اواخر دعای کمیل: « ... واخصهم زلفة لدیک فانه لا ینال ذلک الا بفضلک ... » ازخدا می خواهیم که مقام مخصوص ترین خاصان الله را نصیبمان کند و بعد می گوید که جز به فضل (در مقابل عدل) خدا ممکن نیست. مگر نه اینکه هر که هر مرتبه از عرفان را بر اساس علم و عمل طی کند، در مقابل، خدا خلاف عدل عمل نمی کند و به او آن مرتبه را می دهد، پس چرا در دعای کمیل از آن به فضل خدا یاد کرده نه عدل؟

در واقع این جمله ,مانند دعائی است که از خدا می خواهیم با فضلش با ما رفتار کند نه با عدل ,الهنا عاملنا بفضلک ولا تعاملنا بعدلک ,اگر خداوند بخواهد با عدل رفتار کند وکارهای ما را زیر ذره بین بگذارد معلوم نیست وضع ما چه می شود.در هر صورت رسیدن به مقام ویژه خاصان در گاه الهی جز با فضل خدا نمی شود ,یعنی در خواست می کنیم که عنایت بیشتری به ما بشود وبا همین اعمال که ما داریم ما را به مقام خاص برساند ,بدیهی است خداوند اجر اعمال ما را می دهد وبه میزان تلاش پاداش می دهد ولی ما بالاتر از لیاقتمان را می خواهیم که به ما تفضل کند همان چیزی که در دعاها می گوئیم خدایا ما را جزءمقربان در گاهت قرار بده,ومقرب در گاه حق شدن ,عنایت ویژه می خواهد,مانند اینکه شما از معلم واستاد می خواهید که بهترین نمره را به شما بدهد,در حالی که استحقاق شما بهترین نمره نیست وراهی ندارد جز تفضل استاد.به نظر می رسد فضل الهی معنای عامی نیز دارد که حتی موارد عدل الهی را هم شامل می شود و هر چیزی که به بنده داده می شود فضل اوست، توفیق علم و عمل از سوی سالک نیز عطای خداوند است و به قدرت و عطای اوست که سالک استحقاق رسیدن به چنین مقامی برای او حاصل می شود، بنابراین به یک معنی همان چیزی که خداوند براساس عدل به بنده می دهد فضل اوست. اگر سالک به آداب و شرائط سلوک عمل می کند ومنازل سیر الی الله رامی پیماید به توفیق و فضل حق تعالی است ؛ اوست که این اندِیشه را به ذهن سالک انداخته و قدرت سیر و سلوک به او بخشیده و موانع سیر را از سر راه او برداشته است . بسیاری از افراد همین فکر و شوق و شرائط را دارند ولی در این راه توفیقی ندارند ، اگر فضل و عنایت خداوند در این امر دخلی نداشته باشد باید همه افراد با شرا ئط به ظاهر مساوی و یکسان در این راه موفقیت همانندی داشته باشند در حالی که بر اساس تجربه و مشاهدات می بینیم که چنین نمی باشد . (لوح فشرده پرسمان، اداره مشاوره نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها، کد: 3/200336) .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه