چرا در حديثي پيامبر فرموده که سبيل خود را بتراشيد و خود را شبيه يهودي ها نکنيد حتي گفته شده که امام جعفر صادق ـ عليه السلام ـ سبيل خود را از ته مي زده. و نيز امام صادق ـ عليه السلام ـ فرمودند که شيطان زير سبيل جمع مي شود آيا حالا نيز بايد سبيل را از ته زد اگر نه پس اين احاديث چيست؟ اما حالا چه؟

تراشيدن و يا کوتاه کردن سبيل از لحاظ شرعي مستحب بوده و لذا ثوابي بر آن مترتب است ولي هيچ يک از فقهاي عظام فتوي به وجوب تراشيدن نداده اند و همگي به استحباب فتوي داده اند. علّت اين امر نيز رواياتي است که در اين باب وارد شده و آن را از سنت شمرده اند که ذکر خواهد شد. اين حکم نيز اختصاص به زمان خاصي ندارد و در زمان فعلي نيز جاري و مستحب است ولي همان طور که اشاره شد واجب نيست و ترک آن مانعي ندارد، حال اگر جوّ جامعه امروزي به نحوي است که تراشيدن و يا خيلي کوتاه کردن آن جلوه زيبا و جالبي ندارد، مي توان آن را ترک کرد (بهتر است ترک گردد)، ولي به هر حال بهتر است از بلند شدن آن جلوگيري کرد و هميشه کوتاه (مناسب با صورت) و مناسب با جو جامعه باشد که باعث تمسخر و منزوي شدن شخص نگردد. البته اين نکته هم توجه شود که بعضي از گروه هاي منحرف نشانه خود را سبيل بلند و نامترتب قرار داده اند که با توجه به اين امر نيز بهتر است که هرگز سبيل خود را بلند نگذاريم که تشابهي با اين گروه هاي منحرف اسلامي پيدا نکرده و باعث ترويج اعتقادات آنان نشود. روايات در اين باب زياد است و ما تنها به چند نمونه آن اشاره مي کنيم: 1. امام رضا ـ عليه السلام ـ فرمودند: «خداوند سبحان به پيغمبرش فرمود: «از ملت ابراهيم يکتاپرست تبعيت کن» و اين تبعيت در ده سنت بوده است که پنج مورد آن در بدن و پنج تا در سر و صورت است، امّا آن هايي که در سر است، مرتب کردن و منظم کردن موي سر. آب را مضمضه کردن، استنشاق کردن (آب را به بيني رساندن)، مسواک کردن و سبيل تراشيدن است و...». 2. امام صادق ـ عليه السلام ـ فرمودند: گرفتن ناخن ها و سبيل، فقر را مي برد و رزق را زياد مي کند». 3. رسول اکرم ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ فرمودند: يکي از موارد سنت من اين است که سبيل خود را کوتاه کنيد تا پوست زير آن آشکار گردد». هم چنين بعضي از روايات با تعابيري که شما نيز اشاره کرده ايد وارد شده اند، مثلا امام صادق ـ عليه السلام ـ از پيغمبر اکرم ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ نقل فرموده اند: «کمي از شما سبيل خود را بلند نگذارد که شيطان آن را خانه خود قرار مي دهد و زير آن پنهان مي گردد». البته ممکن است (احتمال دارد) منظور از اين روايت بيماري ها و باکتري ها باشد، يعني سبيل بلند، محل جمع شدن ويروس ها و باکتري هاي بيماري زا است و بهتر است کوتاه گردد، زيرا در آن زمان، علم آن قدر پيشرفت نکرده بود که مردم از اين موارد آگاهي داشته باشند و اگر پيامبر اکرم ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ با لفظ ويروس بيان مي فرمودند مناسب نبود، لذا از لفظ شيطان استفاده کرده اند البته اين يک احتمال است ممکن تفسيرهاي ديگري هم داشته باشد. اما اينکه چرا سبيل تراشيدن مستحب است ولي تراشيدن ريش حرام، بايد گفت: مثل بسياري از احکام که علت حقيقي آن را نمي دانيم، اينجا نيز بايد سکوت کرد، چون علّت آن در روايات ذکر نشده است و عقل هم به علت بسياري از احکام دست پيدا نمي کند چون ناقص است و از عالم بالا چيزي نمي داند لذا وحي به کمک او مي آيد. اما چند احتمال به ذهن مي آيد: يکي تميزي و نظافت و جلوگيري از بيماري ها، دوم: جلوگيري از تشابه به کفار و يهوديان آن زمان، هم چنين جلوگيري از تشابه به گروه هاي منحرف زمان کنوني و جلوگيري از ترويج آن ها. سوم: زيبايي صورت و چهره اي مرتب و منظم داشتن، زيرا سبيل بلند و نامرتب انسان را زشت و باعث تنفر ديگران (حتي ملل ديگر) مي گردد. .

مرجع:

ایجاد شده در 1400/10/19

لینک کوتاه