آيا در زمان امويان و عباسيان ممالكي به دامنه‏ي حكومت اسلامي اضافه شد؟ و در صورتي‏كه جواب مثبت است، در زمان كدام يك از خلفاء اين كشورگشائي انجام شده است؟

جواب اجمالي: بله در زمان امويان امپراتوري اسلامي وسعت بيشتر يافت و از اندلس (اسپانيا)، فارس، خراسان گذشت و تا مرز هند گسترش يافت و از جهات ديگر هم گسترش يافت به طوري كه تقسيمات كشورهاي اسلامي آن زمان به شكل زير تشكيل يافته: 1 - شام يا چهار بخش 2 - كوفه 3 - بصره كه فارس و سيستان و بحرين و عمان نيز ضميمه آن بود 4 - ارمنستان 5 - مكه 6 - مدينه 7 - قسمت افريقا 8 - مصر 9 - يمن 10 - خراسان و همين طور در زمان خلفاي عباسي وسعت ممالك اسلامي تمامي مناطق بين اقيانوس اطلس و رودخانه سند و بحر خزر و آبشار نيل را دربر مي‏گرفت. جواب تفصيلي : كشور اسلامي در سال اوّل هجرت در مدينه تأسيس گرديد و حدود كشور اسلامي از دروازه‏ي مدينه تجاوز نمي‏كرد تا آنكه مسلمانان در سال چهارم هجري سرزمين بني نضير را به اين كشور اسلامي اضافه نمودند. سپس مسلمانان، خيبر، فدك، وادي القري، تيماء و سرانجام مكه و طائف ، تباله و جرش را گشودند و ازشمال تا تبوك و ايلم در اردن فعلي و از جنوب تا نجران و يمن و عمّان و بحرين و يمامه پيش رفتند. همين كه در سال ده هجري، پيغمبر درگذشت، سراسر شبه جزيره‏ي عربستان تحت نفوذ مسلمانان بود و پيغمبر (صلي اللَّه عليه وآله) در حيات خويش مشاهده فرمود كه حكومت اسلامي از شمال، به تبوك و ايلم و از جنوب به كرانه‏هاي يمن و از مشرق به خليج فارس و از مغرب به درياي احمر توسعه يافته است. ابوبكر به شام و عراق لشكر كشيد. در زمان عمر فتوحات شام، عراق و مصر پايان يافت و بيشتر فتوحات اسلام در زمان عمر واقع شد. عثمان نيز ممالكي را گشود و در زمان معاويه شامات، مصر، نوبه، قسمتي از آفريقاي شمالي، عراق، فارس، ارمنستان، آذربايجان، كرمان، مازندران، خوزستان و ... به زير پرچم اسلام درآمده بود. در زمان بني‏اميه امپراتوري اسلامي وسعت بيشتري يافت و اندلس (اسپانيا) نيز به تصرف آنان درآمد. سپاهيان اموي از اسپانيا گذشته و به كوه‏هاي پيرنه رسيدند. به هر حال در زمان بني اميه فتوحات اسلامي از فارس و خراسان تجاوز كرده تا مرز هند رسيد و تقسيمات كشورهاي اسلامي در زمان امويان چنين بود. 1 - شام كه به چهار بخش تقسيم مي‏شد. 2 - كوفه. 3 - بصره كه فارس و سيستان و بحرين و عمان نيز ضميمه‏ي آن بود. 4 - ارمنستان. 5 - مكه. 6 - مدينه. 7 - قسمت افريقا. 8 - مصر. 9 - يمن. 10 - خراسان. بنابراين؛ از زمان امويان، مسلمانان پس از فتح مصر كه در سال 20 هجري اتفاق افتاده بود، بر تمام سواحل بربر مسلط شدند و به شهر كارتاژ رسيدند و اين شهر در سال 74 هجري سقوط كرد. مسلمانان سرزمين‏هاي خويش را تا اقيانوس اطلس وسعت بخشيدند. و در سال 92 بر اسپانيا وارد شدند و بر طليطله استيلا يافتند. بين سال‏هاي 99 و 100 هجري مسلمانان از كوه‏هاي پيرنه گذشتند و منطقه‏ي فاربون (برتات) را در فرانسه اشغال كرده و از فاربون به تولوز (طلاشه) رهسپار شدند و بالاخره بين دو رودخانه دوراديني و كاردنا بر جنوب فرانسه مسلط شدند.[1] سلسله‏ي بني اميه چهارده خليفه بودند مقرّ حكومت‏شان در دمشق قرار داشت در سال 132 عباسيان جاي امويان را گرفتند. در زمان خلفاي عباسي كه مجموعاً 37 تن بودند و مركز حكومت‏شان ابتدا شهر هاشميه، واقع در شمال كوفه بود، سپس به بغداد منتقل گشت ممالك اسلامي مناطق بين درياي آتلانتيك و رودخانه‏ي سند و بحر خزر و آبشار نيل را دربر گرفت. به دين صورت تقسيمات كشورهاي اسلامي‏اي كه در زمان عباسيان صورت گرفت به لحاظ وسعت به قرار زير است: 1 - كوفه باسواد (اراضي ميان دجله و فرات.) 2 - بصره، مهرگان قباد تا نواحي دجله تا بحرين و عمان. 3 - حجاز و يمامه. 4 - يمن. 5 - اهواز (خوزستان و شوش.) 6 - فارس. 7 - خراسان. 8 - موصل. 9 - جزيره (شمال عراق.)، ارمنستان، آذربايجان. 10 - شام. 11 - مصر و قسمتي از آفريقا. 12 - سند و حدود هند. 13 - اندلس. در زمان عباسيان حكومت وسعت ممالك اسلامي به منتهي درجه‏ي وسعت رسيد، به طوري كه شمار استان‏هاي آن به چهل و چهار استان مي‏رسيد.[2]--------------------------------------------------------------------------------[1] . منابع: استانلي. لين پُل و همكاران، تاريخ دولت‏هاي اسلامي و خاندان‏هاي حكومت‏گر، مترجم، صادق سجادي، تهران، نشر تاريخ ايران. [2] . منابع: جرجي زيدان، تاريخ تمدن اسلامي، مترجم، علي جواهركلام، تهران، اميركبير. .

راسخون

مرجع:

ایجاد شده در سه روز پیش

لینک کوتاه