چه احادیثی در مورد کمک به همنوعان وجود دارد؟

با تشکر از ارتباط شما با این مرکز به مطلب زیر توجه کنید . دیدگاه اسلام در مورد خدمت به بندگان خدا   یکی از مسائلی که دین اسلام به آن اهمیت فراوان داده است، خدمت به مردم،خصوصاً خدمت به مومنان و صالحان است . از مجموعه تعالیم اسلامی و سیره اولیاء (ع) استفاده می شود که بعد از انجام واجبات برترین وسیله برای تقرب به خداوند متعال این خصلت نیکو می باشد.اولیای خداوند همواره در خدمت مردم بودند و شخصاً در رفع حوائج آنان اقدام می کردند .   از قرآن مجید استفاده می شود که آنچه به سود مردم باشد، پایدار و جاوید خواهد بود و آنچه سودمند نباشد مانند کف بر روی آب بزودی از میان می رود و اثری از آن باقی نمی ماند .   خداوند متعال می فرماید:« اما کف به کناری می افتد و نابود می شود ولی آنچه به مردم سود می رساند در زمین می ماند . خداوند اینچنین مثال می زند.» (1 )   از رسول خدا (ص) پرسیدند: محبوب ترین مردم کیست؟ فرمود: آنکس که وجودش برای مردم سودمندتر باشد. (2 )   در حدیثی دیگر پیامبر اکرم فرمود: «مردم جیره خواران خداوندند، محبوبترین آنها نزد خداوند کسی است که سودش به عائله خدا برسد و خانواده ای را خوشحال کند. » (3 )   بنابراین برگزیدگان الهی، انبیای معصومان خدمتگزارترین افراد به مردم بودند چون آنها اسوه و شاخص اند .   باز در روایتی پیامبر اکرم (ص) فرمود: «بنده ای از بندگان خدا در اثر اینکه شاخه خاری را از سر راه مسلمین برداشت، اهل بهشت شد.» (4 )   بعضی از مردم فکر می کنند عبادت تنها به نماز خواندن و روزه گرفتن است و عده ای از آنها در غفلت و نادانی و خودخواهی فرو رفته اند که اگر در برابر دیده گانشان مردم از گرسنگی جان دهند ناراحت نمی شوند مکرر دیده شده که اینگونه افراد حتی در مسافرت های عبادی مانند زیارت و حج، تمام اوقات خود را به زیارت و دعا و اعمال فردی می گذرانند و هیچ کمکی به همراهان و همسفران خود نمی کنند ، با اینکه می دانند در میان آنها افراد ضعیف و ناتوان وجود دارند که به کمک و مساعدت نیازمندند . خداوند متعال می فرماید: « همچنانکه خداوند با فضل و رحمت با شما رفتار می کند شما نیز نسبت به یکدیگر دارای فضل و نیکی باشید .»   قرآن مجید می فرماید: « ولا تنسواالفضل بینکم ؛ فضل و بخشش را میان خود فراموش نکنید.« (5 )   باز پیامبر فرمود: «عابدترین مردم آن کسی است که نسبت به مردم خیرخواه تر از دیگران و نسبت به تمام مسلمین سلیم القلب و با صفا باشد.» (6 )   بنابراین اگر مرجع حاجات مردم شدید خوشحال باشید که خدا شما را دوست می دارد و چنانچه در خانه و یا دفتر کارتان به روی مردم بسته شد و مردم به شما مراجعه نکردند یا نتوانستند مراجعه کنند، بدانید که از رحمت خدا محروم شدید و باید به جای خوشحالی ناراحت و اندوهگین شوید .   یک فرد مسلمان هیچگاه نباید نسبت به ناراحتی و گرفتاری های سایر مسلمانان بی تفاوت و از اوضاع و احوال آنان بی خبر باشد ، چون اگر بی تفاوت باشد ناخودآگاه دچار خود خواهی می شود. که جز به خود به هیچ کس نمی اندیشد . درحالیکه قرآن می فرماید:در راه نیکی و پرهیزگاری به یکدیگر کمک کنید. (7 )   از احادیث استفاده می شود هر کس امکانات خداداده را در رفع حوائج برادران دینی به کار نگیرد، قهراً آن را در خدمت گناه و دشمنان خدا قرار خواهد داد .   امام باقر(ع) فرمود: «کسی که در کمک کردن به برادر مسلمانش بخل ورزد و در انجام حاجتش کوتاهی کند ناچار می شود به کسی کمک کند که با این امکانات علیه خود او اقدام کرده و در این راه هیچ اجر و پاداشی نخواهد برد. » (8 )   این روایت و نمونه های فراوانی از این قبیل بیان کننده آن است که اگر کسی بتواند نیاز برادر ایمانی خود را بر آورد و کوتاهی کند مورد غضب خداوند متعال قرار خواهد گرفت و ذلت و خواری دنیا و آخرت را برای خویش آماده ساخته است. از این رو هرکس که می تواند در خدمت برادران دینی خود باشد باید مضایقه نکند و کسی به او روی آورد با روی باز از او استقبال نماید و آن را نعمتی از نعمت های پروردگار بداند زیرا از نعمت های بزرگ خداوند حاجتها و تقاضای بندگان خداست که به انسان عطا می شودو خوشا به حال آنانکه در خانه خویش را به روی مردم باز گذارند و بدا به حال کسی که به آستانه خود کسی را راه ندهند .   امام صادق(ع) فرمود: «کسی که یکی از خواسته های برادر دینی خود را برآورد خداوند عالم در روز قیامت صدهزار خواسته او را بر می آورد که نخستین آنها بهشت و از جمله این پاداش ها آن است که خویشان و آشنایان و برادران دینی او را نیز وارد بهشت کند.» (9 )   به هر حال آنقدر درباره اهمیت کمک به برادران دینی و برآوردن حوائج آنان سفارش شده است که اگر کسی برای رفع حاجت برادر دینی خود گام بردارد ولی موفق نشود باز هم اجر زیادی نزد خدا دارد .   امام صادق(ع) فرمود: « هر مومنی که برای برآوردن حاجت برادر مومن خود گام بردارد خداوند متعال برای هر قدمی یک ثواب می نویسد و یک گناه از او کم می کند و یک درجه از بهشت به مقام او می افزاید.» (10 )  منابع :  1) قرآن مجید، سوره مبارکه رعد، آیه شریفه 14 2) اصول کافی، شیخ کلینی، ج2، ص164 3) همان 4) سفینه البحار،شیخ عباس قمی،جلد2، ص82 5) سوره بقره، آیه 237 6) اصول کافی، ج2، ص163 7) سوره مائده، آیه 2 8) اصول کافی، ج2، ص366 9) همان ، ص193 10) اختصاص، شیخ مفید، ص 27     .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه