از کتاب: تذکرة المتقین، ص ۷۶ نویسنده: حاج شیخ محمد بهارى (ره) آداب زیارت

از کتاب: تذکرة المتقین، ص 76 نویسنده: حاج شیخ محمد بهارى (ره) آداب زیارت بارى چون قصد زیارت اولیاء حقیقى سلام الله علیهم را بنماید، اولا باید بداند که نفوس مقدسه طیبه طاهره چون از ابدان جسمانیه مفارقت نمود، و متصل به عالم قدس و مجردات گردید غلبه و احاطه ایشان به این عالم اقوى گردد، و تصرفاتشان در این نشأت بیش از سابق مى شود، و اطلاعاتشان به زائرین اتم و اکمل گردد. «فهم احیاء عند ربهم یرزقون فرحین بما آتیهم الله من فضله» . (1) پس نسیم الطافشان و رشحات (2) انوار آن بزرگواران بر زوار و قاصدین ایشان مى رسد خصوصا للخلص من قاصدیهم (3) پس خوبست زوار به قصد تجدید عهد با آنها و اعلاء کلمه ایشان و رغما لانف اعداء (4) آنها و قصد زیارت مؤمن خالص الایمان و به امید استشفاع از براى بخشش گناهان و رجاء وصول بر فیوضات عظیمه رو به آن بزرگواران کند با مراعات آن آدابى که در کتب مزار ثبت است، و باید بداند که آنها مطلع بر حرکات و سکنات این شخص بلکه مطلع به خطورات قلبیه این هستند، و لذا باید کمال سعى در تضرع و ذل و انکسار بنماید خصوصا در حین دخول به مرقدهاى شریفه ایشان و حواس خود را به تمامه و کماله جمع نماید، که تفرقه حواس و تشتت افکار باطله بمنزله پشت کردن به امام است، مبادا با کسى صحبت خارجه بکند، چه جاى اینکه در حرم مطهر نستجیر بالله غیبت کند یا گوش به غیبت دهد، و یا دروغ گوید یا به سایر معاصى مرتکب شود، بلکه صدا هم نباید بلند کند، «لا ترفعوا اصواتکم فوق صوت النبى» (5) در اینجا هم جارى است، خصوصا در حرم امیر سلام الله علیه که بمنزله نفس رسول خدا صلى الله علیه و آله و سلم است، چهار گوشه قبر مطهر را ببوسد، و به زبان خود عرض حال کند و حاجاتش را از آن بزرگوار بخواهد، بگوید: اى بزرگ بر همه کس: یا من بازمانده را نزد خود از وفا طلب یا تو که پاکدامنى مرگ من از خدا طلب و در وقت عتبه (6) بوسى هم این شعر مناسب است: من ارچه هیچ نیم هر چه هستم آن توأم مرا مران که سگى سر بر آستان توأم و ایمان خود را به ایشان بعد از عرضه بسپارد امانتا که عند الحاجه رد نمایند، و شیطان نتواند در حین مردن از وى بستاند، و مصائب وارده بر آن بزرگواران را خصوصا در حرم مطهر حضرت ابى عبدالله الحسین علیه السلام یاد بیاورد یکى یکى تفصیلا و بر آنها گریه کند . اگر بتواند یک توبه درستى با جمیع مقررات معلومه در محل خود در خدمت امام علیه السلام بجا آورد آن بزرگوار را شاهد (7) و شفیع (8) قرار بدهد، و بنا بگذارد عند المراجعه (9) دهنى را که به آن آستانه شریفه رسیده، و اعضائى که بر آنجاها مالیده شده، و از برکت آنها اکتساب نور کرده دوباره به لوث معاصى ملوت نگرداند، بلکه از لغویات بى فایده هم اجتناب نماید. باید حالش با حال وقتى که مشرف نشده بود تفاوت بین داشته باشد و مهما امکن خدام و مجاورین را مراعات نماید به عطا و بخشش و احسان و آنها را اکرام نماید و در نظرش وقعى داشته باشند، هر چه از آنها جفا ببیند، به شیرینى متحمل شود، بداند از که کشیده، در راه که بوده، در بذل مال به آنها مضایقه نکند و مشایخ و اهل علمشان را بیشتر از همه تکریم و توقیر نماید، و در سختى و شداید سفر از عمل خود منضجر و پشیمان نگردد، خصوصا در مقام خوف از اعداء که خودشان فرموده اند: «الا تحبون ان تخافوا فینا» ؟ (10) و استعجال در مراجعت از مشاهد مشرفه ننماید، مهما امکن توقف کند، وسوسه خیالى که کارم معوق مانده، خانه ام تنها است، خرجى ندارم، رفیق مى رود و غیر ذلک از آن فکرهائى که اگر خودش تأمل کند مى داند که شیطان او را اغوا مى نماید تا از زیارت باز ماند، به خود راه ندهد، خصوصا اگر جمعه یا یکى از زیارت هاى مخصوصه قریب باشد، زیرا که چهل یا پنجاه یا بیشتر از عمرش گذشته یک دفعه موفق به زیارت شده هیهات که دیگر برگردد، دوباره موفق بر مراجعت شود، مادامى که آنجا هست خیالش مى رسد که برگشتن و آمدن حتى سالى یک مرتبه سهل کاریست، اما نخواهد شد، تجربه شده. بارى باقى ماند کلام در اینکه مادامى که در مشاهد است، آیا زیارت امام و داخل حرم زیاده برود یا نه، پس صبح و شام مشرف شود. گفته اند بزرگان: هر چه بیشتر بهتر، لیکن حق در مسأله تفصیل است، باطلاقه درست نیست، اجمالش اینست که با این شرایط مقرره مزبوره در سابق، اکثارش به غایت مطلوب است، و به غیر آن باز تفصیل دیگر دارد، ورقه را گنجایش این مطالب نیست، و الله العالم بالصواب . پى نوشت ها: .1 آنان زنده اند و در پیشگاه پروردگارشان روزى مى خورند و به آنچه خداوند از راه فضل و کرمش به آنها داده شادمان هستند. .2 رشحات: تراوشات. .3 براى افراد خالص از قصد کنندگان آنها. .4 رغما لانف اعداء: علیرغم دشمنان، بجهت سرکوبى و خوار ساختن آنان. .5 صداهاى خود را از صداهاى پیامبر (ص) بلندتر نکنید. .6 عتبه: ضریح و بارگاه. .7 شاهد: حاضر، آگاه، گواهى دهنده. .8 شفیع: شفاعت کننده، واسطه. .9 عند المراجعة: بوقت بازگشت. .10 آیا دوست ندارید که در راه ما ترسى به شما برسد؟ .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه