پس از انقلاب شکوهمند اسلامی تغییر در همه ارکان جامعه آغاز شد در این بین مردم علاقه‌مند بودند این تغییر در نشانه‌ها هم پدیدار شود تا انقلابی که خود در آن نقش داشتند تبلور بیشتری بیابد. بنابر این آرم‌ها و نشانه‌های بسیاری از شرکت‌های تجاری تغییر کردند و علاوه بر آن نهادهای انقلابی هم در صدد طراحی آرم و نشانه ویژه خود بودند. در راس آنها آرم پرچم جمهوری اسلامی ایران است که با رویکردی اسلامی_ایرانی طراحی شد تا انقلابی الهی و مردمی را برای جهانیان تداعی کند.

پس از انقلاب شکوهمند اسلامی تغییر در همه ارکان جامعه آغاز شد در این بین مردم علاقه‌مند بودند این تغییر در نشانه‌ها هم پدیدار شود تا انقلابی که خود در آن نقش داشتند تبلور بیشتری بیابد. بنابر این آرم‌ها و نشانه‌های بسیاری از شرکت‌های تجاری تغییر کردند و علاوه بر آن نهادهای انقلابی هم در صدد طراحی آرم و نشانه ویژه خود بودند. در راس آنها آرم پرچم جمهوری اسلامی ایران است که با رویکردی اسلامی_ایرانی طراحی شد تا انقلابی الهی و مردمی را برای جهانیان تداعی کند. هرچند برخی از آرم‌هایی که این روزها به چشم ما کم و بیش آشنا می‌آیند فاقد نام طراح هستند و شناسنامه آنها چندان مشخص نیست اما در پرس و جوهای به عمل آمده اینچنین به نظر می‌آید که در روزهای انقلاب، هنگامی که شور و هیجانی بر تمام ایران اسلامی حاکم بوده است تمامی مبارزین و مردم انقلابی سعی بر تغییر و تحول همه چیز داشته‌اند حتی بسیاری از آرم‌های نهادهای تاسیس شده در بدو انقلاب از ذهن همان انقلابیون بوده است و در نهایت مهر تاییدی از جانب گرافیستی بر آن می‌خورده است. حمید ندیمی گرافیست، معمار، مترجم و مدرس دانشگاه اهل ایران است. او دانشیار دانشکده معماری دانشگاه شهید بهشتی است. برجسته‌ترین کار او طراحی نشان ملی و پرچم کنونی ایران است. او دارای مدرک دکترای مهندسی معماری از انگلستان است.حمید ندیمی به جز طراحی نشان ملی و پرچم ایران، نمادهای خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران (ایرنا)، دفتر همکاری حوزه و دانشگاه، نماد پیشین سازمان سنجش آموزش کشور، دانشگاه زنجان، مرکز توسعه صادرات، انجمن اولیا و مربیان و مؤسسه عالی پ‍ژوهش در برنامه‌ریزی و توسعه را هم طراحی کرده‌است.آرم جمهوری اسلامی ایران که توسط حمید ندیمی طراحی شده است از قداست و توجه ویژه‌ای برخوردار است و همین قداست و بزرگی سخن گفتن درباره آن را برای خالقش سخت کرده است. این آرم در درون خود معانی زیادی را جای داده و سادگی و ظرفیت ویژه‌ای که برای دربرگیری معانی متعدد دارد که آن را از دیگر آرم‌های طراحی شده در این سال‌ها متمایز کرده است. داستان این آرم آنطور که در منابع ذکر شده نقل شده است از آنجا نشات می‌گیرد که دکتر ندیمی تفسیری از سوره حدید را می‌شنود و از آن پس سه رکن اساسی حکومت اسلامی از دیدگاه قرآن در ذهنش نقش می‌بندد. «کتاب»، «ترازو» و «آهن» و یا به عبارت قرآنی کتاب، میزان وحدید ،امام در یک سخنرانی خواستار تغییر نشان کشور می‌شوند پس از پیروزی انقلاب امام خمینی(ره) در یک سخنرانی خواستار تغییر نشان کشور یعنی شیر و خورشید می‌شوند. در آن زمان حمید ندیمی شروع به اتود زنی طرح الله می‌کند که در انتها طرح آماده شده را به دفتر امام در قم ارسال می‌کند. هرچند که ابتدا در مسابقه‌ای که برای طرح آرم جمهوری اسلامی برگزار شد آرم دیگری به تصویب و در نهایت به چاپ بر روی اسکناس‌های آن دوران رسید اما دیری نمی‌گذرد که شبی آقای هاشمی رفسنجانی با دکتر ندیمی تماس می‌گیرند و خبر از تنفیذ آرم توسط امام (در 19 اردیبهشت 1359) می‌دهند و از آقای ندیمی می‌خواهند تا بر روی طرح پرچم هم کار بکنند. رنگ‌های سبز و سفید و سرخ، علامت مخصوص جمهوری اسلامی و شعار «الله اکبر» همگی از ارکانی هستند که در قانون اساسی برای پرچم ایران در نظر گرفته شده‌اند. اما آن چنان که از مطالب نوشته شده در مجله استاندارد ایران که تنها منبع رسمی تحلیل آرم جمهوری اسلامی است، برمی‌آید؛«کلمه قرمز و به خون آغشته الله منقوش بر پرچم جمهوری اسلامی به دلیل اینکه الله مبداء و منتهای آفرینش است و هدف و غایت حکومت اسلامی (الی الله المصیر...) به کار می‌رود انتخاب شده است. هلالی‌های این شکل از نقش مبارکی ریشه می‌گیرد که بارها حضرت محمد (ص) با شمشیر بر شن‌ها ترسیم کرده‌‌اند. پنج جزء تشکیل دهنده علامت که اگر به پنج اصل پایه دین برگردد اصل توحید را در حکم عمود و ساقه اصلی در میان دارند، گذشته از آنکه در ترکیب کلی خویش کلمه الله را بیان می‌کنند و عصاره‌ای از کلمه توحید یعنی لااله الااله را نیز در خود مستتر دارند. خطوط هلالی‌های طرح که در یک دایره قرار دارد با تداعی نصف النهارهای کره جهانی بودن دعوت اسلام را تجسم می‌بخشند. جزء قائم میانی، در ترکیب با شکل تشدید که در خط فارسی و عربی نشانه شدت است شمشیر را تداعی می‌کند، قائم و ایستاده که خود نماد و قدرت و استحکام و ایستادگی است و این برداشتی تعبیری از کلمه حدید یا آهن است در کتاب الله (... انزلنا الحدید فیه باس شدید) و ترکیب کاملا متقارن شکل بیانی از حالت تعادل و توازن که این نیز برداشتی تعبیری است از کلمه میزان در کتاب خدا (والسماء رفعها و وضع المیزان ،شعار الله اکبر» که تکرار می‌شود و تکرار از ویژگی‌های شعار است این شعار یازده بار در رنگ سرخ و یازده بار در رنگ سبز یعنی بیست و دو بار تکرار می‌شود و این اشاره‌ایست به بیست و دوم بهمن. روزی که این شعار برای انقلاب اسلامی پیروزی آفرید. قالب راست گوشه خط نوشته «الله اکبر» یادی است از کوبندگی این شعار که سلاحی بود پیروز در دست مجاهدان انقلاب اسلامی. و این همان خطی است (خط بنایی) که شعار الله اکبر را بر بلندای اذان و بر گنبدها و مناره‌های الله اکبر در مساجد اسلامی نقش می‌کرده و اکنون بر بلندای پرچم ایران نشسته است. تکرار این شعار در ترکیب کلی پرچم حاشیه‌هائیست که با اتصال به رنگ سفید پرچم دو رنگ سرخ و سبز را به هم پیوند می‌زند. که اگر سفید نشانه‌ای از توحید باشد - که سفید ترکیب و توحید همه رنگ‌هاست - این رنگ متن سرخ پرچم را که نشانه خون و جهاد است به رنگ سبز که می‌تواند نمادی از آرمان‌های والای اسلام باشد می‌پیوندد. همان طور که از نوشتار مجله استاندارد ایران استنتاج می‌شود آرم الله و در مجموع پرچم جمهوری اسلامی ایران با مفاهیمی کاملا اعتقادی، اسلامی و قرآنی طراحی شده‌اند و به کار بستن همین مفاهیم کافیست تا این آرم را به یک آرم مقدس و جاودان مبدل گرداند. در سؤالی که در لحظات آخر ملاقات با دکتر ندیمی مطرح شد، این بود که آیا وی فکر می‌کرده است سی سال پس از طراحی آرم جمهوری اسلامی همچنان آن را پایدار ببیند؟ وی در پاسخ گفت: این پرچم به امید به دست دادن به حکومت امام زمان(عج) طراحی شد. www.tebyan.net/index (لوح فشرده پرسمان، اداره مشاوره نهاد رهبری، کد: 3/100124752) .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه