در حدیث آمده: اگر زن نبود، مرد به بهشت مى رفت. آیا این حدیث درست است؟

متن روایت چنین است:پیامبر صلى الله علیه و آله: «لولا النّساء لدخل الرّجال الجنّة»(1) «اگر زنان نبودند مردان وارد بهشت مى شدند».و در روایتى دیگر از على علیه السلام آمده: «لولا النّساء لعبد اللّه حقّاً حقّاً»(2) «اگر زنان نبودند خداوند آن گونه که شایسته بود پرستش مى شد»مجموع این گونه روایات نوعى هشدار به مردان است براى دقت در برخورد با زنان و کنترل هواهاى نفسانى خویشتن، به طورى که سرگرم شدن به زنان موجب نشود از کسب ثواب و اعمال صالح باز بمانند، در واقع این روایات بیان نقطه ضعف مردان است نه نقطه ضعف زنان، زیرا به مردان هشدار مى دهد که جلوه گرى زنان شما را از خدا و عبادت دور نسازد.جمله «اگر زنان نبودند مردان داخل بهشت مى شدند»(3) یا «اگر زنان نبودند حقیقت بندگى خدا بجا آورده مى شد»(4) را مى توان به این جمله تشبیه نمود: «اگر اتومبیل نبود هیچ تصادفى رخ نمى داد»جمله فوق نشان دهنده یک واقعیت از آمار بالاى تلفات در تصادفات با اتومبیل است. در عین حال این جمله نه تنها هیچ دلالتى بر بد بودن اتومبیل ندارد بلکه ضرورت و منفعت و لزوم استفاده از آن امرى بدیهى و روشن است ولى در عین حال دو هشدار در پى دارد:1. هشدار در مورد اتومبیل که باید از ایمنى بالا برخوردار باشد.2. هشدار به استفاده کنندگان و کسانى که با این وسیله ضرورى سر و کار دارند که به گونه اى ایمن و مطمئن از آن استفاده کنند.بى شک زن در نگرش اسلام یک موجود لطیف و مظهر صفات زیباى الهى و داراى گوهر وجودى پاک و متعالى استپیامبر اسلام صلى الله علیه و آله مى فرماید: «اکثر الخیر فى النّساء»(5) «بیشترین خیر در زنان است».و در جایى دیگر مى فرماید: «مِن اخلاقِ الأنبیاءِ صَلَّى اللّه عَلَیهِم حُبُّ النِّساء»(6) «دوست داشتن زنان از اخلاق انبیا است».بقا و تکثیر بشر، آرامش و آسایش بشر(7) و بهترین لذّت هاى دنیوى و اُخروى(8) در وجود زن نهفته است. بى شک ایجاد انحراف در چیزى که بیشترین خیر را براى انسان دارد و داراى بیشترین لذّت و گرایش براى مرد است مى تواند بیشترین انحراف را براى او ایجاد مى کند. از این رو شیطان از زن و حبّ زنان که در جهت خیر و سعادت بشر خلق شده است به عنوان سلاحى در برابر انسان استفاده مى کند. «حُبُّ النِّساءِ وَ هُوَ سَیفُ الشَّیطان»(9) «حبّ [افراطى] زنان شمشیر شیطان است». شیطان با تزیین شهوت و حب زنان باعث بازماندن از عاقبتى نیکو و دخول به بهشت مى گردد.(10) از این رو زنان و حبّ زنان یکى از مهم ترین عواملى است که باعث معصیت خدا گردیده(11) در عین حال که بیشترین نفع و خیر را براى بشر دارد.با این تبیین مشخص مى شود که روایات «اگر زنان نبودند مردان داخل بهشت مى شدند» یا «اگر زنان نبودند حقیقت بندگى خدا بجا آورده مى شد» در مقام تحقیر زنان نیست بلکه دو پیام و هشدار اساسى براى زنان و مردان در پى دارد:1. هشدار به مردان در برخورد با زنان و کنترل هواهاى نفسانى تا از عبودیت خدا جا نمانند.2. هشدار به زنان که با حفظ خویشتن به ابزار شیطان تبدیل نشوند.پی نوشت ها: (1) حافظ اصبهانى، ذکر اخبار اصبهانى، ج 2، ص 30.(2) وسائل الشیعه، ج 14، ص 19.(3) حافظ اصبهانى، ذکر اخبار اصبهانى، ج 2، ص 30.(4) من لایحضره الفقیه، ج 3، ص 391 و 73 «و قال على علیه السلام لولا النساء لعبداللّه حقا حقا».(5) من لایحضره الفقیه، ج 3، ص 386، باب حب النساء.(6) کافى، ج 5، ص 321، باب حب النساء، ح 1.(7) روم 30، آیه 21 ؛ «وَ مِنْ آیاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَکُمْ مِنْ أَنْفُسِکُمْ أَزْواجاً لِتَسْکُنُوا إِلَیْها وَ جَعَلَ بَیْنَکُمْ مَوَدَّةً وَ رَحْمَةً إِنَّ فِی ذلِکَ لاَیاتٍ لِقَوْمٍ یَتَفَکَّرُونَ»؛ «و از نشانه هاى او اینکه همسرانى از جنس خودتان براى شما آفرید تا در کنار آنان آرامش یابید و در میانتان مودت و رحمت قرار داد در این نشانه هایى است براى گروهى که تفکّر مى کنند».(8) «ما تلذذ الناسُ فى الدُّنیا والاخِرَةِ بلدَةٍ أکثرَ لهُم من لدة النِّساء»؛ «در دنیا و آخرت هیچ چیز لذّت بخش تر از لذّتى که از ناحیه زنان نصیب مردم مى شود نیست». الکافى، ج 5، ص 322، باب حب النسا، ح 10.(9) وسائل الشیعه، ج 20، ص 25، ح 4، روایت از امام على علیه السلام.(10) آل عمران 3، آیه 14 ؛ «زُیِّنَ لِلنّاسِ حُبُّ الشَّهَواتِ مِنَ النِّساءِ وَ الْبَنِینَ وَ الْقَناطِیرِ الْمُقَنْطَرَةِ مِنَ الذَّهَبِ وَ الْفِضَّةِ وَ الْخَیْلِ الْمُسَوَّمَةِ وَ الْأَنْعامِ وَ الْحَرْثِ ذلِکَ مَتاعُ الْحَیاةِ الدُّنْیا وَ اللّهُ عِنْدَهُ حُسْنُ الْمَآبِ»؛ «محبت امور مادى، از زنان و فرزندان و اموال هنگفت از طلا و نقره و اسب هاى ممتاز و چهارپایان و زراعت، در نظر مردم جلوه داده شده است (تا در پرتو آن، آزمایش و تربیت شوند ولى) اینها (در صورتى که هدف نهایى آدمى را تشکیل دهند) سرمایه زندگى پست (مادّى) است و سرانجام نیک (و زندگى والا و جاویدان) نزد خداست.(11) «قالَ رَسُولُ اللّه صلى الله علیه و آله اِنَّ اوَّلَ ما عُصبِىَ اللّه عزّ و جلَّ... حُبُّ النساءِ»؛ «محبت به زنان یکى از اولین چیزهایى است که سبب معصیت خدا شد» .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه