «الامام المهدی عند اهل السنة» بخش مخطوطات آورده است. 61 ــ ملاحسین بن علی کاشفی بیهقی سبزواری هروی(910) در «روضة الشهداء» فصل هشتم چاپهای دهلی و غیره. 62 ــ قاضی حسین بن معین الدین میبدی یزدی حکیم (911) ـ از شاگردان ملا جلال الدین دوانی ـ در شرح دیوان منسوب به امیرمؤمنان علی(ع) ص 123 و ص 371 چاپ تهران. 63 ــ فیلسوف شهیر جلال الدین محمد بن اسعد صدیقی دوانی شافعی (907 یا 918 یا 928) در «نور الهدایة فی اثبات الولایة» که بار اول ضمیمه «خصایص» ابن بطریق بسال 1211 قمری، و بعداً به سال 1375 در تهران بچاپ رسیده است. 64 ــ ابوالحسن، علی بن محمد شاذلی (857ـ939) بنا به نقل شعرانی در «الیواقیت و الجواهر» باب 56. 65 ــ مورخ نامی، خواند میر (942)، سبط میرخواند مؤلف «روضة الصفا» در تاریخ «حبیب السّیر» ج 2 ص 100 ـ 113. 66 ــ شمس الدین محمد بن طولون دمشقی حنفی (953) در «الأئمة إثنی عشر» ص 117 چاپ دارالصادر بیروت. 67 ــ شیخ حسن عراقی (بعد 958) مدفون بالای کوم الریش در مصر، به نقل شعرانی در «الیواقیت و الجواهر» مبحث 60 و در «لواقح الانوار» چاپ 1374 مصر ج 2 ص 139، ملاقات و اجتماع او را با حضرت مهدی(ع) ذکر نموده است. 68 ــ شیخ علی خواص، استاد عارف شهیر شیخ عبدالوهاب شعرانی (بعد 958) به نقل شاگردش «لواقح الانوار» ج 2 ص150 و «الیواقیت و الجواهر» مبحث 65. 69 ــ تقی الدین ابن ابی منصور (تاریخ فوت او بدست نیامد) شعرانی در «الیواقیت و الجواهر» آغاز باب 65 از کتاب «عقیده» او نقل کرده است. 70 ــ مورخ شهیر، قاضی حسین بن محمد دیار بکری (966) در «تاریخ الخمیس» ج 2 ص 343 پیرامون حوادث 260 و رویدادهایـ ایام معتمد عباسی. 71 ــ عارف شهیر، شیخ عبدالوهاب بن احمد شعرانی شافعی (898 ـ 973) در «الیواقیت و الجواهر» مبحث 65. 72 ــ شهاب الدین، شیخ الاسلام، احمد بن حجر هیثمی شافعی (909 ـ 974) در «صواعق المحرقة» ص 100 و 124 چاپ 1313 هجری مصر، 73 ــ سید جمال الدین، عطاء اللّه بن سید غیاث الدین فضل اللّه شیرازی نیشابوری (1000) در «روضة الاحباب» فارسی، چاپ 1297 لکهنو و 1310 هند، در فصل ویژه حضرت مهدی(ع). 74 ــ محدث شهیر، ملاعلی بن سلطان هروی قاری (1014) در «المرقاة فی شرح المشکاة» که بخش ویژه حضرت مهدی(ع) از آن در جلد دوم «الامام المهدی عند اهل السنة» به چاپ رسیده است. 75 ــ مورخ شهیر و فاضل، ابی العباس، احمد بن یوسف بن احمد دمشقی قرمانی (939 ـ 1019) در تاریخ «اخبار الدول و آثار الاول» ص 117، ضمن باب ویژه خلفاء و ائمه. 76 ــ امام ربانی، احمد بن عبدالاحد فاروقی سرهندی نقشبندی حنفی (971 ـ 1031)، که از بزرگان صوفیه هند بوده، و از وی به مجدِّد هزاره دوم تعبیر کرده اند، در «مکتوبات» ج 3 مکتوب آخر. 77 ــ عارف شهیر، عبدالرحمن چشتی بن عبدالرسول بن قاسم بن عباسی علوی صوفی (بعد 1045) در «مرآة الاسرار»، فارسی، شامل شرح حال مشایخ صوفیه (که نسخه آن در کتابخانه آصفیه لکهنو به شماره 167 و کتاب 1309 موجود است، و نسخه دیگری از آن در کتابخانه مجلس تهران موجود می باشد) و شاه ولی اللّه دهلوی نیز در کتاب «الانتباه فی سلاسل اولیاء اللّه و اساتید و ارثی رسول اللّه» از آن نقل کرده است. 78 ــ عارف شهیر، بدیع الزمان قطب مدار، کسی که عبد الرحمن صوفی کتاب «مرآة الاسرار» را به خاطر او نوشت و او معاصر وی بود، و از اعلام نیمه اول سده یازدهم به شمار می رود; و به نقل «کشف الاستار» علامه نوری، ص 51 تحت شماره 27، عبدالرحمن داستان دیدار او را با آن حضرت در کتاب نامبرده آورده است. 79 ــ ابوالمجد، عبدالحق بن سیف الدین دهلوی بخاری حنفی (959 ـ 1052) در رساله ویژه مناقب ائمه و احوال آنها به نقل «کشف الاستار» تحت شماره 12. 80 ــ مورخ شهیر، عبدالحی بن احمد، معروف به ابن عماد دمشقی حنبلی (1032 ـ 1089) در «شذرات الذهب» ضمن حوادث 260 هجری، ص142، چاپ 1350. 81 ــ شیخ محمود بن محمد شیخانی قادری (بعد 1094) در «الصراط السوی فی مناقب آل النبی(ص)». 82 ــ عبدالملک بن حسین بن عبدالملک بن عصامی مکی (1049 ـ 1111) در کتاب «سمط النجوم العوالی» ج 4 ص 137 ـ پیرامون نام حضرت امام حسن عسکری(ع) ـ و ص 138. 83 ــ میرزا محمد خان بن رستم بدخشی (1122) در «مفتاح النجا فی مناقب آل العبا» ص 181، مخطوط کتابخانه آیت اللّه مرعشی قم. [ملحقات احقاق الحق 13/95] 84 ــ سید عباس بن علی مکی (بعد 1148) در «نزهة الجلیس» ج 2 ص 128، چاپ قاهره. 85 ــ شیخ عبداللّه بن محمد شبراوی شافعی مصری (1172)، شیخ جامع ازهر، در «الاتحاف بحب الاشراف» ص 68 ـ 69، چاپ قاهره. 86 ــ احمد بن علی بن عمر، شهاب الدین، ابوالنجاح منینی حنفی دمشقی (1089 ـ 1173) در کتاب «فتح المنان» در شرح منظومه «الفوز و الامان» شیخ بهائی، ص 3، چاپ قاهره; متن این کتاب در «الامام المهدی عند اهل السنة» عیناً به چاپ رسیده است. 87 ــ شاه ولی اللّه، احمد بن عبدالرحیم فاروقی دهلوی حنفی (1110 ـ 1176) در «المسلسلات» معروف به «الفضل المبین» قضیه ملاقات بلاذری با آن حضرت را آورده، و با سکوت موجب رضا از اظهار نظر خودداری کرده است. نیز (به نقل «کشف الاستار» شماره 26) در «الانتباه فی سلاسل اولیاء اللّه» در این زمینه شرح مفصّلی از جامی آورده است. 88 ــ شیخ سراج الدین، عثمان دده عثمانی (1200) در «تاریخ الاسلام و الرجال» ص 370، نسخه مخطوط کتابخانه آیت اللّه مرعشی. [ملحقات احقاق الحق 13/92] 89 ــ شیخ محمد بن علی صبان مصری شافعی (1206) در «اسعاف الراغبین فی سیرة المصطفیوفضائل اهل بیته الطاهرین» [4] ذکر نموده است. 90 ــ مولوی علی اکبر بن اسداللّه مودودی (1210) از مشاهیر علمای هند و متعصبین سر سخت علیه شیعه در «مکاشفات» ـ که حواشی بر «نفحات الانس» جامی است ـ (ج 7، ص327) پیرامون شرح حال علی بن سهل اصفهانی و بحث از عصمت انبیاء و امام مهدی موعود. 91 ــ مولوی محمد مبین هندی لکهنوی (1220) در «وسیلة النجاة» چاپ گلشن فیض، ص 316. 92 ــ شیخ عبدالعزیز بن شاه ولی اللّه دهلوی (1159 ـ 1239)، مؤلف «تحفة اثناعشریة» بنا به نقل «استقصاء الافهام» ص 119 در «النزهة» روایت ابن عقله، مربوط به ملاقات بلاذری را از «فضل المبین» پدر خود نقل کرده، و این خود گواه بر عقیده او به حیات حضرت مهدی(ع) می باشد. 93 ــ خالد بن احمد بن حسین، ابوالبهاء، ضیاءالدین نقشبندی شهرزوری (1190 ـ 1242) از بزرگان صوفیه، در «دیوان فارسی» خود به نقل «مجمع الفصحاء» رضا قلی هدایت، ج 2، ص 11، چاپ 1329. 94 ــ رشیدالدین دهلوی هندی (1243) در «ایضاح لطافة المقال» بنقل «الامام الثانی عشر» علامه عبقانی، ص 47، چاپ نجف. 95 ــ نسب شناس شهیر، ابوالفوز، محمد امین سویدی بغدادی (1246) در «سبائک الذهب فی معرفة قبائل العرب» ص 87 در خط عسکری ذکر نموده است. 96 ــ قاضی جواد بن ابراهیم بن محمد ساباط هجری بصری حنفی (12501188)، که نخست مسیحی بود و از آن پس گرایش به اسلام پیدا کرد، در «البراهین الساباطیه فیما یستقیم به دعائم الملة المحمدیة» چاپ عراق، به نقل «کشف الاستار». 97 ــ شیخ عبدالکریم یمانی (قبل 1291) ضمن اشعاریکه پیرامون حضرت مهدی(ع) سروده و در «ینابیع المودة» عیناً آنها را آورده است. 98 ــ محدث عالیقدر، سلیمان بن ابراهیم قندوزی حنفی معروف به خواجه کلان (1220 ـ 1294) در «ینابیع المودة» آخر باب 56 و آخر باب 79، که بارها در ترکیه، هند، عراق، ایران، و در هفتمین بار به سال 1384 در نجف به چاپ رسیده است. 99 ــ شیخ حسن عـدوی حمزاوی شافعی مصری (1303) در «مشارق الانوار فی فوز اهل الاعتبار» ص 153، چاپ مصر. 100 ــ عبدالهادی بن رضوان بن محمد بن الابیاری (1305) در «جالیة الکدر» ـ شرح منظومه سبزواری ـ ص 207 چاپ مصر. 101 ــ مؤلف «تشیید المبانی» (1306) به نقل علامه محقق میرحامد حسین نیشابوری هندی در «استقصاء الافهام» ص 103، چاپ لکهنو. 102 ــ سید مؤمن بن حسن بن مؤمن شبلنجی مصری (1252 ـ بعد1308) در فصل ویژه حضرت مهدی(ع) در «نور الابصار» ص 150، چاپ 1322 مصر. 103 ــ عبدالرحمن بن محمد بن باعلوی حضرمی (1320)، مفتی حضرم یمن، در «بغیة المسترشدین» ص 296، چاپ مصر، به نقل از جلال الدین سیوطی. 104 ــ محمود بـن وهیب قراغـولی بغدادی حنفی در کتاب «جوهرة الکلام» مطبوع، ص 157، در فصلی که تحت عنوان «المجلس الثلاثون فی فضائل محمد المهدی رضی اللّه عنه» ویژه حضرت مهدی(ع) گشوده، به ولادت و غیبت آن بزرگوار اعتراف کرده است. 105 ــ عماد الدین حنفی، به نقل علامه نوری از بعضی اصحاب خود در «کشف الأستار» ص 60، اعتراف به ولادت حضرت مهدی(ع) نموده، ولی علامه نوری از نصّ کلام او اظهار بی اطلاعی کرده است. 106 ــ فاضل محقق قاضی بهلول بهجت افندی قندوزی زنگنه زوری (1350) در «محاکمه در تاریخ آل محمّد[ص]» که از ترکی آذربایجانی به فارسی ترجمه، و بالغ بر ده مرتبه در ایران به چاپ رسیده، و نمایشگر عالی ترین و محققانه ترین بحث در باره امامت است. 107 ــ شیخ عبیداللّه امرتسری حنفی، معاصر، در کتاب «ارجح المطالب فی عدّ مناقب اسداللّه الغالب امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب[ع]» که به زبان اردو نگارش و در لاهور به چاپ رسیده است، ص 377. 108 ــ سید عبدالرزاق بن شاکر بدری شافعی، معاصر، در کتاب خود «سیرة الامام العاشر علی الهادی[ع]» ص 131. 109 ــ محمد شفیق غربال(1311 ـ 1381)، مورخ شهیر و عضو مجمع لغوی در قاهره، در «دائرة المعارف» که به قلم گروهی از متخصصین در 2000 صفحه نگارش یافته، و به سال 1965 در قاهره به چاپ رسیده، زیرعنوان «الأئمة الإثنی عشریة» نوشته است که حضرت مهدی(ع) در سنه 873 میلادی (که همزمان با 260 هجری، آغاز غیبت صغری می باشد)غایب گردیده. 110 ــ خیرالدین بن محمود بن محمد زرکلی دمشقی (1310 ـ 1396) در «الأعلام» ج 6 ص 80 چاپ سوم، ضمن فصلی که به نام «محمد بن الحسن العسکری» باز نموده، اعتراف به ولادت آن حضرت کرده است. 111 ــ یونس احمد سامرائی در کتاب «سامراء فی ادب القرن الثالث الهجری» که با همکاری دانشگاه بغداد به سال 1968 میلادی به چاپ رسیده، در ص 46 پیرامون واژه «عسکری» می گوید: «گروهی از شخصیّت ها حامل نسبت این کلمه اند، از جمله ابوالحسن علی بن محمد الجواد العسکری و فرزندش حسن بن علی و ابوالقاسم محمد بن الحسن العسکری، و او مهدی منتظر است.» و در پـاورقی همین صفحه تصریح به قبّـه و سـرداب غیبت نموده و می گوید: «همانجاست که پندارند مهدی منتظر در آن غیبت نموده.» آنگاه می نویسد: «این سرداب را کثیری از مسلمین در دوره سال زیارت می کنند.» بدین ترتیب گرچه نامبرده تصریح به تاریخ ولادت آن حضرت نکرده است لکن همانرا که دیگران درباره حضرت مهدی(ع) نوشته اند صریحاً و بدون هیچگونه تردیدی نوشته و ولادت آن حضرت را امر مسلّمی دانسته است. 112 ــ مستشار عبدالحلیم جندی مصری، معاصر، در کتاب «الامام جعفر الصادق» ص 238 چاپ مجلس اعلای شؤون اسلامی مصر، 1397. آری، این شخصیت های بزرگ از اهل تسنن بر ولادت حضرت مهدی(ع) تصریح کرده اند; و از اینجا می توان گفت که مسأله تولد امام مهدی(ع) از مسلمات گروه عظیمی از علماء اهل تسنن می باشد; و کسانیکه قائل به تولد او نیستند و می گویند در آینده متولد خواهد شد در اقلیت می باشند. -------------------------------------------------------------------------------- [1] این کتاب تألیف این ضعیف، شامل 56 متن حدیثی، تاریخی، کلامی و ادبی اختصاصی یا ضمنی اهل تسنن است درباره حضـرت مهدی(عج)، که برای دومین بار بسال 1402 در دو جلد بزرگ در بیروت چاپ و منتشر شده است. [2] جهت آگاهی بر مصادر شرح حال او و نسخه کتابش مراجعه شود به «الذریعه» 23/233، و «معجم المؤلفین» 6/20. [3] نسخه مخطوط «الدر المنظم» در کتابخانه حسین باشا در آستانه ترکیه بشماره 346 موجود است. [الغدیر 5/414]. [4] این کتاب کراراً در حاشیه «نورالابصار» شبلنجی، ویکبارهم در حاشیه «مشارق الانوار» حمزاوی در مصر به چاپ رسیده است. .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه