معنای استضعاف چیست؟ توضیحی درباره استضعاف سیاسی بدهید؟

واژه استضعاف و شقوق مختلف آن یک واژه قرآنی و دارای بار عقیدتی خاص خود است ولی ما در صدد بررسی معانی لغوی، اصطلاحی و قرآنی آن نیستیم، بلکه از مجموع مطالبی که درباره استضعاف مطرح شده است استفاده می شود که معنی مستضعف تنها به جنبه اقتصادی، منحصر نیست و جنبه های سیاسی و فرهنگی را هم در بر می گیرد. مستضعفان اقتصادی کسانی هستند که از نظر مادی و اقتصادی به ضعف کشیده شده اند. مستضعفان سیاسی نیز کسانی هستند که از نظر سیاسی به ضعف کشیده شده و از صحنه سیاست، حکومت و قدرت کنار گذاشته شده اند. مستضعفان فرهنگی نیز آن هایی هستند که هر چند ممکن است از امکانات اقتصادی و سیاسی برخوردار باشند ولی از نظر فرهنگی و عقیدتی عقب نگه داشته شده اند. ممکن است همه یا برخی از ابعاد استضعاف نیز در فرد یا ملتی جمع شود. سخن ما درباره استضعاف سیاسی است، که باید گفت مستضعفین سیاسی کسانی هستند که از جهت امکانات مادی و قدرت سیاسی توسط حکومت های طاغوتی یا قطب های سرمایه دار و قدرتمند به ضعف کشیده شده اند ولی از نظر فرهنگی، عقیدتی، ایمانی و فکری عقب مانده نبوده، و دارای ایمان و اخلاص می باشند. این مستضعفین، مومنین با اخلاصی هستند که از جهت اقتصادی یا سیاسی به ضعف کشیده شده و البته قشری با ارزش و در خور توجه و حمایت می باشند. گرچه استضعاف که به معنی به ضعف کشاندن است و اصولاً بار ارزشی منفی دارد ولی فقرای مومن و مستضعف، قشری ارزشمند و در خور حمایت هستند. در میدان مبارزه با مستکبرین و متکبرین، این مستضعفین و محرومین مورد عنایت و توجه خدای متعال هستند و در تمام ادیان الهی و آسمانی توصیه به حمایت از آنان شده است. خداوند تبارک و تعالی پیروزی نهایی مستضعفان و پا برهنگان را بر مستکبران و جباران بشارت داده است. در قیام های انبیا الهی، همواره مستضعفان و محرومان، حامیان و همراهان اصلی آن ها بودند. در بیانات حضرت امام خمینی ـ رحمه الله علیه ـ مستضعفین و مستکبرین غالباً به عنوان دو قطب مقابل هم مطرح شده اند. دو قطبی که همواره بین این دو نیرو مبارزه هست، در این مبارزه و نبرد دائمی، گاهی مستضعفین و گاهی مستکبرین، نیروی پیروز بوده اند که البته طبق وعده های تخلف ناپذیر الهی، پیروزی نهایی از آن مستضعفین خواهد بود. واژه استکبار هم که در مقابل کلمه استضعاف قرار دارد یک مفهوم عام و یک مفهوم خاص دارد. اما معنی خاص مستکبر، بیشتر رنگ سیاسی ـ اجتماعی داشته و شامل حکومت ها، سلاطین و قدرت هایی است که برای اعمال سلطه بر مردم ضعیف و محروم، تلاش می کنند. البته در ادامه دیدگاه امام و جملات پیشین باید یادآور شد آن چه که در بیانات حضرت امام ـ رحمة الله علیه ـ تحت عنوان مستکبرین در مقابل مستضعفین مطرح شده عمدتاً با مفهوم خاص آن تطابق دارد. از نظر امام ـ رحمة الله علیه ـ مستضعفین و محرومین در تمام دوران های تاریخی و ادیان آسمانی و در زمان پیامبران الهی همواره علیه مستکبرین زمان خود در نبرد و مبارزه بوده اند. انبیا بزرگ الهی چون موسی ـ علیه السلام ـ و ابراهیم ـ علیه السلام و حضرت رسول ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ با مستکبرین و ائمه معصومین ـ علیهم السلام ـ با سلاطین زمان خود در ستیز بوده اند .خداوند ضمن بیان این مبارزه دایمی به عنوان یکي از سنت های الهی و نوامیس خلقت در قرآن کریم، پیروزی نهایی مستضعفین بر مستکبرین را بشارت داده و میراث نهایی زمین را از آن مستضعفین بر مستکبرین دانسته و می فرماید: وَنُرِيدُ أَن نَّمُنَّ عَلَى الَّذِينَ اسْتُضْعِفُوا فِي الْأَرْضِ وَنَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَنَجْعَلَهُمُ الْوَارِثِينَ و ما اراده کردیم که بر آن مستضعفان منت گذارده و آن ها را پیشوایان خلق قرار دهیم و وارث ملک و جاه فرعونیان گردانیم. در این جا مناسب است عباراتی از حضرت امام ـ رحمة الله علیه ـ که در آن استضعاف به معنای استضعاف خاص یعنی استضعاف سیاسی به کار رفته است را مطرح نمائیم تا دریافت و درک بهتری از این واژه داشته باشیم. امام خمینی ـ رحمة الله علیه ـ فرمودند: «ما هم جزء مستضعفین هستیم یعنی ما اشخاصی بودیم که این قدرت ها ما را ضعیف می شمردند، ما را هیچ می دانستند، ما می خواهیم از این جهت بیرون بیاییم». «همه قشرهای ملت باید، بگوییم این ها از مستضعفان بودند برای این که دولت های قوی ما را به استضعاف کشیده بود و همه ملت های عالم را به استضعاف کشیدند. در زمان رژيم سابق همه قشرها در نظر آن ها مستضعف بودند و باید فرمانبردار باشند از قشر روحانی گرفته تا بازاری تا روستایی تا همه افرادی که سر تا سر کشور هستند». و می فرماید: <<وعده خدا بر حکومت پا برهنگان جهان حق است و خدا خواسته است که مستضعفین پیشوایی را به دست گرفته، خود وارث مقدرات و مخازن خود باشند>>. امام خمینی ـ رحمه الله علیه ـ در خصوص مبارزه با استکبار و راهی را که در این باره انتخاب کرده اند، معتقدند که «آن روز به کمال می رسد که مستضعفین جهان از زیر بار مستکبرین خارج بشوند»، و «امید است عموم ملل مستضعف جهان و به خصوص ملت های اسلامی با اتحاد و همبستگی کامل و رفع اختلافات خود در برابر قدرت های پوشالی استعمارگران قیام نموده و سلطه آنان را و به خصوص آمریکای جهان خوار را از کشورهای خویش قطع نموده استقلال واقعی خود را باز یابند». .

مرجع:

ایجاد شده در 1400/10/19

لینک کوتاه