سؤال در خصوص يکي از آيات سوره ی مبارکه ی طه، آيه ی 74 مي باشد که در اين آيه خداوند متعال مي فرمايد: {Qإِنَّهُ مَن يَأْتِ رَبَّهُ مُجْرِمًا فَإِنَّ لَهُ جَهَنَّمَ لَا يَمُوتُ فِيهَا وَلَا يَحْيىQ} حال بفرما یيد حالت نه نه مرده و زنده يعني چه؟ زيرا آن چه را که تا کنون مي پنداشتم يا مي شناختم يا حيات بود يا مرگ. يعني زماني که زندگي هست مرگ نيست و زماني که مرگ باشد زندگي نيست. هر چند خداوند فرموده است مرگ را در درون زندگي آفريده ام. يا مرگ را از زندگي، و زندگي را در مرگ، گيتي نه مرگ نه زندگي يعني چه؟

ترجمه ی روان آیه ی شریفه ی مورد سؤال این است که: هر کس در محضر پروردگارش خطاکار حاضر شود، آتش دوزخ برای اوست؛ در آن جا نه می میرد و نه زندگی می کند. در این که منظور از «لا یموت و لا یحیی» چه می باشد، از تفسیر آیه ی 13 سوره ی مبارکه ی اعلی که می فرماید: ثُمَّ لَا يَمُوتُ فِيهَا وَلَا يَحْيَى استفاده می شود که نه می میرد که آسوده گردد و نه حالتی را که در آن است می توان زندگی نام نهاد، بلکه دائماً در میان مرگ و زندگی دست و پا می زند و این بدترین بلا و مصیبت برای آن هاست، حیاتی که از مرگ تلخ تر و مشقّت بارتر است. بنابر این، در مجمع البیان علّامه طبرسی، از ابن عباس روایتی نقل کرده که در ذیل این آیه می فرماید: (اینان) گرفتار آتش دوزخند نمی میرند تا راحت شوند و نه حیات دیگری که راحتی داشته باشند، پیدا می کنند؛ بلکه همواره گرفتار کیفرند. منظور از نمردن و زنده نشدن در آتش، این است که بفهماند، تا ابد کسی از آن نجات نمی یابد، چون نجات به معنای قطع شدن عذاب به يکي از دو راه است، یا این که شخص معذب بمیرد و هستیش فانی شود و یا زندگی شقا و بدبختی اش را مبدّل به راحتی و سعادت کند. آیه ی شریفه، نظیر تعبیری است که خود ما درباره بیماران می گوییم نه زنده است که آدم امیدی به وی داشته باشد و نه مرده که امیدش قطع شود و فراموش گردد. در حقیقت یکی از عذاب های الهی در قیامت که عذاب جاودانه نیز است، همین «نه کشته و نه مرده» بودن در دوزخ است که بدترین نوع عذاب است و از این نوع عذاب به دست می آید که جرم آن دسته از مجرم بسیار سنگین است و از جمله ی ائمّة الکفر می باشد. از نظر روان شناسی و حقوقی این گونه مجازات بسیار تأمّل برانگیز است. این گونه زندگی را باید با رویکرد قیامتی به آن نگریست، هر چند در دنیا نیز مراتب نازل آن قابل تصوّر است. چون برخی از بیماران گاهی برای مدّتی کوتاه در یک چنین شرایطی قرار می گیرند و یا گاهی برخی از افراد در زندان ها با یک شکنجه ی سختی مبتلاء می شوند که در یک حالت زندگی نه کشته و نه مرده قرار می گیرند. منتهی بین عذاب الهی و شکنجه ی بشری تفاوت فاحش وجود دارد. عذاب الهی، از اقتضاء سرچشمه می گیرد که خود فرد بستر ساز آن بوده است و شکنجه ی بشری به عوامل گوناگون و عوامل بیرونی برمی گردد که ممکن است به حقّ و یا ناحقّ باشد. .

مرجع:

ایجاد شده در 1400/10/19

لینک کوتاه