پیامبران و امامان پیشین، به زبان های عربی یا چیزی غیر از زبان کنونی (مثل فارسی یا انگلیسی) صحبت می کردند و در نهایت قرآن به زبان عربی نازل شد؛ چه لزومی دارد که قرآن یا نماز حتماً به زبان عربی و با صورت و لحن مخصوص اعراب خوانده شود؟ در صورتی که شاید ۹۰ درصد کسانی که قرآن یا نماز می خوانند، مفهوم کلمات آن را نمی دانند؟

راز نزول قرآن به «زبان عربى» اولاً یک جریان و امر طبیعى است؛ زیرا هر سخنور و دانشمندى، مطالب خویش را با زبان مخاطبان خود بیان مى کند و مى نویسد. خداوند متعال نیز در ارسال پیامبران و ابلاغ پیام هاى خویش، همین رویه را تأیید کرده و به کار گرفته است: «و ما ارسلنا من رسول الا بلسان قومه لیبیّن لهم فیضل الله من یشاء و یهدى من یشاء و هو العزیز الحکیم»؛ «و ما هیچ فرستاده اى را جز با زبان مردمش نفرستادیم تا [بتواند حقایق را] براى آنان به روشنى بیان کند. پس خداوند هرکس را که بخواهد گمراه و هرکس را که بخواهد هدایت مى کند و او شکست ناپذیر و فرزانه است». ابراهیم (14)، آیه 4. بر این اساس، اگر قرآن به زبانى، جز زبان عربى نازل مى شد، جاى آن داشت که از حکمت نزول قرآن به آن زبان سؤال شود و گفته شود: با آن که مخاطبان نخستین این پیام، عرب زبان هستند، چرا این پیام به زبان عربى نازل نشده است؟ علاوه بر آن که تحدى و طلب همانند آورى این کتاب، ضرورت نزول آن را به زبان عربى دو چندان مى کند. در صورتى که قرآن عربى نباشد، چگونه مى شود از مخاطبانى که جز با زبان عربى آشنا نیستند و یا تسلّط کافى بر زبان هاى دیگر ندارند؛ درخواست شود که براى روشن شدن حقانیّت یا نادرستى مدعاى پیامبر(ص)، سخنى همانند قرآن بیاورند؟ در این صورت به آسانى خواهند گفت: ما عرب زبان ها، محتواى پیام تو را نمى فهمیم؛ پس چگونه همانند آن را بیاوریم. پس تحدّى به قرآن نیز اقتضا مى کند که این پیام به زبانى باشد که مخاطبان اولیه اش، آن را درک کنند و بتوانند درباره درستى یا نادرستى مدعاى پیامبر(ص)، خود را بیازمایند و حقیقت برایشان روشن شود. نگا: قرآن شناسى، صص 98 - 103. در این جا بیان چند نکته ضرورى است: الف) خواندن قرآن به زبان عربى، به جز در موارد خاص (مانند نذر و...) واجب نیست؛ ب) خواندن قرآن با صوت، لحن و آواز مخصوص واجب نیست؛ ج) نماز باید به زبان عربى با قرائت صحیح خوانده شود؛ امّا واجب نیست با صوت و آواز مخصوص خوانده شود. خواندن نماز به عربى، یکى از نشانه هاى «جهانى بودن» دین اسلام و رمز «وحدت و یگانگى» مسلمانان است. عربى خواندن، آن را از تحریف و آمیختگى به خرافات و مطالب بى اساس - هنگام ترجمه آن به زبان هاى دیگر - نگاه مى دارد و بدین وسیله روح این عبادت اسلامى، محفوظ مى ماند. گفتنى است توحید و یگانگى - در تمام اصول و فروع اسلام - یک زیربناى اساسى محسوب مى گردد و نماز به سوى قبله واحد، در اوقات معین و به یک زبان مشخص، نمونه اى از این وحدت است. در ضمن یاد گرفتن ترجمه نماز، بسیار ساده و آسان است. ر.ک: توضیح المسائل مراجع تقلید، مباحث قرائت؛ آیت الله مکارم، ج 3، صص 58-56. .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه