چراخداوند در آيه 2 سوره انفال مي فرماید که: ((مومنان کساني هستند که وقتي ياد خدا مي شود دلهايشان ترسان است ))ولي در آيه 28 سوره رعد مي فرماید:(( که کساني ايمان آوردند با ياد خدا دل هايشان مطمئن هستند)). ترس و اطمينان چگونه با هم سازگاري دارند؟

خداوند در سوره الأنفال آيه 2 مي فرمايد: إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذينَ إِذا ذُکرَ اللَّهُ وَجِلَتْ قُلُوبُهُمْ وَ إِذا تُلِيَتْ عَلَيْهِمْ آياتُهُ زادَتْهُمْ إيماناً وَ عَلي رَبِّهِمْ يَتَوَکلُون؛ «مؤمنان، تنها کساني هستند که هر گاه نام خدا برده شود، دلهایشان ترسان مي گردد و هنگامي که آيات او بر آنها خوانده مي شود، ايمانشان فزونتر مي گردد و تنها بر پروردگارشان توکل دارند». و در سوره رعد آيه 28 آمده است: الَّذينَ آمَنُوا وَ تَطْمَئِنُّ قُلُوبُهُمْ بِذِکرِ اللَّهِ أَلا بِذِکرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ؛ «آنها کساني هستند که ايمان آورده اند، و دلهايشان به ياد خدا مطمئن (و آرام) است آگاه باشيد، تنها با ياد خدا دلها آرامش مي يابد». «وجل» همان حالت خوف و ترسي است که به انسان دست مي دهد که سرچشمه آن يکي از اين دو چيز است، گاهي به خاطر درک مسئوليت ها و احتمال عدم قيام به وظائف لازم در برابر خدا مي باشد، و گاهي به خاطر درک عظمت مقام و توجه به وجود بي انتها و پر مهابت او است. توضيح اينکه: گاه انسان به ديدن شخص بزرگي که راستي از هر نظر شايسته عنوان عظمت است مي رود. شخص ديدار کننده گاهي آن چنان تحت تاثير مقام پر عظمت او قرار مي گيرد، که احساس يک نوع خشیت در درون قلب خويش مي نمايد، تا آنجا که به هنگام سخن گفتن لکنت زبان پيدا مي کند. و حتي گاهي حرف خود را فراموش مي نمايد، هر چند آن شخص بزرگ نهايت محبت و علاقه را به او و همه دارد، و کار خلافي نيز از اين شخص سرنزده است، اين نوع ترس، بازتاب و عکس العمل درک عظمت است. قرآن مجيد مي گويد: لَوْ أَنْزَلْنا هذَا الْقُرْآنَ عَلي جَبَلٍ لَرَأَيْتَهُ خاشِعاً مُتَصَدِّعاً مِنْ خَشْيَةِ اللَّهِ؛ «اگر اين قرآن را بر کوه نازل مي کرديم، خاشع و ترسان و از خوف خدا شکافته مي شد». و نيز مي خوانيم إِنَّما يَخْشَي اللَّهَ مِنْ عِبادِهِ الْعُلَماءُ؛ «تنها بندگان عالم و آگاه از عظمت خدا، از او مي ترسند». ولي در جاي ديگر مي فرمايد: با ياد خداوند دلها آرام مي گيرد. اين دو آيه با هم منافاتي ندارد، زيرا در يک جا ترس از عظمت خداوند است و در جاي ديگر اطمينان به خداوند است. چنان که در آيه اي ديگر مي خوانيم: اللَّهُ نَزَّلَ أَحْسَنَ الْحَدِيثِ کتاباً مُتَشابِهاً مَثانِيَ تَقْشَعِرُّ مِنْهُ جُلُودُ الَّذِينَ يَخْشَوْنَ رَبَّهُمْ ثُمَّ تَلِينُ جُلُودُهُمْ وَ قُلُوبُهُمْ إِلي ذِکرِ اللَّهِ؛ «کساني که از خداوند خشيت دارند با خواندن و شنيدن قرآن پوست بدنشان مي لرزد و پس از مدّتي آرام شده و دل هاي شان نرم مي شود». آري، ياد قهر و عقاب الهي دل مؤمن را مي لرزاند و با ياد لطف و مهر الهي، دلش آرام مي گيرد، همچون کودکي که از والدين خود هم مي ترسد، هم به آنان دلگرم است. .

مرجع:

ایجاد شده در 1400/10/19

لینک کوتاه