پيامبر اسلام قبل از نبوت چه آيينی داشت؟

بى شك پيامبر گرامى اسلام (ص) قبل از بعثت، از يكتاپرستى دور نشد، از هر نوع شرك پاك بود و هرگز بر بت سجده نكرد. تاريخ ‏زندگى او نيز به خوبى اين معنى را منعكس مى‏ كند، بدان گونه كه در نوجوانى وقتى بحيرا او را به لات و عزّى قسم داد، پيامبر اكرم(ص) آن دو را مبغوض‏ترين چيز براى خود برشمرد(1).از اميرمؤمنان (ع) درباره رسول خدا (ص) سوال شد كه :آيا بتى را - حتى براى يك بار - عبادت كرده است؟ حضرت فرمود: نه . سوال شد: آيا خمر نوشيده است؟ فرمود: نه (2).ابن اسحاق مى‏ گويد:«رسول خدا(ص)در حالى به جوانى رسيد كه خداوند او را مراقبت كرده و از پليدي هاى جاهلى حفاظت مى‏ كرد زيرا اراده آن داشت تاكرامت رسالت به او دهد».(3)اما درباره آيين او پيش از نبوت چند نظر وجود دارد :1. برخي او را پيرو آئين مسيح(ع) مى‏ دانند، چرا كه قبل از بعثت پيامبر(ص) آئين رسمى و غير منسوخ آئين او بوده است.2. برخي او را پيرو آئين ابراهيم(ع) مى‏دانند، چرا كه او «شيخ الانبياء» و پدر پيامبران است و در بعضى از آيات قرآن، آئين اسلام به عنوان ‏آئين ابراهيم معرفى شده است(4). گرايش حنيفى از گرايش ‏هاى شناخته شده در مكه بود و به ويژه در ميان بنى هاشم و ديگر تيره ‏هاى‏ قريش افرادى خود را ابراهيمى مذهب مى‏ دانسته ‏اند و گفته ابن اسحاق كه پيامبر پيش از بعثت بر دين قومش بود را مى‏توان در اين‏راستا تفسير كرد.(5)3. بعضى نيز گفته اند مى‏ دانيم آئينى داشته است اما آيين او بر ما روشن نيست!4. اينكه پيامبر(ص)شخصاً برنامه خاصى از سوى خداوند داشته كه بر طبق آن عمل مى‏ كرده ‏است و در حقيقت اين آئين مخصوص ‏خودش بوده است، و اين آيين تا زمانى كه اسلام بر او نازل گشت، ادامه داشت. شاهد اين سخن حديثى است كه در نهج البلاغه ‏آمده‏است كه مي گويد: « و لقد قرن الله به صلى الله عليه و آله من لدن ان كان فطيما اعظم ملك من ملائكته يسلك به طريق المكارم ومحاسن اخلاق العالم ليله و نهاره...» ؛(6) خداوند از آن زمان كه رسول خدا از شير بازگرفته شد بزرگترين فرشته اش را قرين وى‏ساخت، تا شب و روز او را به راه هاى مكارم، و طرق اخلاق نيك سوق دهد».مأموريت چنين فرشته اى دليل بر وجود يك برنامه اختصاصى است. شاهد ديگر اينكه در هيچ تاريخى نقل نشده است كه پيغمبر اسلام(ص) در معابد يهود و يا نصارى يا مذهب ديگر مشغول عبادت شده باشد، نه در كنار كفار در بتخانه بود، و نه در كنار اهل‏كتاب در معابد آنان، در عين حال پيوسته خط و طريق توحيد را ادامه مى‏ داد، و به اصول اخلاق و عبادت الهى سخت پاى بند بود.روايات متعددى نيز در منابع اسلامى آمده است كه پيامبر(ص) از آغاز عمرش مؤيد به روح القدس بود و با چنين تأييد مسلماً براساس الهام روح القدس عمل مى‏كرد. علامه مجلسى معتقد است از آن زمانى كه حضرت محمد به رشد عقلى رسيد پيامبر بود. به‏اعتقاد او، پيامبر اسلام قبل از مقام رسالت داراى مقام نبوت بوده، گاه فرشتگان با او سخن مي گفتند، و صداى آنها را مى‏ شنيد، و گاه دررؤياى صادقه به او الهام الهى مى ‏شد، و بعد از چهل سال به مقام رسالت رسيد و قرآن و اسلام رسماً بر او نازل شد.(7)ميرزاى قمى مى گويد: حق اين است كه پيامبر اسلام پيش از بعثت بر اساس دين خودش عبادت مى كرد چون آن حضرت از همه ‏پيامبران برتر است و اگر پيامبراسلام تا چهل سالگى پيامبر نباشد در اين صورت حضرت عيسى، و حضرت يحيى از آن حضرت‏ برتر خواهند بود. چون حضرت عيسى و حضرت يحيى در بچگى پيامبر بودند.(8)ابن ابى الحديد روايتى را از حضرت امام باقر عليه السلام نقل مى ‏كند كه فرمود:خداوند بر همه پيامبران خود فرشتگان را گماشته است. مأموريت اين فرشته ها محافظت از اعمال آنها و تبليغ رسالت مى باشد. خداوند از آن زمان كه حضرت محمد(ص) از شير گرفته شد، فرشته بزرگى را بر آن حضرت گماشت. اين فرشته آن جناب را به‏ سوى خيرات و اخلاق خوب هدايت مى كرد و از بديها و اخلاق بد باز مى داشت و همين فرشته بود كه پيش از آنكه آن حضرت به‏درجه رسالت برسد او را با «السلام عليك يا رسول الله» صدا مى كرد و پيامبر هنوز جوان بود كه با اين جمله صدا زده مى شد.(9)همچنين همه شرايع آسمانى بعد از حضرت ابراهيم(ع) را به يك معنا آيين ابراهيمى مى ‏خوانند الان مسلمانان، مسيحيان و يهوديان ، پيرو دين حنيف ابراهيمى نيز شمرده مى ‏شوند. اين مسأله نافى پيروى از پيامبران بعد از حضرت ابراهيم(ع)نيست؛ بلكه مقصود از «آيين ابراهيم» همان آيين توحيد و يكتاپرستى است و شايد اشتهار آن به جهت بروز و جلوه بسيار نيرومند توحيدى آيين حضرت ابراهيم(ع) و نقش برجسته آن در مبارزه با مظاهر شرك ‏باشد؛ هرچند انبياى پيشين و پسين نيز موحد بوده ‏اند. در عين حال گاه شرايط اجتماعى، يكى از جلوه ‏هاى اولياى دين و يا تعاليم آن رابارزتر و آشكارتر مى‏ كند. همين مسأله در مورد يكتاپرستى صادق است ؛ يعنى ، تأثير تاريخى حضرت ابراهيم(ع) دراين مسأله ، بسيار گسترده و شفاف است و همين باعث شده كه همه يكتاپرستان پس از آن حضرت را ، ابراهيمى مى ‏خوانند.لازم به ذكر است اگر پيروى پيامبر از حضرت ابراهيم را بپذيريم، اين پيروى به معناى التزام پيامبر به شريعت ابراهيم نيست بلكه به‏ معناى هم سويى در عقايد يعنى توحيدى بودن است و اين مساله وصف دين حضرت موسى(ع) و حضرت عيسى(ع) نيز بوده است‏ كه همه به اديان ابراهيمى اشتهار داشته ‏اند.با توجه به برگزيدگى پاسخ چهارم، اين نكته را مى ‏توان يادآور شد كه با جزم نمى ‏توان آيينى را براى پيش از دوران بعثت پيامبر برشمرد و ليكن محمد(ص) مومن موحدى بود كه خدا را مى ‏پرستيد و نسبت به آنچه كه برايش شريعت الهى و دين حنيف ‏ابراهيمى بود رهنمون مى‏ ساخت، پايبند بود. همانا كه او برترين و كاملترين خلق در خلقت، رفتار وخرد بود و برترين فرشته نيز او را تعليم مى‏ داد و به محاسن اخلاق راهنمايش مى‏ كرد.(10).پي نوشتها:1. دلائل النبوه، بيهقى، ج2، ص352. سبل الهدى و الرشاد، ج2، ص 2003. سيره ابن اسحاق، ص 78 ؛ السيره النبويه، ابن هشام، ج 1، ص 1834. سوره حج، آيه 785. سيره رسول خدا، رسول جعفريان، ص 2536. نهج البلاغه فيض الاسلام، جز 4، خطبه 234، بند 61 ص 811 چاپ وزيرى ؛ نهج البلاغه صبحى صالح، خطبه 192 ص 3007. بحارالانوار، ج 18، ص 2718. قوانين الاصول، ج1، ص 255 ،چاپ رحلى سنگى قديمى9. شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ج 13، ص 207 .10. الصحيح من سيره النبي الاعظم، ج2، ص 197منبع:سایت انوار طاها .

راسخون

مرجع:

ایجاد شده در سه روز پیش

لینک کوتاه