کارکرد نهاد شورا در اسلام، منحصر به ارائه نقش مشورتى نیست. در رابطه با این مطلب ادله متعددى وجود دارد. اکنون بدون ورود به مباحث فنى و تخصصى، به برخى از آنها اشاره مى شود: ۱. لسان برخى از آیات قرآن -مانند: A}(وَ أَمْرُهُمْ شُورى بَیْنَهُمْ){A از این جهت اطلاق دارد و کارکرد شورا را منحصر به ارائه نقش مشورتى نمى سازد.

کارکرد نهاد شورا در اسلام، منحصر به ارائه نقش مشورتى نیست. در رابطه با این مطلب ادله متعددى وجود دارد. اکنون بدون ورود به مباحث فنى و تخصصى، به برخى از آنها اشاره مى شود: 1. لسان برخى از آیات قرآن -مانند: (وَ أَمْرُهُمْ شُورى بَیْنَهُمْ) از این جهت اطلاق دارد و کارکرد شورا را منحصر به ارائه نقش مشورتى نمى سازد. 2. در مواردى پیامبر اکرم(ص) دستور داده اند که رأى شورا، باید ملاک عمل قرار گیرد. روزى امیرمؤمنان(ع) از آن حضرت پرسید: «اى پیامبر! اگر مسأله اى پدید آمد که در رابطه با آن آیه اى از قرآن و یا سیره و سنتى از جانب شما وجود نداشته باشد. چه کنیم؟» حضرت فرمود: «آن را با مشورت مؤمنان انجام دهید». سپس آن حضرت اضافه فرمود: «مشورت را به امور خاص محدود نسازید»؛«یا رسول الله ارأیت اذا نزل بنا امر لیس فیه کتاب و لا سنه منک، ما نعمل به؟ فقال(ص): «اجعلوه شورى بین المؤمنین و لاتقصرونه بامرخاصه» (تفسیر فرات ابن ابراهیم کوفى، ص 615، محمد هادى معرفت، ولایت فقیه، ص 101). یعنى، اساساً در امور مختلف از مشورت مدد جویید و آن را ملاک عمل قرار دهید. 3. در موارد بسیارى، پیروى از رأى اکثریت مورد تأکید قرار گرفته و از مخالفت و سرپیچى با ارباب رأى و بصیرت نهى شده است. از جمله اینکه پیامبر اکرم(ص) فرمود: «دوراندیشى آن است که با صاحبنظران مشورت کنى و امرشان را فرمان برى، پس هرگاه خردمند خیرخواه چیزى گفت آن را بپذیر، و مباد که بر خلاف آن ها عمل کنى که در آن هلاک و نابودى است».«العزم، ان تستشیر ذاالرأى و تطیع امره، و قال: اذا اشار علیک العاقل الناصح فاقبل، و ایاک و الخلاف علیهم، فان فیه الهلاک» (بحارالانوار، ج 72، ص 105). بنابراین نهاد شورا در نظام اسلامى، داراى کارکردهاى متفاوت و اشکال گوناگونى است. برخى صرفاً ارائه دهنده نقش مشورتى است؛ بدون آنکه براى مشورت گیرنده الزام آور باشد و برخى داراى نقش الزام آور و مؤثر قطعى در تصمیم گیرى ها و برنامه ریزى ها است. (لوح فشرده پرسمان، اداره مشاوره نهاد رهبری، کد: 77/500015) .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه