چرا پیامبر ص ازدواج های متعدد داشته اند؟

سوالی که شاید ذهن هر انسانی را که به گونه ای با اسلام در ارتباط است چه برای تحقیق چه برای دشمنی و عناد و چه برای دفاع از اسلام به خود مشغول کرده این است که چرا پیامبر اسلام همسران متعددی داشته است؟ در همه جوامع متمدن و غیر متمدن در گذشته این رسم بدون بدون حد و مرز وجود داشته و اسلام آن را تعدیل کرده و دیگر اینکه در هرکشوری هم ممنوع شده فقط اسما در قانون درج شده و جایگزین آن روابط پنهانی و فحشا و خیانت یا در نهایت ازادی مطلق شده است. طبق آیات قران و سنت معصومین نتیجه این شد که چند همسری امر استحبابی و توصیه برای همگان نیست بلکه یک حکم برای شرایط استثنایی و نجات از بحران ها و بن بست ها است و اصل در اسلام طبق آیه قران بر تک همسری است و کسانی که می خواهند همسردوم بگیرند باید عدالت داشته باشند و اجازه از همسر اول ضروری است. لذا نکته مهمتر این است که تنها کسی که به جرات می تواند در مورد عدالت مرد نظر دهد شریک زندگی و مونس و همراه همیشگی او یعنی همسر اول است.برای جزییات بیشتر تقاضا دارم مدیران پی دی اف دو جلسه رو بدن به متقاضیان یا از پی وی بنده و مدیران گروه ها دریافت کنن. در طول تاریخ دشمنان اسلام از اهالی کلیسا گرفته تا بعضی از شرق شناسان نا آگاه و هر کسی که به گونه ای نسبت به اسلام غرض و عناد داشته با طرح مساله تعدد زوجات پیامبر ص شدیدترین تهمت ها رو به ایشون زدند و افسانه ها ساختند. هدف این بوده با القا چنین شبهه ای حریم پاک ترین و زاهد ترین و کامل ترین انسان ها را لکه دار سازند در حالی که: توجه کنید: خانه های محقر گلین به هیچ وجه با شیوه حرم سرایی که مغرضین ذکر کردند سازگار نبوده. بنده در این مبحث بنا دارم تا توضیح کاملی از فلسفه ازدواج های پیامبر اکرم ص داشته باشم.لذا تقاضا دارم با صبر و حوصله تمام مطالب رو مطالعه بفرمایید تا واقعیت ها برای همه روشن وشفاف بشه. قبل از بیان این مبحث به مقدمه ای اشاره می کنم: مقدمه: شخصیت پیغمبراکرم ص از نگاه حقوقی آن دارای ویژگی های خاصی است یعنی پیغمبر اکرم نه از دیدگاه یک شخص حقیقی و مسلمان بلکه به عنوان یک پیامبر برای مسلمین و آن هایی از اهل عالم که اسلام خواهند اورد وظایف سنگینی را بر دوش گرفته و دارای ویژگی ها و امتیازات خاصی است که در میان بزرگان به «خصایص النبی» معروف و مشهور است. این ویژگی ها تا 52 مورد شمرده شده که بعضی از آن ها در مسایل اقتصادی است  مانند: انفال و خمس و پاره ای از مالکیت ها بعضی از آن ها در مسائل عبادی است مانند: واجب بودن نماز شب بر رسول خدا   بعضی از آن ها در مسائل خانوادگی و زندگی خصوصی است  مانند ازدواج های پیامبر ص آن چیزی که کمتر کسی با دیده انصاف به آن دقت و توجه می کند این است که بسیاری از امتیازات و ویژگی ها برای این بود که پیامبر اکرم ص متحمل سختی های بی حد و حصر نشوند و راه برای پیشرفت دین توحیدی هموار شود همچنانکه خداوند متعال در آیه 50 سوره مبارکه احزاب بعد از مجاز شمردن اختیار در امر انتخاب همسران دیگر از سوی پیامبر ص  می فرماید:  لکیلا یکون علیک حرج یعنی این امتیاز خاص به خاطر آن است که مشکلی در انجام رسالت بر تو نبوده باشد. از طرف جهاد یک تنه و نماز شب و بسیاری از مسایل فقط بر پیامبر واجب بوده اگر توجه کرده باشید هریک از ازدواج های پیامبر اکرم ص باعث شد تا بسیاری از قبایل سر سخته مکه و مدینه به طرف اسلام بیان که اگر این ازدواج ها نمی بود شاید هرگز به اسلام گرایش پیدا نمی کردند بلکه دشمنی های خاصی هم نسبت به رسول خدا اعمال می کردند تا مانع پیشرفت دین مبین و عزیز اسلام بشن. پایان مقدمه اما جواب اصلی: در ابتدا به چند هدف کلی از ازدواج های پیامبر ص اشاره کرده و آن گاه به تفصیل به هریک از ازدواج های پیامبر  ص  در حد توان می پردازیم و شرایط ازدواج ها را بازگو میکنیم تا ببینیم آیا مسلمین تاریخ را نخوانده اند یا غیر مسلمین نمیخواهند حق پذیر باشند؟ ازدواج مهمترین عامل وحدت و پیوند قبایل مختلف: پیوند ازدواج مهمترین پیوند اجتماعی به ویژه در محیط و فرهنگ عرب جاهلی بود تا جایی که در سرزمین حجاز که جنگ و خونریزی و غارتگری رواج خاصی داشت این پیوند بازدارنده از جنگ ها و همچنین عامل وحدت و الفت به شمار می آمد. از هنگامی که پیامبر اکرم ص دین مبین اسلام را معرفی کرد تا مدت ها جز عده محدودی به او نیاوردند.او که بر ضد تمام معتقدات خرافی عصر و محیط خود قیام کرده بود طبیعی بود که بسیاری از اقوام و قبائل آن محیط بر ضد او بسیج شوند. در چنین شرایطی بود که رسول خدا ص باید با ایجاد خویشاوندی از طریق ازدواج حامیانی را برای خود مهیا می کرد چرا که محکمترین رابطه در میان عرب جاهلی رابطه خویشاوندی محسوب میشد و داماد قبیله را همواره از خود می دانستند و دفاع از او را لازم و تنها گذاشتن او را معصیت بزرگ می شمردند.به همین دلیل حضرت رسول ص با قبایل بزرگ قریش به ویژه با قبایلی که بیش از دیگران با او دشمن بودند مانند بنی امیه و بنی اسرائیل پیوند خویشاوندی برقرار کرده است اما با قبایل انصار که خطر این دشمنی وجود نداشت ازدواجی صورت نگرفته است. حساسیت به الفت خویشاوندی حتی سال ها بعد از اسلام ادامه داشت تا آنجا که در سال 61 هجری در ماجرای کربلا شمربن ذی الجوشن که با ام البنین مادر حضرت ابوالفضل عباس ع  خویشاوندی داشت در روز تاسوعا برای آن بزرگوار و برادران مادری اش امان نامه آورد که از طرف حضرت به شدت رد گردید. در راستای هدف و اتحاد و جذب قبائل مختلف به سوی اسلام بود که آن حضرت با بانو عایشه دختر جناب ابوبکر از قبیله تیم و بانو حفصه دختر جناب عمر از قبیله عدی، بانو ام حبیبه دختر ابوسفیان از بنی امیه، بانو سوده دختر زمعه از قبیله بنی اسد، بانو میمونه از قبیله بنی هلال و بانو صفیه از یهود بنی اسراییل  و... پیوند زناشویی برقرار کرد. به دو نمونه عینی اشاره کنم: نمونه اول: گئورکیو نویسنده مسیحی می نویسد:  حضرت محمد ص ، ام حبیبه  دختر ابوسفیان  را به ازدواج خود در اورد تا بدین ترتیب داماد دشمن اصلی خود شده و از دشمنی قریش نسبت به خود بکاهد و کاری کرد که ابوسفیان در اواخر عمر  هر چند به ظاهر  اسلام بیاورد.این وصلت پیامبر ص  باعث شد تا ام حبیبه به عامل بسیار موثر برای تبلیغ اسلام در خانواده های مکه تبدیل شود. ویرژیل گئورکیو، ص 181 نمونه دوم: همانطور که می دانید معروف است که یهودیان از مخالفان سرسخت پیامبر اکرم بودند و دشمنی های فراوانی نسبت به آن حضرت روا داشتند. اما از زمانی که آن حضرت با جویریه و صفیه ازدواج کردند هیچگونه تحرکی را از سوی دو قبیله یهودی بنی نضیر و بنی مصطلق در برابر آن حضرت مشاهده نشده است. ازسوی دیگر مشاهده می شود که جویریه از جهت برکت آفرینی برای قوم و قبیله اش یک زن نمونه شناخته می شود و صحابه رسول خدا یکصد خانوار از اسیران قوم و قبیله وی را به خاطر ازدواج پیامبر با او آزاد می کنند و می گویند:« اینان خویشاوند رسول خدایند.» به نقل همه تواریخی اولیه که سیره مغازی را ذکر کرده اند.از ابن هشام و واقدی تا... ازدواج های متعدد پیامبر ص  با قبایل مختلف نه تنها از دشمنی ها کم کرد بلکه کار به جایی رسید که اقوام و قبایل مختلف دوست داشتند که پیامبر ص با آن ها نیز پیوند خویشاوندی برقرار کند لذا در بعضی تواریخ می خوانیم که پیامبر ص با زنان متعددی ازدواج کرد و جز مراسم عقد انجام نشد و هرگز آمیزش با آن ها نکرد، حتی در مواردی تنها به خواستگاری بعضی از زنان قبایل قناعت کرد.آن ها به همین مقدار خوشحال بودند و مباهات می کردند که زنی از قبیله آنان به نام همسر پیامبرنامیده شده و این افتخار برای آن ها حاصل گشته است و به این ترتیب رابطه و پیوند اجتماعی آن ها با پیامبر اکرم ص محکمتر و در دفاع از او مصممتر می شدند. در آن زمان در سرزمین حجاز وضع اقتصادی مردم بسیار بد و اسفناک بود.محرومیت از امکانات طبیعی از یک سو و تمرکز ثروت منطقه در دست مشرکین و یهودیان از طرف دیگر باعث شد تا عموم مردم خصوصا مسلمانان در وضعیت بدی قرار بگیرند. علاوه بر این مشرکین و یهودیان دایما جنگ های بزرگ و کوچک را علیه مسلمانان به پا می کردند و به همین امر باعث می شد تا مردان زیادی کشته شده و زنان بی سرپرست وکوکان یتیم فراوانی به جا بمانند.در چنین وضعیتی گزینش همسر از میان زنان بی سرپرست و بیوه  نوعی کمک به خانواده آن ها محسوب میشد. از جمله ازدواج های در این راستا ازدواج حضرت با ام سلمه است که شوهرش در احد شهید شده بود. ازدواج های پیامبرص باعث پرورش آموزگارانی برای زنان مسلمان بوده است. پیامبر اکرم ص برای ارتباط با نیمی از افراد جامعه یا شاید بیشتر یعنی زنان  نیاز به واسطه هایی داشتند تا به وسیله آن ها تکالیف و دستوراتی که خداوند که خداوند برای زنان در نظر گرفته است را به جانعه برسانند،طبیعی بود که بسیاری از زنان مسلمان از پرسش درباره احکام از رسول خدا ص شرم داشته باشند، به ویژه آن چه مربوط به آن ها بود مانند حیض و نفاس و جنابت و دیگر امور مربوط به زنان و زناشویی. در حقیقت پیامبر اکرم ص با ازدواج های متعدد آموزگارانی برای زنان مسلمان تربیت کردند که احکام شرع را به آنان بیاموزند.تمام زنان در این امر موظف بودند و هدف مشترک همه ازدواج های پیامبر ص بود. ازدواج ها باعث از بین رفتن بعضی از اعتقادات باطل و انحرافی در سطح جامعه شد. مردم آن زمان به این مطلب اعتقاد داشتند که یک مرد همچنانکه نمی تواند با همسر پسرش یعنی عروسش بعد از طلاق و جدایی از پسر ازدواج کند همچنان نمی تواند با همسر پسر خوانده اش ازدواج کند. خداوند متعال به پیغمبر اکرم ص دستور داد تا با زینب همسر پسر خوانده خود یعنی زیدبن حارثه ازدواج کند تا این اعتقاد و افکار از بین برود. البته به تفصیل و با استناد به کتب تاریخی این ازدواج را تبیین خواهم کرد لازم به ذکر است که بعضی از ازدواج های پیامبر ص دارای اهداف مختلفی بود یعنی گاهی یک ازدواج هم هدف سیاسی داشت هم هدف اجتماعی و هم هدف پرورشی و تربیتی به عبارتی دیگر یک ازدواج هم باعث جذب قبیله ای از قبایل عرب به سوی اسلام می شد و هم خانواده ای از بی سرپرستی در می آمد و هم معلمی برای تعلیم احکام الهی به وجود می آمد که در ادامه بحث موارد آن روشن خواهد شد. در اینجا به هریک از ازدواج های پیغمبراکرم اشاره کرده و همه را به دقت بررسی میکنم تا نیت پیامبر ص و غرض عده ای مشخص گردد. 1- سوده دختر زمعه رسول اکرم ص پس از وفات حضرت خدیجه سوده را که زنی بیوه بود و سنش هم از سن حضرت بیشتر بود به ازدواج خویش در آورد.همسر سوده از کسانی بود که به حبشه مهاجرت کرده و در آن جا به آیین مسیحیت در آمد و از دنیا رفت و این زن تنها و بی سرپرست ماند و اگر به نزد خاندان و بستگان خویش باز می گشت اورا مجبور به کفر می کردند و یا مورد آزار و اذیت قرار میدادند از این رو پیامبر اکرم ص سرپرستی او را به عهده گرفت و با وی ازدواج نمود تا در ازای صدق ایمانش وی را مورد تکریم و احترام قرار دهد. در این دو ازدواج اول که ذکر کردیم نمی تواند نیت شهوترانی در میان باشد چرا که سن حضرت خدیجه س بیشتر از سن رسول خدا بود و اصل پیشنهاد ازدواج هم از طرف حضرت خدیجه بود و سوده هم علاوه بر سن زیاد او زنی بیوه بود. ۳. عایشه دختر ابوبکر بانو عایشه دختر جناب عمر از قبیله بزرگ تیم بود.در مورد سن او به هنگام ازدواج اقوال مختلفی بازگو شده است.نقل اینکه موقع ازدواج نه ساله بوده با قدرت و مدارک صحیح بسیاری رد می شود. عده ای بر آن اند که سیزده یا چهارده ساله بوده و عده ای گفته اند حداقل هفده یا هجده ساله بوده و حتی خیلی بیشتر. نقل نه سالگی با توجه به مقایسه سن بانو عایشه با خواهرش اسما یقینا ابطال و رد می شود. دو امر مسلم در منابع تاریخی: 1.اسماء خواهر بزرگ عایشه ده سال بزرگتر بوده البدایه والنهایه ابن کثیر، ج8، 245؛ سیراعلام النبلا ذهبی، ج2، ص 204 و..... 2.کتب معتبر تاریخی گزارش میدهند که اسماء سال 73 هجری در 100سالگی در گذشت الاستیعاب ابن عبدالبر، ج4، ص 1782؛ البدایه و النهایه، ج8، ص 372؛ عمده القاری شرح بخاری، ج2، ص93 و.... توجه کنید: در سال 73 اسماء 100 ساله بوده............100منهای 73 میشود 27. یعنی سال اول هجرت اسماء 17 سال داشته عایشه 10 سال از اسماء کوچکتر بوده 27منهای 10 میشود 17. یعنی عایشه در آغاز هجرت 17 ساله بوده است. در اینکه آغاز زناشویی عایشه در سال اول یا دوم یا چهارم هجری بوده اختلاف است. در طول تاریخ تاکنون به خاطر این ازدواج سر و صداهای زیادی به پاکردند و اتهامات ناروایی به دامن پاک ترین افراد بشر نسبت دادند.اتهاماتی که براساس نقل نادرست سن کم ازدواج عایشه ایجاد شده بود. دو نکته قابل ذکر است: نکته اول: کسانی که چنین اتهاماتی وارد کردند تکیه بر قول سن کم عایشه کرده اند در حالی که مستندات زیاد گواه بر بطلان آن قول وجود دارد. نکته دوم: بر فرض هم که عایشه به هنگام ازدواج نه ساله بوده باشد آیا اتهام زنندگان تا به حال کمی فکر نکرده اند که سرزمین عربستان به خاطر وضعیت اب و هوایی خاصش دختر 9 ساله یا ده ساله کاملا به بلوغ رسیده و آمادگی ازدواج دارد؟ پس خارج از حیطه عقل است کسی دختر نه یا ده ساله عربستان را با دختر پنج شش ساله یا حتی نه ده ساله ایرانی یا کشور دیگران مقایسه شود که عروسک بازی به ذهنشان بیفتد همونطور که مورخان قایل به نه سالگی درمورد عروسک بازی عایشه هم نقل کرده اند. خاور شناس سوییسی به نام «بودلی» صراحتا به رشد دختران در سرزمین حجاز اشاره دارد و می گوید: برای دختران عرب بعد از 20 سالگی سن کهولت به شمار می آمد. ترجمه کتاب همراه پیامبران در قران پیامبر اکرم ص پس از درگذشت ابوطالب و خدیجه زیر فشار فراوان مشرکین مکه و خصوصا دشمنان سرسختی چون ابولهب و ابوسفیان قرار گرفت و به شدت به حمایت قبایل مختلف نیاز داشت.لذا خویشاوند شدن با قبیله بزرگی مانند قبیله تیم و حمایتی که آن قبیله از پیامبر می توانست داشته باشد کمک بسیار بزرگی برای پیشرفت اسلام بود.به همین خاطر عقد پیامبر با عایشه خوانده شد. قدرت قبیله تیم به حدی رسیده بود که ابوسفیانی که از مخالفین اسلام و پیامبر بود برای اینکه خود و قبیله اش را بزرگ مکه نگه دارد و این قبیله را خوار و ذلیل کند به حضرت علی ع پیشنهاد بیعت داد و از او خواست با ابوبکر به نزاع و دعوا برخیزد تا در مقابل در بخشی از حاکمیت او را شریک کند. الکامل ابن اثیر، ج2، ص 135 هدف پیامبر از این ازدواج هدف سیاسی تبلیغی بود لذا مرحله خواندن عقد و خویشاوند شدن با تیم پیشنهاد از ناحیه حضرت بود ولی وقتی حضرت به مدینه آمدند دیگر هدف اصلی انجام شده بود و عجله ای برای زندگی زنا شویی با عایشه نبود.به همین خاطر حضرت آن قدر به تاخیر انداختند تا اینکه به گفته مورخین خود ابوبکر به پیامبر درخواست داد تا عایشه را به خانه خود برده و زندگی رسمی را شروع کنند.  اسدالغابه ابن اثیر، ج5،ص 501؛ الاستیعاب، ج4، 1815، 1881و... یکی از مسائلی که خدابیخبران و بعضا انسان های ناآگاه به تاریخ ازدواج عایشه و پیامبر را با آب و تاب نقل میکنند و آن را مصداق شهوت رانی میدانند مساله دوشیزه بودن یا عدم ازدواج قبلی این بانوست. اقوال در این زمینه به شدت اختلافی است و تعجب این است چرا مغرضین فقط آن نقل ذلخواه خود را همیشه عنوان میکنند و به نقل های دیگر که شواهد قوی تری دارد استناد نمیکنند که هیچ حتی مطرح هم نمیکنند. این که عایشه قبل از پیامبر در عقد فردی به نام جبیر ابن مطعم بوده و طلاق گرفته   طبقات ابن سعد، ج8، ص 59، الاصابه، ج8، ص 17 عده ای گفته اند فقط عقد و طلاق صرف نبوده بلکه دوشیزه هم نبوده به این استناد که پیامبر ص در خانه زن دوشیزه هفت روز و زن غیر دوشیزه سه روز اقامت داشت و چون نزد عایشه سه روز اقامت داشت معلوم می شود که او غیر دوشیزه بوده است.  سنن ابی داوود، کتاب النکاح، باب فی المقام عند البکر، رقم 2124 مگر مشرکین مکه در ابتدای بعثت برای منصرف کردن پیامبر ص  از تبلیغ دین توحیدی اسلام عالی ترین پیشنهادهای مادی را به پیامبر ندادند و نگفتند که زیباترین و ثروتمندترین دختران عرب را در اختیارش قرار می دهیم؟ چرا حضرت قبول نکرد؟ چرا با این که هرکس جای ایشان بود گرسنگی در شعب و دشنام و اسیب های جسمی و روحی و شکنجه ها و آوارگی از وطن را تحمل نمیکرد؟ چه عاملی جز ایمان و امید به وعده خدا میتونه یک انسان رو اینقدر صبور و پر استقامت کند؟ پیامبر ص در مقابل پیشنهاد مشرکین جمله تاریخی را بیان فرمودند: ای عمو، اگر مشرکان خورشید را در کف راستم و ماه را در کف چپم بگذارند تا دست از کارم بردارم دست برنخواهم داشت تا این که خداوند آن را پیروز سازد یا اینکه در این راه کشته شوم.   4-  بانو حفصه دختر عمر ابن خطاب یکی از ازدواج های پیامبر ازدواج با حفصه دختر جناب عمر بود که در سال سوم یا چهارم هجرت رخ داد.حفصه به مانند سوده زنی بیوه بود.او قبلا با خنیس بن خدانه که هم پیمان با آل خطاب بود ازدواج کرد.خنیس از مسلمانان صدر اسلام بود و همراه مهاجران به حبشه هجرت و پس از هجرت رسول خدا به مدینه به همراه همسرش به مدینه آمد و در جنگ بدر حضور داشت و در جنگ احد که در سال سوم رخ داد مجروح شد و بر اثر این جراحت شهید شد. ابن هشام، ج1، ص 274 ازدواج پیامبر ص با حفصه علاوه بر حمایت از یک زن بیوه، موجب پیوستگی پیامبر با دودمان عدی شد که از نظرسیاسی نقش مهمی در پیشرفت اسلام و نابودی موانع سر راه اسلام داشت. طبق نقل بعضی منابع پس از شهادت همسر حفصه و اتمام عده حفصه عمر ازدواج او را به ابوبکر و بعد به عثمان پیشنهاد کرد اما آن دو جواب مثبت ندادند، عمر به عنوان شکایت به محضر پیامبر ص آمد.پیامبر برای آرامش عمر و جذب دودمانش فرمود: شخصی بهتر از عثمان با حفصه ازدواج می کند. آن گاه دستور داد حفصه را برایش خواستگاری کردند.بنابراین ازدواج با حفصه جنبه سیاسی و عاطفی و حمایتی داشت و با درخواست خود عمر انجام پذیرفت  اسدالغابه، ج5، ص 25؛ الاصابه، ج4، 264 5- ام سلمه دختر ابی امیه یکی از ازدواج های پیامبرص ازدواج با ام سلمه بود.ام سلمه به مانند سوده و حفصه زنی بیوه بود.او که دختر عمه پیامبر بود قبلا با ابوسلمه بن عبدالاسد ازدواج کرده بود، ابوسلمه در جنگ احد که در رکاب پیامبر ص با دشمن می جنگید به سختی مجروح شد و پس از گذشت هشت ماه از جنگ احد بر اثر همان جراحات به شهادت رسید. روزی پیامبر به عنوان تسلیت به ام سلمه و بچه هایش به خانه اش آمد و او را دلداری داده و در حق او چنین دعا کرد: خدایا اندوه ام سلمه را برطرف ساز و مصیبت او را به برتر از آن عوض ده. وقتی که عده ام سلمه تمام شد عده ای از او خواستگاری کردندجواب منفی داد.تا اینکه رسول خدا ص از او خواستگاری کرد.او در جواب گفت: من یک زن سالمند هستم به علاوه چند یتیم دارم..... پیامبر ص فرمود: در مورد یتیمان غصه نخور از آن ها سرپرستی میکنم. سرانجام ام سلمه با پیامبر ازدواج کرد و همسرپیامبر گردید. اسدالغابه، ج5، 589 بنابراین ازدواج پیامبرص با ام سلمه جنبه عاطفی و سرپرستی و حفظ کرامت و شخصیت را داشت. چه کسی می تواند ادعا کند این ازدواج جنبه شهوانی و هوس داشته آیا ازدواج با زن نزدیک به شصت سال با چند یتیم مصداق شهوت رانی است؟یعنی این مورد در مورد همه شهوترانان صادق است؟ ایا ادعای شهوترانی در مورد اینچنین ازدواجی غیر از غرض از ورزی و اعمال دشمنی است 6-  ام حبیبه دختر ابوسفیان یکی از ازدواج های پیامبر ص ازدواج با ام حبیبه دختر ابوسفیان بود.او نیز مانند سوده و حفصه و ام سلمه بیوه بود.  ام حبیبه که نامش رمله بود، با این که دختر ابوسفیان و خواهر معاویه بود در همان سال های اول بعثت اسلام آورد و با شوهرش عبدالله که اونیز مسلمان شده بود بر اثر فشار و آزار مشرکان همراه گروهی به حبشه هجرت نموده و به پادشاه حبشه نجاشی  پناهنده شد.پس از مدتی به مسیحیت گروید و سرانجام در حبشه از دنیا رفت. ام حبیبه بی سرپرست ماند پیامبر از رنج های او آگاه شد و نامه ای برای نجاشی نوشت و خواست که برایش از ام حبیبه خواستگاری کند. این پادشاه عادل به خواسته پیامبر احترام گذاشت و ام حبیبه را برای پیامبر خواستگاری نمود. ام حبیبه با کمال میل پاسخ مثبت داد و خالد بن سعیدیکی از مسلمانان را وکیل نمود که او را به عقد پیامبر در آورد.عقد اجرا شد و نجاشی به مسلمانان ولیمه داد. این قضایا در سیره ابن هشام تزویج ام حبیبه و بسیاری از کتب تاریخی نقل شده ام حبیبه به قدری شیفه اسلام و پیامبر ص بود که وقتی پدرش ابوسفیان برای تمدید صلح حدیبیه به مدینه خانه پیامبر آمد،خواست روی تشک پیامبر بنشیند ام حبیبه مانع شد و گفت تو مشرک هستی و نمی توانی در این مسند بنشینی زیرا این مسند جایگاه پاک ترین افراد است. اسدالغابه، ج5،ص 420 این ازدواج برکات زیادی داشت و حداقل این بود که باعث شد تا آزار و کارشکنی خاندان ابوسفیان نسبت به اسلام کمتر شود. 7- جویریه دختر حارث بن ابی ضرار خزاعی یکی از ازدواج های پیامبر با جویریه بود.درسال ششم هجرت به پیامبر خبر رسید که حارث بن ابی ضرار پدر جویریه رییس قبیله بنی مصطلق در صدد جمع آوری اسلحه و سرباز برای یورش به مدینه است. پیامبر اکرم ص با یاران خود به سوی آن قبیله برای جلوگیری از گزند آن ها حرکت کرد و در کنار چاه مریسیع به جنگ با آن ها پرداخت.آن ها با دادن ده نفر کشته و مقداری غنایم جنگی و چند اسیر عقب نشینی کردند. در میان اسیران بانویی به نام جویریه بود که همسرش در غزوه بنی مصطلق کشته شد و به عنوان کنیز سهم ثابت بن قیس شد. ثابت با جویریه مکاتبه کرد قراردادی که مبلغی چول را قسطی از اسیر می گیرند تا آزادش کنند . جویریه مقداری از مبلغ را پرداخت و از دادن بقیه در مانده شد به محضر پیامبر رسید و از پیامبر تقاضای کمک برای ازادی کامل خواست.حضرت به او قول مساعدت برای ازادی داد و هم قول داد پس از ازادی با او ازدواج کند تا بی سرپرست نباشد.جویریه خوشحال شد و پیشنهاد تحقق یافت.  راستی چه شد که پیامبرص را بر ثابت ترجیح داد آیا دلیلی جز اینکه هیچ شخصی بهتر از پیامبر به داد یک بیوه زن نمیرسید مسلمانان وقتی دیدند جویریه همسر پیامبر شده به احترام او هرکس سهمیه خود را اسیران طایفه او را آزاد نموده و در نتیجه صد نفر ازدودمان بنی مصطلق ازاد شدند.پدر جویریه نیز به اسلام گروید و به طفیل او و دخترش طایفه بنی مصطلق مسلمان شدند.بنابراین این ازدواج برای مسلمین و دومان بنی مصطلق پر برکت بود، همین وصلت باعث گرایش جمعی به اسلام و رفع و دفع شورش گروهی به اسلام گردید.پس این ازدواج هم جنبه سیاسی و عاطفی و صلح طلبانه داشته است (سیره ابن هشام، ج2، 294، طبری، ج2، 260 ) 8- ماریه قبطیه دختر شمعون یکی از ازدواج های پیامبر با ماریه قبطیه بود.توضیح اینکه پیامبر اکرم در سال هفتم هجری برای شاهان و روسای کشورها نامه نوشت و به اسلام دعوت کرد یکی از این نامه ها را برای مقوقس رییس قبطیان نوشت که مسیحی بود و در اسکندریه مصر سکونت داشت.او به نامه پیامبر احترام شایان کرد ولی برای حفظ سلطنتش اسلام را نپذیرفت و به جای آن هدایایی از جمله سه کنیز خود را که یکی ماریه بود به محضر پیامبر فرستاد. پیامبر ماریه را که همراه برادرش مسلمان شده بود ازاد کرده و با او ازدواج کرد و شخصیت او را با ازدواج بالا برد و چایگاه کنیزی به درجه همسری رسول خدا ارتقا یافت.چون با اینکه پیامبر او را ازاد کرد ولی در مدینه پناهگاهی نداشت. آیا هیچ پادشاه و فرمان روایی به راحتی هدیه را رها می کندآیا هیچ پادشاهی حاضر میشود کنیز را به ازدواج در اورد و به او کرامت دهد؟ 9- میمونه دختر حارث بن حزن هلالی یکی از ازدواج های پیامبر ازدواج با میمونه بود.او نیز مانند دیگر زنان بیوه بود. عباس عموی پیامبر شوهر خواهر میمونه بود.پس از صلح حدیبیه پیامبر برای ادای مناسک حج سه روز به مکه آمد و میمونه از طریق خواهرش عباس را واسطه قرار داد تا خود را به پیامبر اکرم ببخشد یعنی ازدواج کند ولی بدون مهر. طبق آیه قران: هرگاه زنان با ایمانی خود را به پیامبر ببخشد و مهری نخواهد چنانچه پیامبر بخواهد می تواند با او ازدواج کند اما چنین ازدواجی تنها برای تو ای پیامبر مجاز است نه سایر مومنان. اگر توجه کرده باشید ازدواج به پیشنهاد میمونه بود نه در خواست پیامبر ص. 10 - صفیه دختر حی بن اخطب صفیه دختر حی بن اخطب از بزرگ یهویان بنی نضیر بود که در جنگ بنی قریظه در سال پنجم هجری و شوهرش در جنگ خیبرسال هفتم هجری کشته شدند و خود او به اسارت در آمد.رسول خدا ص او را ازاد کرد و سپس حضرت بعد قبول پیشنهاد ازدواج از طرف صفیه باوی ازدواج کرد تا هم او را از اسارت رها کند و هم بادامادی یهودیان مانع فتنه های بعدی شود که اینطور هم شد.این ازدواج زمینه و بستری شد تا بسیاری از یهودیان مشتاقانه به اسلام روی آوردند. 11- زینب بنت جحش یکی از ازدواج های پیامبرازدواج با زینب بنت جحش بود. او دختر عمه پیامبر بود که قبل از ازدواج با پیامبر به دستور آن حضرت به ازدواج زید بن حارثه دومین مرد مسلمان شده در آمده بود. زید غلامی بود که پیامبر ص او را آزاد کرد و او را به فرزند خواندگی پذیرفت.زمانی که پیامبر از زینب برای زید خواستگاری کرد زینب مخالفت کرد و انتظار داشت که خواستگار خود پیامبر باشد ودر نهایت به خاطر مقام پیامبر به خواسته اش احترام گذاشت و با زید ازدواج کرد.زید و زینب به دلایل شخصیتی و قبیله ای نتوانستند زندگی مشترک را ادامه بدهند و زید پس از سیزده یا هفده سال زندگی مشترک زینب را طلاق داد. وقتی عده زینب تمام شد به فرمان خدا پیامبر با زینب ازدواج کرد تا حکم نادرست جاهلیت از بین برود و ازدواج با همسر پسر خوانده جایز شد. ترجمه آیه قران: ای پیامبر به خاطر بیاور زمانی که خداوند به او نعمت داده بود و تو نیز به او نعمت داده بودی و می گفتی همسرت را نگه دار و از خدا بپرهیز منظور زید است که پیامبر دائما به او سفارش می کرد که همسرت را نگه دار و طلاق مده  و تو در دل چیزی را پنهان می داشتی که خداوند آن را اشکار می کند و از مردم میترسیدی  بخواهی بعد از طلاق با زینب ازدواج کنی  در حالی که خداوند سزاوارتر است که از او بترسی،هنگامی که زید از همسرش جدا شد ما اورا به همسری تو در آوردیم تا مشکلی برای مومنان در ازدواج با همسران پسر خوانده های آنها هنگامی که از آنان طلاق می گیرند نباشد و فرمان خدا انجام شدنی است. احزاب 37 داستان ازدواج پیامبراسلام با زینب با تمام صراحتی که قران در این مساله داشته هدف را شکستن سنت جاهلی معرفی کرده است. در ضمن عده ای اصلا توجه نمیکنند که زینب دختر عمه پیامبر بود و خانواده بسیار ثروتمند داشت و پیامبر می توانست از اول برای خود خواستگاری کند. پیامبر با این ازدواج میخواست نشان دهد بین کسی مثل زید که قبلا غلام بوده با شخص ثروتمند هیچ تفاوتی نیست. از این گذشته پیامبر شخصا زینب را برای زید خواستگاری کرد.اگر با این ازدواج مشکل میداشت خود واسطه نمی شد و این درحالی بود که زینب هیچ تمایلی برای ازدواج با زید نداشت و تاریخ گواه این است که تصور میکرد پیامبر او را برای خود خواستگاری میکند. علاوه بر این هنگامی که زید برای طلاق به پیامبر رجوع کرد حضرت بارها او را نصیحت کرد و مانع شد. خلاصه اینکه: ازدواج با سوده: بیوه و بی سرپرست - به دلیل رفع پریشانی و سرپرستی او و نجات از افتادن در دامن قبیله و خانواده کافر و مشرکش  هدف سیاسی و اجتماعی   ازدواج با عایشه: اختلاف سر دوشیزه بودن یا بیوه بودن – به دلیل تحکیم روابط با قبیله تیم و جلب حمایت آن ها سیاسی ازدواج با حفصه:بی سرپرست و بیوه - ایجاد رابطه با قبیله بزرگ عدی و رفع بی سرپرستی دختر جناب عمر سیاسی – اجتماعی ازدواج با ام سلمه: بیوه - به منظور جبران زحمات این زن و جبران فداکاری همسر شهیدش و رفع بی سرپرستی ام سلمه و حمایت از یتیمانش  اجتماعی ازدواج با ام حبیبه: بیوه - جهت رفع پریشانی وی به خاطر بی سرپرستی و جلوگیری از گرفتار شدن در دامن خانواده مشرکش و با هدف سیاسی کاستن دشمنی آل امیه سیاسی – اجتماعی ازدواج با جویریه: بیوه - به دلیل تحکیم مبانی اسلام در قبیله بنی مصطلق، آموختن رسم ازادی اسرا به صورت داوطلبانه  سیاسی – اجتماعی ازدواج با ماریه قبطیه: بیوه - رفع پریشانی وی و برعهده گرفتن سرپرستی اش و تعلیم آزادی کنیز   اجتماعی ازدواج با میمونه: بیوه - جبران زحمات وی و رفع نگران و سرپرستی از او  اجتماعی ازدواج با صفیه: بیوه - به دلیل نجات زن از کنیزی با روش مکاتبه، وصلت با بنی اسراییل، و تعلیم ازادی کنیزان  سیاسی – اجتماعی ازدواج با زینب بنت جحش: بیوه - به دلیل ابطال حکم نادرست جاهلیت درباره ازدواج با همسر طلاق داده شده توسط پسری که فقط شخص زحمت سرپرستی او را کشیده و هیچ نسبت سببی و نسبی و رضاعی با او ندارد.  آموزش احکام صحیح با بررسی تاریخ هر انسان منصفی به این نتیجه می رسد که ازدواج های پیامبر اکرم  ص  از روی مصلحت های سیاسی و اجتماعی و فرهنگی بوده و این ازدواج ها با این کیفیت نمی تواند نشان هوس رانی باشد.وگرنه میتوانست مانند سلاطین جهان به جای زنان سالخورده و بیوه از دختران دلربا و زیبا روی اختیار کند همچنانکه برای ایشان با یک اشاره فراهم بود حتی قبل از قدرت رسیدن هم از ناحیه کفار و مشرکین پیشنهاد شده بود. کینه های ابوجهلی همیشه بوده و بر ضد پیامبر ص افسانه سرایی کرده اند. ولی دشمنان اسلام بدانند هر چه عنادشان شعله ور تر شود نور وجود آن حضرت در جهان رو شن تر و محبت آن بزرگوار در قلب مردم بیشتر جای می گیرد.   .

پایگاه اطلاع رسانی حوزه

مرجع:

ایجاد شده در 1401/04/17

لینک کوتاه