تخمین زمان مطالعه: 3 دقیقه
در اسلام در قرآن و حدیث تأکیدهایی قاطع در باره ولایت و حکومت آمده است. و اوصاف کسانی که میتوانند دارای چنین مقامی (و تکلیفی مهم) باشند و کسانی که نمیتوانند ذکر شده است، چون که این امر حیاتی در اسلام از اهمیّت فراوانی برخوردار است، تا جایی که آن را از ارکان پنجگانه اسلام (نماز، زکات، روزه، حج، ولایت) شمردهاند، بلکه اهمیّت آن را بیش از چهار رکن دیگر دانستهاند، و این رکن را عامل برپایی چهارتای دیگر خواندهاند. امام محمد باقر «ع» میفرماید: «بنی الإسلام علی خمس، علی الصّلاة و الزّکاة و الصّوم و الحجّ و الولایة، و لم یناد بشیء کما نودی بالولایة» اسلام بر پنج چیز بنا شده است: نماز و زکات و روزه و حج و ولایت، و هیچ یک آنها آن گونه که ولایت مطرح شده است مطرح نگشته است». و مراد از ولایت در اینجا- به اعتباری- حکومت قرآنی و تأسیس آن در میان مسلمانان به نیابت از پیامبر اکرم «ص» است. و از دلایل آشکار بر این موضوع، تعبیری است که در حدیثی از طریق زرارة بن اعین، از حضرت امام محمّد باقر «ع» نقل شده :الإمام الباقر «ع»: بنی الإسلام علی خمسة أشیاء، علی الصّلاة و الزّکاة و الحجّ و الصّوم و الولایة. قال زرارة: فقلت: و أیّ شیء من ذلک أفضل؟ قال:الولایة، لأنّها مفتاحهنّ، و الوالی هو الدّلیل علیهنّ. امام باقر «ع»: دین اسلام بر پنج چیز، یعنی نماز و زکات و حج و روزه و ولایت، بنا شده است، زراره میگوید: پرسیدم: کدامیک از اینها بالاتر است؟ فرمود: ولایت، زیرا ولایت کلید آنهاست، و «والی»، راهنمون مردم است به برپاداری آنها. تعبیر «والی»، و ذکر این امر مهم دینی و اجتماعی و سیاسی که والی، راهنمون مردم است به برپاداری چهار رکن دیگر، (ظاهرا) میرساند که مقصود از آن، حاکم و سیاستمدار و مدیر اجتماعی و مربّی انسانی است، که مردمان را با راههایی مناسب- از نظر تعلیم و تربیت و ارشاد و هدایت- به اقامه ارکان دیگر دین سوق میدهد.به این موضوع از آن جهت اشارهای مختصر کردیم تا بگوییم، هدف نهایی تأسیس حکومت دینی (به نیابت از پیامبر اکرم «ص»، یا امام معصوم «ع»)، از لحاظ اجتماعی و قضایی و اقتصادی و معیشتی- که دین اسلام به این صورت مؤکّد از آن یاد کرده است و آن را مهمترین رکن از پنج رکن و برپادارنده آنها شمرده است- اجرای قسط و عدل است؛ چه ما میبینیم که قرآن کریم میفرماید: «یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا کُونُوا قَوَّامِینَ بِالْقِسْطِ . ای مؤمنان! برپادارندگان مصمّم قسط باشید». و از اینجا بیقین بر ما معلوم میشود که اوصیای پیامبر «ص»- که انبازان قرآنند- در پیشاپیش کسانی قرار دارند که پاسخ این ندا را میدهند، بلکه آنان مخاطبان اصلی این خطابند، پس ایشان برپادارندگان مصمّم قسطند؛ و در بعضی از تعالیم نیز به همین گونه توصیف شدهاند: «القوّامون بالقسط برپادارندگان مصمّم قس[1] .
پایگاه اطلاع رسانی حوزه
تماس با ما
آدرس : آزمايشگاه داده کاوي و پردازش تصوير، دانشکده مهندسي کامپيوتر، دانشگاه صنعتي شاهرود
09111169156
info@parsaqa.com
حامیان
همكاران ما
کلیه حقوق این سامانه متعلق به عموم محققین عالم تشیع است.