مى توان پیامبران را به دو دسته تقسیم کرد: ۱. پیامبران صاحب شریعت (اولوالعزم) که هم از جانب خداوند قانون و دستور العمل و شریعت آورده اند و هم به دعوت و تبلیغ و ارشاد و تعالیم آن پرداخته اند. ۲. پیامبران تبلیغى که با بهره مندى از وحى، به ارشاد مردم و تبلیغ تعلیمات پیامبر صاحب شریعت قبل از خود مأمور بوده اند.

مى توان پیامبران را به دو دسته تقسیم کرد: 1. پیامبران صاحب شریعت (اولوالعزم) که هم از جانب خداوند قانون و دستور العمل و شریعت آورده اند و هم به دعوت و تبلیغ و ارشاد و تعالیم آن پرداخته اند. 2. پیامبران تبلیغى که با بهره مندى از وحى، به ارشاد مردم و تبلیغ تعلیمات پیامبر صاحب شریعت قبل از خود مأمور بوده اند. (پیامبران اولوالعزم هم در مقام تلقى شریعت و دستورالعمل الهى از وحى بهره مى بردند و هم در مقام ابلاغ آن؛ اما پیامبران تبلیغى تنها در مقام تبلیغ از وحى بهره مند بودند.) امامان و پیامبران تبلیغى، هر چند در این که به نوعى مرجع مردم در تببین و تفسیر آیین پیامبر صاحب شریعت هستند، مشترک اند اما دو تفاوت عمده میان امامان و پیامبران - اعم از اولوالعزم و تبلیغى - وجود دارد: 1. ویژگى تمام پیامبران، این است که به آنان وحى مى شود؛ در حالى که به امام وحى نمى شود. هر چند مضامین وحى را از پیامبر به طریقى رمزى و غیبى دریافت کنند. 2. وظیفه و شأن عموم پیامبران، دعوت، تبلیغ و ارشاد مردم و ارائه طریق هدایت و سعادت به آنان است: {/Bوَ ما أَرْسَلْنا مِنْ رَسُولٍ إِلاَّ بِلِسانِ قَوْمِهِ لِیُبَیِّنَ لَهُمْ، فَیُضِلُّ اَللَّهُ مَنْ یَشاءُ وَ یَهْدِی مَنْ یَشاءُ{w1-18w}{I14:4I}/}؛ {Mهیچ پیامبرى را در میان قومى نفرستادیم، مگر بر طبق زبان و لغت آن قوم، تا براى آنان [معارف و احکام الهى را] بیان کند. آن گاه خداوند هر که را بخواهد گمراه و هر که را بخواهد هدایت مى کندM}، (ابراهیم، آیه 4). از این آیه استفاده مى شود که مأموریت پیامبران، تنها بیان و ارائه طریق است؛ اما هدایت به دست خداوند است و آنان در این امر نقشى ندارند. در حالى که امام، به اذن خداوند، خودش هدایت مى کند؛ یعنى، هدایت امام، به نحو ایصال و رساندن به مقصد و مطلوب است؛ نه صرف ارائه طریق (که شأن پیامبران است). امام کسى است که باطن و حقیقت نامحسوس مخلوقات (عالم ملکوت) براى او منکشف و مشهود است و به واسطه سیطره اى که بر باطن دارد، انسان را از جنبه ملکوتى هدایت مى کند. به همین جهت منصب امامت، مقامى والاتر و برتر از نبوت است که برخى از پیامبران، از این مقام برخوردارند. قرآن کریم در داستان حضرت ابراهیم(ع) تصریح مى کند که: مقام امامت در اواخر عمر ابراهیم(ع) و پس از این که از مقام نبوت برخوردار بود و از آزمایش هاى مختلف الهى سربلند بیرون آمد، به آن حضرت اعطا شد: {/Bوَ إِذِ اِبْتَلى إِبْراهِیمَ رَبُّهُ بِکَلِماتٍ فَأَتَمَّهُنَّ قالَ إِنِّی جاعِلُکَ لِلنَّاسِ إِماماً قالَ وَ مِنْ ذُرِّیَّتِی {w1-16w}{I2:124I}/}...؛ {Mیاد آور هنگامى که خداوند، ابراهیم را به امورى چند، امتحان فرمود و او همه را به درستى به جا مى آورد، خداوند به او گفت: من تو را امام قرار خواهم داد. ابراهیم عرض کرد: آیا این مقام امامت را به فرزندان من نیز عطا مى فرمایى...M}، (بقره، آیه 124). از این آیه فهمیده مى شود قضیه اعطاى امامت، در سنین پیرى آن حضرت و بعد از تولد اسماعیل و اسحاق و اسکان اسماعیل و هاجر در مکه، امتحان ذبح فرزند بوده است. چون حضرت ابراهیم(ع) سؤال مى کند: آیا مقام امامت به فرزندان من هم عطا مى شود درحالى که حضرت ابراهیم تا سنین پیرى، فرزندى نداشتند و در سالیان آخر عمرشان، خداوند اسماعیل و اسحاق را به ایشان اعطا کرد.[پایان کد انتخابی]پیامبر آورنده دین است وپیام را می رساندولی امام حافظ ونگهدارنده دین است .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه