از دیدگاه قرآن، تا یک حدّ خاص باید توحید را پذیرفت تا یکتا پرستى بر آدمى صادق باشد، ولى از آن به بعد شرط لازم نیست؛ هر چند رسیدن به آنها و دریافت آنها، بسیار خوب و مطلوب است. حدى که دریافت و درک آن براى یکتا پرست بودن ضرورى است، عبارت است از اینکه آدمى: ۱. واجب الوجود را منحصر به خداوند بداند؛ ۲. تنها او را خالق و آفریدگار بشناسد؛ ۳. معتقد باشد همان گونه که جهان در آفرینش نیازى به غیر خداوند ندارد، تدبیر و اداره و ربوبیّت تکوینى جهان نیز منحصر به او است؛ ۴. بداند جز خدا حق فرمان دادن و قانون وضع کردن را ندارد؛ ۵. معتقد باشد کسى جز اللَّه سزاوار پرستش نیست.

از دیدگاه قرآن، تا یک حدّ خاص باید توحید را پذیرفت تا یکتا پرستى بر آدمى صادق باشد، ولى از آن به بعد شرط لازم نیست؛ هر چند رسیدن به آنها و دریافت آنها، بسیار خوب و مطلوب است. حدى که دریافت و درک آن براى یکتا پرست بودن ضرورى است، عبارت است از اینکه آدمى: 1. واجب الوجود را منحصر به خداوند بداند؛ 2. تنها او را خالق و آفریدگار بشناسد؛ 3. معتقد باشد همان گونه که جهان در آفرینش نیازى به غیر خداوند ندارد، تدبیر و اداره و ربوبیّت تکوینى جهان نیز منحصر به او است؛ 4. بداند جز خدا حق فرمان دادن و قانون وضع کردن را ندارد؛ 5. معتقد باشد کسى جز اللَّه سزاوار پرستش نیست. اگر این پنج مرتبه توحید یا ابعاد توحید- که عبارت است از توحید در وجوب وجود، توحید در خالقیّت، توحید در ربوبیّت تکوینى، توحید در ربوبیّت تشریعى و توحید در الوهیت و معبودیت- در وجود انسان، در حدّ اعتقاد و اذعان و تصدیق پدیدار گردد؛ اصل توحید را پذیرفته و یکتا پرست خواهد بود. امّا ابعاد و مراتب دیگر توحید- همچون توحید در استعانت، توحید در خشیت، توحید در امید، توحید در محبّت و ...- را مى توان با استفاده از آیات قرآن و روایات دریافت و بر عمق ایمان به توحید افزود؛ ولى شرط لازم براى موحد بودن، همان پنج بُعد است که شمارش شد. «1» __________________________________________________ (1). نگا: معارف قرآن، ج 1، صص 47- 54؛ محمدجواد باهنر، معارف اسلامى، صص 8، 10 و 27، 31. .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه