رجعت و قیام حضرت مهدی(عج) از مصادیق غیب احادیث منکران رجعت را خارج از دایره تشیع می داند مسئله رجعت و بازگشت به دنیا از مسائل مهم و در عین حال مورد اختلاف علمای شیعه و سنی در زمینه مهدویت است که در آیات و احادیث نیز به آن اشاره شده است، حجت الاسلام عبدی، محقق پژوهشکده مهدویت در یادداشتی به بررسی مسئله رجعت و ارتباط آن با قیام حضرت مهدی(عج) پرداخته است که در ادامه می خوانیم.

رجعت و قیام حضرت مهدی(عج) از مصادیق غیب احادیث منکران رجعت را خارج از دایره تشیع می داند مسئله رجعت و بازگشت به دنیا از مسائل مهم و در عین حال مورد اختلاف علمای شیعه و سنی در زمینه مهدویت است که در آیات و احادیث نیز به آن اشاره شده است، حجت الاسلام عبدی، محقق پژوهشکده مهدویت در یادداشتی به بررسی مسئله رجعت و ارتباط آن با قیام حضرت مهدی(عج) پرداخته است که در ادامه می خوانیم.آیه: "الم (1) ذلِکَ الْکِتابُ لا رَیْبَ فیهِ هُدی لِلْمُتَّقینَ (2) الَّذینَ یُؤْمِنُونَ بِالْغَیْبِ وَ یُقیمُونَ الصَّلاةَ وَ مِمَّا رَزَقْناهُمْ یُنْفِقُونَ: الف، لام، میم. این است کتابی که در [حقانیت ] آن هیچ تردیدی نیست [و] مایه هدایت تقواپیشگان است: آنان که به غیب ایمان می آورند و نماز را بر پا می دارند و از آن‌چه به ایشان روزی داده ایم انفاق می کنند. (بقره: 3)روایت: عن جابر عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ (ع) قَالَ: "الم"[1] وَ کُلُّ حَرْفٍ فِی الْقُرْآنِ مُقَطَّعَةٌ مِنْ حُرُوفِ اسْمِ اللَّهِ الْأَعْظَمِ الَّذِی یُؤَلِّفُهُ الرَّسُولُ وَ الْإِمَامُ(ع) فَیَدْعُو بِهِ فَیُجَابُ قَالَ قُلْتُ قَوْلُهُ "ذلِکَ الْکِتابُ لا رَیْبَ فِیهِ"[2] قَالَ الْکِتَابُ أَمِیرُالْمُؤْمِنِینَ لَا شَکَّ فِیهِ أَنَّهُ إِمَامُ "هُدی لِلْمُتَّقِینَ"[3] فَالْآیَتَانِ لِشِیعَتِنَا هُمُ الْمُتَّقُونَ "الَّذِینَ یُؤْمِنُونَ بِالْغَیْبِ"[4] وَ هُوَ الْبَعْثُ وَ النُّشُورُ وَ قِیَامُ الْقَائِمِ وَ الرَّجْعَةُ "وَ مِمَّا رَزَقْناهُمْ یُنْفِقُونَ"[5] قَالَ مِمَّا عَلَّمْنَاهُمْ مِنَ الْقُرْآنِ یَتْلُونَ؛ جابر از امام باقر(ع) نقل می­کند که ایشان فرموند: "الم"؛ و هر حرفی از حروف­های مقطعه قرآن، یک حرف از بعض حروف اسم اعظم خدا است [که هر جزئى از آن در جایى از قرآن مجید آمده است]، پیامبر و امام معصوم(ع) هستند که به مکان آنها آگاهى دارند. هرگاه خواسته باشند خدا را به نام اعظمش بخوانند آن حروف تقطیع شده را با هم تلفیق کرده و دعا مى کنند، خدا نیز اجابت مى فرماید. عرض کردم معنای "ذلِکَ الْکِتابُ لارَیْبَ فِیهِ" چیست؟ فرمود: یعنی امیرالمؤمنین(ع) است که شکی در امامت او نیست "هدایت است برای متقین" لذا این دو آیه مربوط به شیعیان ما است؛ متقین کسانی هستند که ایمان به غیب دارند و غیب هم عبارت از قیامت و حشر و نشر و قیام قائم(عج) و رجعت است [درباره این آیه سؤال کرد] "وَ مِمَّا رَزَقْناهُمْ یُنْفِقُونَ" [امام]فرمود: یعنی آن‌چه به آنها از قرآن آموخته ایم تلاوت می‌کنند.منبع: تأویل الآیات الظاهرة، ص 33، قال علی بن إبراهیم[6] رحمه الله عن أبیه عن محمد بن أبی عمیر عن جمیل بن صالح عن المفضل عن جابر عن أبی جعفر (ع) أنه قال:بحار الأنوار، ج 24، ص 351، باب 67، ح 69 .رجعتواژه "رجعت" در کتاب‌های لغت، به معنای "بازگشتن" است؛ یعنی برگشتن به جایی که پیشتر در آن‌جا بوده است.[7] معنای اصطلاحی رجعت عبارت است از:‌ بازگشت دو گروه از مردگان مؤمن خاص و کافران محض به دنیا با همان صورت‌هایی که در گذشته بودند،[8] و زمان آن پس از ظهور حضرت مهدی(عج)، قبل از قیامت است.[9] در این زمان، مؤمنان از برپایی حکومت جهانی عدل شاد گردند و کافران از ذلت و حقارت خودشان متألم ‌شوند.[10]بحث "رجعت" از جایگاه والایی در اعتقادات شیعه برخوردار است؛ تا جایی که برخی از احادیث، منکران رجعت را از دایره تشیع خارج می­داند[11] از این­رو، عده فراوانی از علمای‌ شیعه اعتقاد به رجعت را از ضروریات دین و مذهب دانسته­اند.[12] و از طرفی دیگر علمای اهل سنت، عقیده به رجعت را خلاف عقاید اسلامی می‌دانند و معتقد به آن را در شمار کفر و شرک و یا بدتر از آن قرار می­دهند. و به این بهانه، به شیعیان ناسزا می‌گویند.[13]معتقدان به "رجعت" برای اثبات این اعتقاد، از آیات و روایات فراوانی بهره­ برده‌اند. و این آیات و روایات به طور عمده به دو دسته تقسیم می­شوند:‌الف. آیات و روایاتی که سخن از وقوع رجعت در امت­های گذشته دارد.[14]ب. آیات و روایاتی که دلالت بر وقوع آن در آخرالزمان دارد.[15] پی نوشت ها:[1] . بقره: 1.[2] . بقره: 2.[3] . همان .[4] . بقره: 3.[5] . بقره: 4.[6] . با تتبع انجام شده در تفسیر قمی در ذیل آیه 3 سوره بقره روایتی مانند روایت بالا ذکر نشده است البته بخش خیلی کوتاهی آنهم از امام صادق(ع) نقل شده است.[7] . ابن منظوم؛ لسان العرب؛ ج3، ص 41: راغب اصفهانی؛ مفردات الفاظ القرآن؛ ص 342.[8] . شیخ مفید؛ اوائل المقالات؛ ص 77/ شیخ مفید؛ تصحیح الاعتقاد؛ ص 90 :محسن امین؛ اعیان الشیعه؛ ج 1‌ ،ص 132.[9] . عاملی؛ الایقاظ من الهجعة؛ ص 29.[10] . سیدمرتضی؛ رسائل شریف؛ ج1، ص 125: مظفر ؛‌عقائد الامامیه، ص 284.[11] . امام صادق(ع) می­فرماید: "لَیْسَ مِنَّا مَنْ لَمْ یُؤْمِنْ بِکَرَّتِنَا"/ طوسی؛ ‌من لا یحضره الفقیه؛ ج3 ،ص 485.[12] . طوسی؛ رسالة العقاید الجعفریة؛ ص 250‌: عاملی؛ الایقاظ من الهجعة؛ ص 67 : طریحی ؛ مجمع البحرین؛ ج2، ص 679.[13] . مفید؛ عقائد الامامیه؛ ص 120: عسقلانی؛ تهذیب التهذیب؛ج 2، ص 42:‌ ارباب قمی؛ اربعین حسینی؛ ص 89: قشیری؛ صحیح مسلم؛ ج 1، ص 15[14] . مانند آیات 55- 56 و 73 و 243 بقره و آیات دیگری که مفسران حمل بر رجعت در امت گذشته نموده‌اند.[15] . عبدی، مرتضی، موعود راستین، ص 112 ـ 114.منبع: پایگاه اطلاع رسانی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه