با توجه به آيه‌ي 7 سوره‌ي محمد، آیا خداوند محتاج یاری است؟

در آيه‌ي 7 از سوره‌ي محمّد (صلی‌الله علیه‌و‌آله) چنيبن بيان شده است: «ای کسانی که ایمان آورده‌اید، اگر خدا را یاری نمایید، خدا هم شما را یاری می‌کند و قدم‌های شما را استوار می‌دارد.» در بررسي این آیه و بیان اشکال مرتبط با آن، توجه به اين نکات ضروري لازم است: الف: هدف خلقت هدف از خلقت، تکامل انسان و رسیدن او به سعادت و خوشبختی حقيقي می‌باشد. در واقع این جهان آفريده شده تا انسان با تلاش و کوشش خود به مقام رفيع انسانیت برسد، در قرآن از چنين انساني با عنوان «خلیفة الله» ياد شده است. ﭘس: هدف خلقت در خود مخلوقات نهفته است. ابر و باد و مه و خورشید و فلک در کارند تا تو نانی به کف آری و به غفلت نخوری همه از بهر تو سر گشته و فرمان بردار شرط انصاف نباشد که تو فرمان نبری ب: بي‌نيازي خداوند خداوند از آفرينش عالم و جانداران، هیچ نفعي را براي خود اختصاص نداده است، چراكه او نيازمند كسب كمال از طريق مخلوقات خودش نيست؛ اگر غير از اين بود، و او به واسطه‌ي آفريده‌ها به مقام منزلتي نايل مي‌گشت، جايگاه خداوندي از او سلب مي‌شد. ﭘس: خدایی که نیازمند به تکامل باشد، خدا نیست. ج: منظور از «یاری کردن» در اين آيه با توجه به این اصل، که خدا هیچ نیازی به تکامل ندارد و محتاج ياري كسي نیست، ﭘس منظور از «یاری کردن» در اين آیه‌ي شریفه چیست؟ در واقع منظور از یاری خداوند در اين آيه، یاری رساندن به دین خدا،کمک به اجرای احکام و دستورات الهی در بین انسان‌ها و مخلوقات می‌باشد. هر كسي بايد به اندازه‌ي توان خود و به هر شكل ممکن، زمينه را برای پیاده شدن دستورات الهی هموار و آماده سازد. براي مثال مي توان به جهاد در راه خدا، تحصيل دين و تبلیغ معارف ديني اشاره كرد. ﭘس: در ارتباط با ﭘاداش اين عملي خداوند در قرآن می‌فرماید: هر کس با چنین نیتی (ياري رساندن به دين)، اقدام كند، خداوند هم از دستش گرفته و او را در رسیدن به هدفي عالی یاری کرده و برايش توفیق عطاء می فرماید. د: كمك رساندن به دین، وسيله اي براي تكامل خود در اصل یاری کردن دین خدا و کمک برای پیاده شدن احکام و دستورات الهی، وسيله‌اي براي تکامل خود انسان به‌شمار می‌رود، یعنی خداوند نیازي ندارد تا به ياري انسان‌هاي ديندار و مؤمن دستوراتش را در زمین پیاده كند، زيرا با پیاده نشدن احكام الهي، كوچك‌ترين نقصي در ذات خداوند پیدا نمی‌شود، همان‌طورکه اگر تمام اهل زمین مؤمن شوند هیچ سودي براي خداوند نخواهد داشت. ﭘس: خدا دنیا را خلق کرد و در آن احکامی را فقط و فقط برای تکامل انسان تبيين كرد. حال این خود انسان است که مسوليت پیشبرد دین الهی را بر دوش دارد و با توسعه‌ي آن، حقيقت انساني‌اش پیشرفت خواهد كرد. مسئله: خداوند چرا با تعبیری صریح اين آموزه را بيان نفرموده است؟ سوالی برجاي مانده از بررسي اين آيه اين است كه: اگر منظور اصلي خداوند از «ياري كردن» در اين آيه، كمك رساندن به دین اسلام و اجراي احکام و دستورات الهي است و اين كار انسان را به سوي كمال ﭘيش مي‌برد، ﭘس چرا خداوند اين مطلب را با صراحت بيان نفرموده است تا ايجاد شبهه نكند؟ جواب: خداوند خواسته با این بیان بفهماند که این گونه كمك ‌رساندن به دین، از جايگاه ارزشي مهم و بالايي همانند یاری کردن خدوند برخوردار است. در واقع چنين بیاني در قرآن، به‌منظور تشویق و ترغیب مؤمنین برای جهاد و تلاش در راه اعلای کلمه‌ي حقّ می‌باشد تا سختی ها را ﭘذيرفته و از مشکلات نهراسند. همچنین در اين باره خداوند در جای دیگري از قرآن مي‌فرمايد: «ای کسانی که ایمان آورده‌اید با کسانی از کفار پیکار کنید که به شما نزدیک‌ترند و حتما باید در شما شدت و صلابت (در عمل) بیابند، و بدانید که خداوند با پرهیزگاران است.» در این آیه نيز خداوند نياز خود را برای درخواست قتل كفار، از دیگران اعلان نمی‌دارد و (همان‌طور که ﭘيش‌ترگفته شد) خداوند هيچ نیازی به کشتن و یا زنده نگه‌داشتن کسی ندارد، بلکه خداوند از مؤمنین مي‌خواهدكه به‌وسيله‌ي نبرد با کفار، به یاری و نصرت دین ﺑﭘردازند كه بازگشت این‌چنين یاری رساندن به دين نيز، به نصرت، تکامل و رشد خود انسان منتهي مي ‌شود. نتیجه: آیه‌ي 7 سوره‌ي محمد (صلی‌الله علیه‌و‌آله)، در مقام تشویق و ترغیب مؤمنین، برای جهاد و تلاش در راه خدا و اجراي احکام الهی در روی زمین بيان شده است، كه خداوند برای تبيين اهميت اين موضوع، از یاری کردن دین و پیاده شدن احکام، به یاری کردن خودش تعبير نموده است و از آنجاكه خداوند براي اجراي دين به ياري كسي نيازمند نيست، آثار و نتايج اين عمل يعني ياري دين، به رشد و تکامل خود انسان منتهی مي‌شود. .

مرجع:

ایجاد شده در 1400/10/19

لینک کوتاه