آيا در قرآن شريف، در مورد پل صراط آيه‌اي وارد شده است آياتي در اين مورد ذكر نماييد؟

صراط در لغت به معناي راه است و به وسيله‌ي «مضاف اليه» معين مي‌شود و جهت مي‌گيرد؛ مانند «صراط مستقيم» راه راست، راه شيطان، راه رحمان، راه سعادت، راه دين و ... در روايات، اين راه چنين وصف شده است كه از روي دهانه ی جهنم مي گذرد و به عنوان «پل صراط» نام گرفته است. در قرآن کریم آيه‌اي كه به روشني از «پل صراط» نام ببرد، وجود ندارد و تنهاد در چند مورد به آن اشاره شده، غیر از اين آيات، روايات متعددي ذيل هر آيه محتواي آن را بازگو مي‌كند. آياتي كه در اين باره سخن مي‌گويد عبارت است از: «همانا همه ی شما بدون استثنا وارد دوزخ مي‌شويد اين امري است حتمي و قطعي از ناحيه پروردگار. سپس تقوا پيشگان را از آن نجات مي‌بخشيم، و ستمگران را در حالي كه به نوا در آمده و بي چاره شده‌اند در آن رها مي‌كنيم.» بنابراين، همه ی انسان ها بايد از اين گذرگاه بگذرند، نهايت آن كه، دسته‌اي چون برق از آن خواهند گذشت و گروهي هم با وضع ديگري مي‌گذرند و دسته‌اي نيز سقوط كرده داخل دوزخ مي‌گردند. در آيه‌اي ديگر مي‌فرمايد: «تحقيقاً پروردگارت در كمينگاه است. خداوند در راه بندگان قرار دارد. هيچ يك از گفتار و كردارشان از او پنهان نمي‌ماند و از دست نمي‌رود.» هم چنين آمده است:«در آن روزي كه خداوند پيامبر خود و گرويدگان به او را رسوا و خوار نسازد. در آن روز نور ايمان و بندگي آنان در پيش رو و سمت راست ايشان مي‌رود و راه بهشت را مي‌نمايد.» در آيه‌اي ديگر آمده است: «اينان را باز داشت كنيد همانا بايد مورد سؤال قرار گيرند.» بنابراين، آيات قرآني به طور صريح به «پل صراط» اشاره نكرده است. آياتي است كه به طور غير مستقيم و كنايه به آن اشاره دارد كه روايات از آن آيات به عنوان «پل صراط» تفسير كرده‌اند. به عنوان مثال از «مرصاد» به صراط نيز تفسير شد و گاه از آن به معناي گذرگاه مخصوص از همان صراط. از مجموع آيات و روايات به دست مي‌آيد كه براي وصول به كانون رحمت الهي، يعني بهشت بايد از روي جهنم گذشت، و اين كار جز براي نيكان و پاكان ميسر نيست. افراد آلوده و مجرم و ظالم و تبهكار هرگز قدرت عبور از پل و گذرگاه را ندارند، و به زودي سقوط در دوزخ مي‌كنند. به هر حال، آن چه از آيات و روايات اسلامي استفاده مي‌شود، اين است كه صراط پلي است بر دوزخ در مسير بهشت كه نيكان و بدان به آن وارد مي‌شوند، نيكان به سرعت از آن مي‌گذرند و به نعمت‌هاي بي‌پايان حق مي‌رسند، و بدان سقوط كرده، سرازير دوزخ مي‌شوند، حتي از پاره‌اي از روايات استفاده مي‌شود كه سرعت عبور مردم از آن بستگي به ميزان ايمان و اخلاص و اعمال صالح دارد. در حديثي از امام صادق ـ عليه السّلام ـ آمده است: «بعضي مانند برق از آن مي‌گذرند، و بعضي هم چون اسب تيزرو، بعضي با دست و زانوها، بعضي هم چون پيادگان، و بعضي به آن آويزان مي‌شوند (و مي‌گذرند) گاه آتش دوزخ از آن ها چيزي را مي‌گيرند و چيزي را رها مي‌كنند.» در روايات ديگر آمده است: «بر دوزخ پلي است باريك‌تر از مو و تيز‌تر از شمشير.» روايات زيادي در مورد «پل صراط» وارد شده است كه به علت اختصار از ذكر آن صرف نظر مي‌شود. به هر تقدير آياتي كه به طور اشاره به «پل صراط» اشاره دارند عبارتنداز: 1.سوره ی مريم، 19/ 71 و 72. 2. سوره ی فجر، 89/ 14. 3. سوره ی ياسين، 36 / 66. 4. سوره ی نباء، 78/ 21 و 22. با تفسير كوتاهي كه بيان شد، روشن مي‌شود، آيات فوق به «پل صراط» اشاره دارند و روايات زيادي آيات فوق را تفسير مي‌كنند و به طور صريح و روشن دلالت آيات فوق را به «پل صراط» تفسير مي‌كنند. شايد بتوان گفت: پل نازك روي جهنم، نوعي كنايه است. يعني اين كه عدالت خداوند آن قدر مستحكم است كه اگر كسي از عدالت خداوند بگذارد، مانند كسي است كه از پلي كه نازكتر از مو و تيز تر از شمشير است، گذشته است. .

مرجع:

ایجاد شده در 1400/10/19

لینک کوتاه