نخبه پروری سیاسی را توضیح دهید؟

مفهوم نخبه پروری سیاسی: نخبه پروری سیاسی یعنی تلاش برای آموزش و پرورش نخبگانی که بتوانند با قرار گرفتن در سلسله مراتب قدرت، مسئولیت های سیاسی و اجرایی را در هرم قدرت کسب کنند و مبتنی بر اندیشه های دینی، نظام سیاسی اسلام را به درجات عالیه ای از کارآمدی و توانمندی برسانند.در اندیشه سیاسی اسلام، اصولاً رقابت و تلاش قدرت طلبانه با هدف کسب قدرت یا شهرت سیاسی امری مذموم است، بلکه انسان های لایق و شایسته با رعایت موازین اخلاق و تقوا در هرم توزیع قدرت سیاسی قرار گرفته و برای استقرار عدالت و امنیت و تامین معاش مومنین تلاش می کنند. نظام جمهوری اسلامی بر اساس چنین ایده و اندیشه ای نضج گرفت. با گذشت 30 سال از انقلاب اسلامی و کنار رفتن تدریجی نسل اول مدیران و کارگزاران انقلاب، لازم است نسل جدیدی از نخبگان و مدیران سیاسی برای پیشبرد اهداف متعالی انقلاب و نظام، پرورش یابند تا از آرمان های اصیل و دینی ملت صیانت به عمل آورند، از قانون اساسی و اصول تعالی بخش آن حفاظت کنند و از مهارت کافی برای گذر از تنش ها و چالش های سیاسی برخوردار باشند.دانشگاه ها ، حوزه های علمیه ، تشکل های دانشجویی، احزاب سیاسی، رسانه ها و جنبش های اجتماعی مهمترین کانون هایی هستند که می توانند به نخبه پروری سیاسی روی آورند و جوانان شایسته، مستعد و علاقه مند به فعالیت و تکاپو در عرصه های سیاسی و حکومتی را جذب کنند و با تربیت هدفمند آنان، به دغدغه کادر سازی و تربیت مدیران آینده کشور جامه عمل بپوشانند.مقام معظم رهبری در فرازهایی از سخنانشان به این نکته توجه داشتند که «سؤال داشتن و داعیه پیگیری و خواستن و مطالعه کردن همراه با عقلانیت و اعتدال» از لوازم دانشجو بودن و فکر کردن است و اساساً دانشجویی که نتواند خواسته ها، مطالبات و سؤالهایش را بیان کند، قادر نیست حس مسؤولیت شناسی را در خود پرورش دهد. بخصوص اینکه وضعیت فعلی، دال بر حاکمیت شرایط و گفتمان عدالت طلبی است و دولت کنونی نیز با نشان دادن این اراده که گفتمان خدمت و عدالت می تواند ضامن بقای کشور باشد، این زمینه را فراهم کرده است که دانشجویان بتوانند جرأت اندیشیدن را داشته باشند. از سوی دیگر سیاسی شدن دانشگاه ها، همواره یکی از دغدغه های مهم نظام جمهوری اسلامی بوده و هست؛ زیرا از ابتدای پیروزی انقلاب نیز دستهایی در کار بوده اند که پای سیاست و فعالیت سیاسی را از دانشگاه قطع کنند تا دانشجویان «سؤال» نداشته باشند و نتوانند سکان هدایت کشور را به دست بگیرند. شرایط کنونی دانشگاه ها با توجه به تحولات جدیدی که در سطوح علمی و بین المللی رخ نموده است، این موضوع را به ما گوشزد می کند. «ساماندهی صحیح فعالیتها و محیطهای دانشگاهی برای استمرار فضای مطالبات» اهمیت دانشگاه ها را برای تأثیرگذاری در سرنوشت کشور چند برابر کرده است و ما باید علاوه بر نخبگان علمی، توجه ویژه ای به پرورش نخبگان سیاسی داشته باشیم. از دید معظم له، نخبه سیاسی در محیط سالم دانشگاه قابلیت رشد دارد؛ بنابراین ابتدا باید تضمینی از سلامت فضای دانشگاه ها وجود داشته باشد و سپس با ایجاد تشکلهایی که ضمن تمرین حرکتهای جمعی، بتوانند مسائل مهم کشور را تشخیص و راهکارهای اجرایی برای آن ارائه دهند، می توان انتظار داشت که نخبگان سیاسی در این تشکلها پرورش پیدا کنند. مضافاً اینکه دیدگاه ایشان معطوف به دورنمایی است که « نخبه پروری سیاسی را یکی از راههای استمرار فضای مطالبات در دانشگاه ها» می دانند، زیرا این روند ضمن برخورداری از سلامت دانشگاه، روش تضمین شده ای برای نظارت بر فضای دانشگاهها و کشور و دوری از افراط و تفریط است. اساساً، مسأله نخبه پروری سیاسی از جایی شکل گرفت که دغدغه نفوذ انحرافها و افکار بیگانگان در دانشگاه ها، به دغدغه مهم این نهاد علمی تبدیل شد و بر خلاف کسانی که تصور می کنند سیاسی شدن دانشگاه باعث باز شدن پای افکار بیگانگان است، از دید رهبر معظم انقلاب، فعالیت سیاسی دانشجویان و برنامه ریزی برای نخبه پروری سیاسی، به عنوان یک حرکت حساب شده برای مبارزه با شکل گیری جریانهای سیاسی منحرف در دانشگاه هاست، دانشگاه حتی می تواند بر روند تشکیل دولتها مؤثر باشد و تصمیمات دولت نیز در سراسر کشور تأثیر گذار است. از این رو، دانشگاه اسلامی ضامن سلامت این مسیر است و با نگاهی جدید، نخبه پروری سیاسی نیز روشی برای تضمین مسیر اسلامی شدن دانشگاه خواهد بود.به این نکته مهم باید توجه داشت که دانشگاه باید از درون اسلامی شود و هرگز نمی توان با یکسری افکار و برنامه های آزموده نشده از بیرون انتظار داشت دانشگاه به سمت اسلامی شدن حرکت کند. از دیدگاه امام خمینی(ره) مأموریتهای اصلی دانشگاه عبارتند از تربیت انسان الهی، خود اتکایی و خودباوری علمی و فرهنگی و تعهد اجتماعی و مسؤولیت پذیری سیاسی که این مأموریتها می تواند به استقرار فرهنگ اسلام ناب در دانشگاه منجر شود، زیرا پرورش یکجانبه دانشجویان آن هم صرفاً در سطح نخبگان علمی، وضعیت بی معنایی را رقم می زند که سکان آن می تواند هر لحظه در دست اجانب قرار گیرد، اما نخبه پروری سیاسی، فضای مباحثه و توجه به آرمانهای انقلاب را در دانشگاه به عنوان دغدغه اساسی بر می گزیند و نه تنها راه نفوذ افکار بیگانگان را سد می کند، بلکه قادر است در تصمیم گیریهای مهم کشور شرکت کند و داعیه عدالت خواهی در جامعه را داشته باشد. منابع :1. نخبه پروری سیاسی ضامن سلامت در دانشگاه ، مسعود ابراهیمی ، روزنامه قدس ، 1386/7/22 .2 . نخبه پروری سیاسی؛ راهبردی دور اندیشانه، مهدی حسین دوست ، شبکه خبر دانشجو .3 . موانع و مشکلات نخبه‌پروری سیاسی در دانشگاهها ، امیرحسین ثابتی ، رجا نیوز .4. بایسته های نخبه پروری سیاسی در ایران ، محمود عباس زاده مشگینی ، پایگاه خدمت .5 . تی بی تامور، نخبگان و جامعه، ترجمه علیرضا طیب (تهران: دانشگاه تهران، 1369) .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه