درباره ضرورت امامت بعد از پيامبر مي گويند كه چون حجت الهي بايد تمام شود پس امامت لازم است. در حالي كه در دوران غيبت كبري وقتي مي گوييم حجت كيست و ما بايد دين خود را از كه بگيريم مي گويند از فقها. خوب كسي مي گويد اين حرف را پس از رحلت پيامبر بزنيد و فقها را هم بعد از رحلت پيامبر حجت بدانيد و ديگر نيازي به امام نيست؟

قبل از اين كه اصل جواب را بيان نماييم تذكر چند مطلب به عنوان مقدمه كوتاه و خلاصه ضروري به نظر مي رسد: الف: از نظر شيعه همانگونه كه مقام نبوت يک مقام و منصب الهي مي باشد كه بايد از طرف خداوند به انبياء و رسولان داده شود, مقام و منصب امامت نيز چنين است يعني امام كه جانشين پيامبر است بايد توسط شخص پيغمبر به اذن و دستور خداوند معين و نصب بشود و اهميت اين مساله به حدي است كه خداوند متعال به پيامبرش مي فرمايد: يا ايها الرسول بلغ ما انزل اليك من ربك و ان لم تفعل فما بلغت رسالته يعني: ( اي پيامبر آنچه بر تو نازل شد (مساله جانشيني اميرالمومنين) تبليغ كن و به مردم برسان و اگر تبليغ نكني رسالت الهي را تبليغ نكرده اي) يعني اگر پيامبر اكرم موضوع امامت و امام بعد از خودش را به مردم بيان نكند گويا اصلا به وظيفه و رسالت خودش عمل نكرده است. و در آيه ديگر مساله امامت و ولايت را اكمال دين و اتمام نعمت مي داند و مي فرمايد: اليوم اكملت لكم دينكم و اتممت عليكم نعمتي و رضيت لكم الاسلام دينا يعني (امروز با بيان مساله خلافت و امامت و تعيين امام بعد از پيامبر دين خاتم كامل گرديد و نعمت بر شما تمام گرديد) و نيز در احاديث آمده است كه: من مات و لم يعرف امام زمانه مات ميتة جاهليه يعني ( هر كس بميرد و امام زمان خود را نشناسد مرگ‌اش از نوع مردن جاهليت است). ب: ائمه طاهرين ـ عليهم السلام ـ « علوم و معارف را از يك طريق رمزي و غيبي كه بر ما مجهول است از پيغمبر گرفته اند» يعني اميرالمومنين از پيامبر و امامان بعدي از اميرالمومنين ـ عليهم السلام ـ و اين خيلي بالاتر و اصلا قابل مقايسه نيست با مجتهدان و فقهاء و دانشمنداني كه اسلام را از روي فكر و استدلال هاي عقلي و نقلي و بر اساس اجتهاد و استنباط از منابع ديني از قبيل كتاب و سنت شناخته است و جايزالخطاء مي باشند. د: دليل لزوم و ضرورت وجود امام و حجت الهي در هر عصري تنها و صرفا اتمام حجت بر خلق نيست كه با شوون امام معصوم و ابلاغ احكام به واسطه علماء حجت بر مردم تمام شود بلكه گذشته از مسايل و آثار تشريعي آثار تكويني و خيلي از مسايلي كه بر ما پوشيده است دارد چنانچه در روايات وارد شده كه: « لولا الحجه لساخت الارض باهلها» يعني( اگر وجود حجه خدا در زمين نباشد زمين اهل‌اش در خود فرو خواهد برد) و چنانچه در زيارت جامعه كبيره كه از امام هادي ـ عليه السلام ـ روايت شده مي خوانيم كه به واسطه شما اهل بيت باران نازل مي گردد و به واسطه شما آسمان برپا است و امثال اين تعبيرات. و لذا در زمان غيبت هم انسان ها نياز به وجود امام و حجت الهي دارند همان گونه كه در زمان حضور نياز دارند و لو در زمان غيبت از دسترسي ظاهري به آن حضرت محروم باشند و بر اساس بيان پيامبر اكرم كه فرمود: « اني تارك فيكم الثقلين كتاب الله و عترتي ما ان تمسكم بهما لن تضلوا ابدا, لن يفترقا حتي يردا علي الحوض»ائمه طاهرين ـ عليهم السلام ـ عدل قرآن هستند و هيچ گاه از هم جدا نخواهند شد تا بر حوض بر پيامبر وارد شوند و مادامي كه انسان ها به آن دو تمسك نمايند گمراه نخواهند شد. يعني همانگونه كه بشريت و انسانيت هميشه و الي الابد نياز به قرآن دارند از ائمه طاهرين نيز بي نياز نخواهند بود و لو احيانا امكان دسترسي مستقيم به حجت الله وجود نداشته باشد مثل دوران غيبت. از توجه و دقت در نكات چهارگانه كه ذكر گرديد جواب سوال مورد نظر خود به خود روشن خواهد شد, زيرا آن گونه كه توضيح داديم كه امام و مقام امامت تنصيصي است و امام را پيامبر اكرم بايد به دستور خدا معين نمايد و امام معصوم در تمام شئون پيامبر غير از نبوت جانشين آن حضرت اند و علوم ائمه علومي مخصوص و ويژه بوده و از راه خاص ائمه به آن نائل مي گردند و اينكه بالاخره ائمه معصومين عدل قرآن است و دليل لزوم وجود امام در هر عصري تنها قیام حجت و بيان احكام نيست, هيچ شخص و شخيصتي در شرايط عادي كه دسترسي به معصوم امكان دارد نمي تواند جايگزين امام معصوم بشود و اصلا چنين اشخاصي با چنان مقامات علمي و عملي كه ذكر كرديم وجود ندارد كه جاي امام معصوم را بگيرد و اين كه گفته مي شود در زمان غيبت به علماء مراجعه شود و در مسايل شرعي و مبتلا به گفته هاي فقهاء عظام حجت است در شرايط عادي نبوده و در صورتي است كه دسترسي به امام معصوم به دلايلي وجود نداشته باشد. و آن هم در بعضي از شئون امام مثل بيان احكام كه مستفاد از آيات و روايات است و مثل قضاوت و بعضي از امور ديگر كه علما و فقها با مهارت و آگاهي و تخصصي كه دارند احكام و وظايف مكلفين را با اجتهاد و استنباط از آيات و روايات به دست مي آورند و اين هرگز به اين معني نيست كه علما و فقها جاي ائمه ـ عليهم السلام ـ را مي گيرند و با وجود فقها از ائمه ديگر بي نياز مي شويم در حالي كه علوم تمام علما در تمام اعصار و در تمام ابواب احكام و مسائل علمي قطره از اقيانوس بي كران علوم خدادادي اهل بيت بوده و مي باشد. .

مرجع:

ایجاد شده در 1400/10/19

لینک کوتاه