«کتاب لاريب فيه» یعنی چه؟ آیا به این معنا است که: کسي که کتابي آورده، نمي تواند خودش از خودش تعريف کند و بگويد که در اين کتاب شک و شبهه اي نيست، ديگران بايد از آن تعريف کنند؟

مقدمه: منطق ايجاب مي کند، هر شخصيت حقيقي يا حقوقي از خودش پاسداري و نگهباني نمايد و در صورت اتّهام از خود دفاع کند و سندهاي موجود را ارايه نمايد. در صورت اتّهام، بيش از همه، خود مدّعي عليه و متشاکي بايد از خودش دفاع کند. به عنوان نمونه، وقتي صاحب اصلي ولايت، اميرالمومنين علي ـ عليه السلام ـ در معرض اتّهام قرار مي گيرد، خود بيش از همه، از ولايت دفاع مي کند. وقتي ولايت و قرآن کریم مورد «ريب» و شبهه قرار گرفتند، چه کسي بايد از خود رفع اتّهام نمايد و سند ارايه دهد؟ وقتي اميرالمومنين علي ـ عليه السلام ـ ، از ولايت دفاع نکند، چه کسي شايسته است از ولايت دفاع کند؟ اگر حقّ تعالي از قرآن کريم دفاع نکند، چه کسي شايسته است تا از قرآن کريم دفاع کند؟... لا ريب فيه. رفع اتّهام، ارايه سند و دفاع و پاسداري بسيار رساي قرآن کريم است. منتهي کسي که فرياد رسا را نمي شنود، چگونه مي تواند از صداي «نجوي» بهره مند گردد؟ متن: با اين بيان، روشن مي شود، دفاع مدّعي عليه و متشاکي از خود، يک قانون بين المللي است. بيش از ديگران، خود مدّعي عليه و متشاکي بايد از خودش رفع اتّهام نمايد و سندهاي موجود را ارايه کند و از خود دفاع نمايد. عرف و رويّه قضايي تمام کشورهاي جهان، اين است که نخست مدّعي عليه را براي رفع اتّهام، ارايه سند و دفاع به عرصه دادگستري حاضر مي کنند. مولانا در ذيل آيه مورد سئوال آورده است: چون نشان راست گويند و شبيه پس يقين گردد ترا «لا ريب فيه». با دقّت در آيه ی مورد نظر، به دست مي آيد: وقتي قرآن کريم، در معرض «ريب» و شبهه قرار گرفت و به اساطير الاوّلين. متهم گشت، وارد ميدان دفاع شد و از خود رفع اتّهام و دفاع کرد و در کنار دفاع نيز از خود تعريف کرد و حقانيت خود را بيان نمود. حقّ تبارک و تعالي با بيان «لا ريب فيه»، رساند که قرآن کريم چه قدر از استواري و استحکام برخوردار است. از وقتي که پاي ميدان دفاع به ميان آمد، قرآن کريم، با عناوين گونه گون از خود دفاع و تعريف کرد و از حقانيت خود دفاع نمود. در يکي از گونه هاي دفاع و تعريف مي فرمايد: لا يمسّه الاّ المطهرون. يعني «جز دست پاکان بدان نرسد» و فقط پاکان و پاک انديشان مي توانند بدان نزديک شوند. با اين حساب افرادي که از طهارت ظاهري و باطني برخوردار نيستند. اجازه ندارند به قرآن کريم نزديک شوند. اين دفاع به «طهارت» و پاسداري از حريم و حرم قرآن است. حقّ تعالي اجازه نگاه نيز به ناپاکان و نامحرمان نمي دهد. مولانا در ذيل اين ايه مي فرمايد: جد طلب آسيب او اي ذو فنون لا يمس ّ ذلک الاّ المطهرون». در حقيقت، قرآن کريم، حقّ محض است و زمينه شک آن جاست که حقّ و باطل به هم آميخته باشند و حقّ نمايي باطل، منشأ ترديد گردد. در چنين حالتي ارايه سند، رفع اتّهام و دفاع لازم و ضروري است. در آيه ی مورد سئوال، سه پيام کلّي نهفته است: 1. قرآن کريم تنها مصداق کتاب جامع و کامل الهي است. 2. هيچ ريب و شکي در حريم و حرم پاک قرآن کریم راه ندارد. 3. اين کتاب الهي مايه ی هدايت پارسايان و پاکان است. از جمله گونه هاي ديگر دفاع و پاسداري از حريم و حرم خود، «تحدّي» مي باشد؛ مي فرمايد: و ان کنتم في ريب ممّا نزلنا علي عبدنا فأتوا بسورة من مثله. يعني «و اگر شما را در مورد قرآني که ما بر محمّد بنده خود فرستاديم، شکي است؛ پس يک سوره همانند آن بياوريد». تحدّي هاي قرآن کريم گونه گون است، تحدّي به يک سوره تنها، تحدّي به ده سوره و تحدّي به تمام قرآن. در حقيقت «تحدّي»، ارايه سند محکم، دفاع و پاسداري از قرآن کريم و بيان حقانيت آن است، تا براي هميشه تاريخ، مشت محکمي بر دهان مدعيّان دروغين زده باشد. گونه ديگر دفاع، دفاع به شفا بخشي و هدايت آفرين بودن قرآن کريم است و رسالت قرآن کريم را شفا بخشي و هدايت آفريني مي داند. در حقيقت قرآن کريم هم يگانه و مهيمن است و از طرفي هم هدايت و هم هادي. گونه ديگر پاسداري قرآن از قرآن و يا خداوند از قرآن کريم، دفاع به «تحريف ناپذير» بودن قران کريم است. در اين عرصه، دفاع به همين بس که حقّ تعالي به رسول رحمت مي فرمايد: تنزيل من ربّ العالمين ـ و لو تقوّل علينا بعض الاقاويل ـ لا خذنا منه باليمين ـ ثم لقطعنا منه الوتين. يعني «اين قرآن تنزيل پروردگار عالميان است. اگر محمّد برخي از سخنان را به ما دروغ مي بست «و يک حرف از قرآن کريم را کم و زياد مي کرد». به حقّ ما «از روي قهر و انتقام» با قدرت او را مي گرفتيم و شاهرگ قلب (و حيات) او را قطع مي کرديم». وقتي مدّعيّان دروغين در مورد کلام حقّ تعالي از در «ريب و شبهه وارد مي شوند، ما نيز خود از آن دفاع مي کنيم و خود حافظ آن هستيم. با اين بيان چه قدر زيبا و زيبنده است که خود قرآن از قرآن و حقّ تعالي از قرآن کريم دفاع و پاسداري بکند و حقانيت خود را بيان نمايد تا جايي که فرياد دفاع و پاسداري از حريم و حرم قرآن، در سراسر هستي طنين انداز است، منتهي آن هايي که صداي فرياد را نمي شنوند، نبايد انتظار داشت که صداهاي ديگر و يا «نجوي» قرآني را بشنوند. از گونه هاي ديگر دفاع، دفاع به «اعجاز» قرآن کريم است. قرآن کريم از جهات گونه گون، داراي اعجاز است. از نظر فصاحت و بلاغت، از نظر نوع چينش، از نظر معنا و معارف بلند علمي که خود نيز معجزه علمي حقّ تعالي است... هم چنين داشتن رسالت جهاني و جاوداني، از گونه هاي ديگر بيان حقانيت خود و دفاع و تعريف از خود است... . نکته ديگر در مورد تعريف و يا دفاع ديگران از قرآن کريم است. به حقّ قرآن کريم از نخستين گام نزول تاکنون، ذهن همگان را به خود مشغول داشت و دوست و دشمن نيز از آن سخن به ميان آوردند و انسان هاي آزاده بي شماري از قرآن کريم، تعريف کردند و يا جانانه از آن دفاع نمودند و به حقانيت آن دست يافته اند. اين نکته را مي توان به مسأله حقوقي تشبيه کرد که از وقتي که فردي به ناحقّ مورد اتّهام قرار گرفت و شاکي پيدا کرد، اوّلين فردي که وارد ميدان دفاع مي شود و از خود دفاع مي کند، مدّعي عليه و متشاکي است و در کنار دفاع مدّعي عليه و متشاکي، شاهدان عيني و افراد با انصاف نيز از او دفاع و يا تعريف مي کنند و حقانيت آن را بيان مي دارند. خلاصه و نتيجه: آن چه به عنوان خلاصه و نتيجه قابل بيان است اين است که: از وقتي که پاي ميدان دفاع به ميان آمد، حقّ تعالي با گونه هاي گونه گون مانند «تحدّي» «تحريف ناپذيري»، معارف علمي و غيره از حريم و حرم قرآن کريم دفاع کرده است و معجزه علمي بودن قرآن کريم را ثابت کرد تا جايي که ذرّه اي جايي دفاع و پاسداري از براي ديگران باقي نگذارده است، پس در واقع حقّ تعالي براي رفع اتّهام، سند ارايه کرد و سپس از حريم و حرم کتاب خود دفاع کرد و حقانيت خود را براي تمام اهل مصر و عصر بيان داشت هر چند تعريف نيز از آن فهميده مي شود. البته معصومين ـ عليهم السلام ـ به مقدار خود قرآن، از قرآن کريم تعريف و دفاع و پاسداري کردند و اهل ايمان و اهل قرآن و ديگران، بلکه همگان از قرآن کريم تعريف و نگهباني کردند و اين به معناي کافي نبودن دفاع و پاسداري قرآن از قرآن نيست. بلکه از اين باب است که قرآن کتاب جهاني و جاوداني است و براي هدايت همگان نازل شده است، از اين روي بر همگان وظيفه است تا حريم و حرم اين کتاب الهي را پاس بدارند و از باب شکر نعمت، شکر اين نعمت بزرگ حقّ تعالي را به جا آورند، و گرنه خداوند خود وعده به حفظ قرآن کريم داده است و وعيد حقّ تعالي نيز شامل حال کساني مي شود که به حريم و حرم قرآن بي حرمتي بکنند. پس هيچ گونه تنافي و تخالفي بين دو طرف قضيه وجود ندارد و هر دو تعريف و دفاع، چه تعريف و دفاع از خود و چه تعريف و دفاع ديگران، منطق محور و علمي است. .

مرجع:

ایجاد شده در 1400/10/19

لینک کوتاه