تخمین زمان مطالعه: 4 دقیقه
ما در آن نشست نبودیم و نمی توانیم قضاوت کنیم. دینی به نام انسانیت معنیش چیست؟ آیا دینی که می گوید: کسی که عقل ندارد دین ندارد، و یا پیامبرش می گوید من برای شکوفا شدن اخلاق مبعوث شدم، غیر انسانی است؟اگر این عقلانیت و اخلاقی که این دین از آن حمایت می کند را برداریم، دیگر برای ما چه می ماند؟بیایید بر سر این عقلانیت و اخلاقی که پیامبر اکرم ص بر آن اصرار دارد وحدت کنیم. بیایید از منظری دیگر به دین نگاه کنیم: برای نمونه در تعامل علم و دین، علوم تجربی می توانند از منظری جامعه شناسانه کارکرد های (functions) متنوع دین را با روش ها، پیمایش ها و حتی مطالعات کمی خویش نشان دهند. و در عین حال می توانند به عمق بخشیدن این خدمات و فراگیر شدن آنها کمک فراوانی کنند. حتی می توانند در آسیب شناسی بدفهمی های موجود در فکر موجود و وارونه شدة دینی جاری در میان دینداران سهم بزرگی داشته باشند که گاهی نیز این سهم بی بدیل خواهد بود.بی شک در دنیای امروز نیز انسان نیاز به دین دارد و عقل، علوم تجربی و تجربه بشری اگر چه بسیار مفید و لازمند اما کافی برای تأمین نیازهای بشر نیستند. دین هم در حوزه نیازهای فردی و روانشناختی انسان کاربرد دارد و هم در عرصه اجتماع و مناسبات انسانی و همه در رابطه با طبیعت. افزون بر آن با توجه به یکپارچگی نظام هستی و پیوند دنیا و آخرت انسان باید دنیای خود را ناظر به زندگی جاوید تنظیم کند و در این زمینه چیزی جز دین حق الاهی نمی تواند راهنمای انسان باشد.اول. کارکردها و خدمات اجتماعی دیندین افزون بر کارکردهاى فردى، داراى نقش اجتماعى نیرومند و بدیل ناپذیرى است. از همین رو از دیرزمان فیلسوفان و اندیشمندان به فلسفه اجتماعى وجود دین توجه چشمگیرى داشته اند. اکنون به اختصار به پاره اى از کارکردهاى اجتماعى دین اشاره مى شود:الف. ایجاد جامعه سالم وجود جامعه سالم، یکى از بنیادى ترین نیازهاى اجتماعى انسان است. تحقق این مهم و حسن روابط و مناسبات اجتماعى انسان در گرو امورى است از جمله:1. جهت گیرى به سمت اهداف، ایده آل ها و معیارهاى تکاملى، پیش برنده و بشر دوستانه.2. وجود قوانین جامع، دقیق و عادلانه.3. رعایت عملى عدالت و اجراى قوانین؛ قناعت به حقوق خود و رعایت حقوق دیگران.4. پاى بندى به تعهدات و پیمان ها.5. پاس داشت اصول اخلاقى، حس تعاون و همدردى و احساس محبت و مهربانى نسبت به یکدیگر.6. انسجام اجتماعى و حسن اعتماد متقابل.ب. دین پشتوانه اخلاق اجتماعىیکى از نقش هاى بنیادین دین در اجتماع، پشتوانه اخلاق اجتماعى است. بزرگترین و والاترین آموزگاران اخلاق، انبیاى بزرگ الهى بوده اند و ژرف ترین، جامع ترین و کهن ترین مضامین و احکام اخلاقى را در منابع دینى و با پشتوانه الهى مى توان یافت.از نگاه استاد مطهرى اخلاقِ منهاى خدا و منهاى دین و ایمان، هم چون اسکناس بدون پشتوانه و استدلال بدون منطق است. ایشان در این باره «ژرژبیدو» رهبر سوسیالیست هاى فرانسه و از مدافعان اعلامیه حقوق بشر را مثال مى آورد که وقتى سخن از استقلال الجزایر به میان آمد به شدت با آن مخالفت کرد و جزو سازمان هاى آدمکش در برابر آزادى خواهان الجزایرى قرار گرفت. بنابراین بدون خدا و دین، معنویت و اخلاق سرابى بیش نیست. به قول داستایوفسکى «اگر خدا (دین) نباشد همه چیز مباح است». ریشه همه اینها یک چیز است و آن فاصله گرفتن سیاست و نظام مدیریت جامعه از خدا و دین. خدا سرسلسله معنویات است و هم پاداش دهنده کارهاى خوب. احساسات نوع پرستانه که خود امرى معنوى است، وقتى در انسان ظهور و بروز مى کند که انسان در جهان، معنویتى قائل باشد. یعنى وقتى که انسان به خدایى معتقد باشد مى تواند انسان ها را دوست داشته باشد، این احساسات نوع دوستانه در او ظهور و بروز داشته باشد. اعتقاد مذهبى پشتوانه مبانى اخلاقى است. کسى که مى گوید اخلاق از مقوله زیبایى است، و زیبایى را هم زیبایى معقول و معنوى مى داند باید توجه داشته باشد که اساساً تا ما به یک حقیقت و زیبایى مطلق معقول و معنوى به نام خدا قائل نباشیم نمى توانیم به یک زیبایى معنوى دیگر معتقد باشیم. زیبایى معنوى روح یا زیبایى معنوى فعل؛ وقتى معنى پیدا مى کند که ما به خدایى اعتقاد داشته باشیم. اگر خدایى نباشد معنى ندارد که فعل فقط در دنیا خوب و زیبا باشد. اساساً فعل زیبا یعنى فعل خدایى، فعلى که گوئى پرتوى از نور خدا در آن هست. برای مطالعه بیشتر در این زمینه ر. ک. به: . شهید مطهرى، مجموعه آثار، ج 4، ص 123، قم و تهران: صدرا، چاپ دوم، 1382. و نیز همان، امدادهاى غیبى در زندگى بشر، ص 43، قم و تهران: صدرا، چاپ هفتم، 1374. و نیز همان، تعلیم و تربیت در اسلام، ص 118، تهران: صدرا، چاپ بیست و پنجم، 1374.
.
پرسمان دانشگاهیان
تماس با ما
آدرس : آزمايشگاه داده کاوي و پردازش تصوير، دانشکده مهندسي کامپيوتر، دانشگاه صنعتي شاهرود
09111169156
info@parsaqa.com
حامیان
همكاران ما
کلیه حقوق این سامانه متعلق به عموم محققین عالم تشیع است.