تفسیر آیه 24 سوره نساء چیست؟ زنان شوهرداری که در این آیه استثنا شده اند؛ کدام زنان هستند که می توان مالک آن ها شد و حلال اند؟

قرآن کریم در سوره نساء، از آیات 22 تا 24 در باره زنانی که ازدواج با آنها حرام است می پردازد. در آیه 24 می فرماید: «ازدواج و آمیزش جنسی با زنان شوهردار نیز حرام است مگر زنانی که(به سبب جنگ با شوهران کافرشان از راه اسارت) مالک شده اید.» اما توضیح آیه 24: «محصنات» جمع «محصنة» از ماده «حصن» به معنای قلعه و دژ است و به همین مناسبت به زنان شوهردار و همچنین زنان عفیف و پاکدامن که از آمیزش جنسی با دیگران خود را حفظ می کنند و یا در تحت حمایت و سرپرستی مردان قرار دارند گفته می شود.  گاهی به زنان آزاد، در مقابل کنیزان نیز گفته شده است؛ زیرا آزادی آن ها در حقیقت به منزله حریمی است که به دور آن ها کشیده شده است و دیگری حق نفوذ در حریم آنان بدون اجازه آن ها را ندارد. ولی روشن است که منظور از آن در آیه فوق همان زنان شوهردار است. این حکم، اختصاصی به زنان مسلمان ندارد؛ بلکه زنان شوهردار از هر مذهب و ملتی همین حکم را دارند، یعنی ازدواج با آنها ممنوع است. تنها استثنایی که به این حکم خورده است، در مورد زنان غیر مسلمانی است که به اسارت مسلمانان، در جنگ ها در می آیند که اسلام اسارت آنها را بمنزله «طلاق» از شوهران سابق تلقی کرده است و اجازه می دهد بعد از تمام شدن عده آن ها، با آنان ازدواج کنند و یا همچون یک کنیز با آنان رفتار شود. «إِلَّا ما مَلَکتْ أَیمانُکمْ» (نساء، 24) ولی این استثناء، به اصطلاح، استثنای منقطع است؛ یعنی چنین زنان شوهرداری که در اسارت مسلمانان قرار می گیرند، رابطه آن ها به مجرد اسارت با شوهرانشان قطع خواهد شد؛ درست همانند زن غیر مسلمانی که با اسلام آوردن، رابطه او با شوهر سابقش(در صورت ادامه کفر) قطع می شود و در ردیف زنان بدون شوهر قرار خواهد گرفت. از این جا روشن می شود که اسلام به هیچ وجه اجازه نداده است که مسلمانان با زنان شوهردار حتی از ملل و مذاهب دیگر ازدواج کنند. به همین جهت، عده برای آن ها مقرر ساخته و در دوران عده از ارتباط زناشویی با آن ها جلوگیری نموده است. فلسفه این حکم، در حقیقت این است که این گونه زنان یا باید به محیط «کفر» بازگشت داده شوند و یا بدون «شوهر» همچنان در میان مسلمانان بمانند و یا رابطه آن ها با شوهران سابق قطع شود و از نو ازدواج دیگری نمایند که صورت اول بر خلاف اصول تربیتی اسلام و صورت دوم ظالمانه است، در نتیجه تنها راه، همان راه سوم است.[1] بنابراین، منظور آیه 24 سوره نساء، زنان غیر مسلمانی است که به اسارت مسلمانان در جنگ ها در می آیند که اسلام اسارت آن ها را به منزله طلاق از شوهران سابق تلقی کرده و اجازه می دهد بعد از تمام شدن عده آن ها، با آنان ازدواج کنند و یا همچون یک کنیز با آنان رفتار شود.   .

پایگاه اطلاع رسانی حوزه

مرجع:

ایجاد شده در 1401/04/17

لینک کوتاه