۱. آیا امامان معصوم (ع) به زبان های دیگری غیر از عربی هم سخن می گفتند؟۲. امام رضا (ع) وقتی که وارد شهر توس شدند، ایشان در زمان سخنرانی برای مردم به چه زبانی سخن می گفتند؟

با سلام. در پاسخ به سوال شما دوست گرامی‌ باید گفت: تاریخ موارد متعددی را، مبنی بر سخن گفتن امام به زبان‌های غیر عربی ثبت کرده است. به عنوان مثال یزید هنگامی که اسرای اهل‌بیت را به سرزمین شام آورد عمدا دسته‌ای از نگهبانان غیر عرب را بر آنان گمارد، این دسته هرگز با زبان عربی آشنا نبودند. هدف وی از این کار این بود تا سخن یکدیگر را متوجه نشوند و اهل‌بیت آنان را متوجه فجایع عاشورا نسازند. اما امام سجاد علیه‌السلام با آنان شروع به گفت‌وگو کرد و به زبانشان خودشان با آنان سخن گفت.[1]داستان مردی عالم از دانشمندان هند است که از سوی «دربار پادشاه محلی» آن‌دیار مامور به تحقیق پیرامون پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و دین اسلام می‌شود و ... در ملاقات با امام زمان عجل الله تعالی فرجه، ایشان با وی به همان زبان هندی سخن می‌گوید و ... .[2] گاه گفت‌وگوهای امام رضا علیه السلام با مردم سرزمین‌های گوناگون و با زبان خاص هر یک از آن‌ها، اطرافیان را به شگفت وا می‌داشت. به گونه‌ای که خطاب به امام می‌گفتند: شما چگونه بر این همه زبان مسلط هستید؟[3] گفت‌وگوی امام موسی بن جعفر علیه‌السلام به پنج زبان گوناگون در محضر برخی مراجعه کنندگان به ایشان از مسائلی بود که برای آنان بسیار جالب توجه بود.[4]همچنین در این زمینه روایاتی مبنی بر آشنایی ائمه با زبان‌های دیگر نیز وجود دارد. به عنوان مثال در کتاب اصول کافی تعدادی روایت در یک باب جمع‌ آوری شده تحت این عنوان که ائمه با تمام کتاب‌های نازل شده بر سایر پیامبران الهی با توجه به اختلاف زبان‌های آن‌ها آشنا هستند.[5] در کتاب «بصائر درجات» که یکی از منابع کهن شیعه و مربوط به عصر ائمه علیهم السلام به شمار می‌آید ذیل باب یازدهم آن موارد متعددی از سخن گفتن و تسلط ائمه به زبان‌های گوناگون سخن به میان آمده است.[6]قطب الدین راوندی در الخرائج و الجرائح[7]، فتال نیشابوری در روضة الواعظین،[8] شیخ صدوق در عیون اخبار الرضا[9] و دیگر نویسندگان نیز به تسلط ائمه بر زبان‌های گوناگون اشاره کرده‌اند.اما در مورد سخنرانی‌های امام رضا علیه السلام در ایران به زبانی غیر از عربی در منابع تاریخی چیزی به چشم نمی‌خورد، که اگر چنین چیزی اتفاق افتاده بود قطعا توسط منابع گوناگون تاریخی و روایی شیعه ثبت و نگهداری می‌شد. همان‌گونه که گفت‌وگوهای ایشان به زبان فارسی با برخی از مردم به ثبت رسیده است.[10] [1] . محمد بن جریر بن رستم طبری، دلائل الامامة، (نجف اشرف، مطبعه الحیدریه، 1383ق) ص88.[2] . شیخ کلینی، الاصول من الکافی، ج1، ص515-517.[3] . علامه مجلسی، بحار الانوار، ج49، ص87 و ج50، ص136[4] . محمد بن حسن بن فروخ صفار، بصائر الدرجات، (قم، کتابخانه آیه الله مرعشی نجفی، 1404ق)ص333.[5] . شیخ کلینی، الاصول من الکافی، ج1، ص 227. بَابُ أَنَّ الْأَئِمَّةَ -ع- عِنْدَهُمْ جَمِیعُ الْکُتُبِ الَّتِی نَزَلَتْ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ أَنَّهُمْ یَعْرِفُونَهَا عَلَى اخْتِلَافِ أَلْسِنَتِه.[6] . محمد بن حسن بن فروخ صفار، بصائر الدرجات، (قم، کتابخانه آیه الله مرعشی نجفی، 1404ق) ص333 به بعد.[7] . (قم، موسسه الامام المهدی، 1409ق) ج2، ص672.[8] . (قم، شریف رضی، بی‌تا) ج1، ص213.[9] . (بی‌جا،‌ انتشارات جهان، 1378ش)، ج2، ص228.[10] . ر.ک:‌ مجلسی، بحار الانوار، ج49، ص87-88. .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه