فرق بین نبی و رسول چیست؟

رسول بمعنى حامل پیام است و نبى از انباء بمعنى حامل نباء و خبر میباشد. اهمیّت و عظمت رسول در آنست که در پیام آوردن واسطه میان خدا و خلق است و بزرگى و رفعت نبى در آنست که خبر خدا و علم خدا در نزد اوست.نمیشود گفت که رسول و نبى هر دو بیک معنى است و هر دو یک مصداق دارد زیرا که آیه: «وَ ما أَرْسَلْنا مِنْ قَبْلِکَ مِنْ رَسُولٍ وَ لا نَبِیٍّ إِلَّا إِذا تَمَنَّى أَلْقَى الشَّیْطانُ فِی أُمْنِیَّتِهِ ...» حج: 52.صریح است در اینکه رسول و نبى غیر هم اند و نیز نمیشود گفت: نبى آنست که امر بتبلیغ رسالت نشده.زیرا کلمه «وَ ما أَرْسَلْنا» در صدر آیه صریح است که رسول و نبى هر دو مأمور بتبلیغ اند. همچنین آیه «وَ اذْکُرْ فِی الْکِتابِ مُوسى إِنَّهُ کانَ مُخْلَصاً وَ کانَ رَسُولًا نَبِیًّا- ... وَ اذْکُرْ فِی الْکِتابِ إِسْماعِیلَ إِنَّهُ کانَ صادِقَ الْوَعْدِ وَ کانَ رَسُولًا نَبِیًّا» مریم: 51، 54. روشن میکند که در موسى و اسمعیل هر دو از رسالت و نبوت وجود داشت نه- اینکه کلمه «نبیّا» بعد از «رسولا» براى تفنّن در عبارت است.ریشه فرق رسول و نبى را باید در آیه زیر جستجو کرد «وَ ما کانَ لِبَشَرٍ أَنْ یُکَلِّمَهُ اللَّهُ إِلَّا وَحْیاً أَوْ مِنْ وَراءِ حِجابٍ أَوْ یُرْسِلَ رَسُولًا فَیُوحِیَ بِإِذْنِهِ ما یَشاءُ إِنَّهُ عَلِیٌّ حَکِیمٌ» شورى: 51. این آیه صریح است که سخن گفتن خدا با پیامبران بیکى از سه راه است: 1- وحى و آن الهام و انداختن بقلب است و شاید در خواب دیدن نیز جزء آن باشد2- سخن گفتن از پس پرده که پیامبر سخن خدا را مى شنود مثل موسى که فرموده «وَ کَلَّمَ اللَّهُ مُوسى تَکْلِیماً» نساء: 164.و نیز ثابت است که موسى در طور بارها کلام خدا را شنید. 3- آمدن ملک چنانکه جبرئیل بنزد حضرت رسول صلّى اللّه علیه و آله و دیگر پیامبران آمد و از خدا پیام آورد «قُلْ نَزَّلَهُ رُوحُ الْقُدُسِ مِنْ رَبِّکَ» نحل: 102.تردید با «او» در آیه شریفه روشن میکند که هر یک از سه قسم راه بخصوصى است. قهرا باید مصداق یکى رسول و مصداق بقیّه نبى باشد یا بالعکس.مفید رحمه اللّه در کتاب اختصاص ص 328 ط مکتبة الصدوق از زرارة از امام باقر علیه السّلام نقل کرده که از آنحضرت درباره «کانَ رَسُولًا نَبِیًّا» سؤال کردم و گفتم: رسول را دانستیم نبى کدام است؟ فرمود نبى آنست که در خواب مى بیند و صدا را مى شنود ولى ملک را نمى بیند و رسول ملک را آشکارا مى بیند و با او سخن میگوید گفتم منزلت امام کدام است؟ فرمود:صدا را مى شنود و در خواب نمى بیند و ملک را مشاهده نمیکند سپس این آیه را تلاوت فرمود «وَ ما أَرْسَلْنا مِنْ قَبْلِکَ مِنْ رَسُولٍ وَ لا نَبِیٍّ» (و لا محدث) نظیر این روایت در اختصاص از برید بن معاویه از امام باقر و از زراره از امام صادق و از معروفى از امام رضا علیهم السلام نقل شده و نیز درج اول کافى ص 176 باب فرق بین رسول و نبى و محدث. چهار روایت در این باره که قریب بهم اند نقل شده است و در بعضى از آنها فرموده که بعضى از انبیاء مقام نبوت و رسالت هر دو را داشته اند.على هذا آنطور که از روایات اهل بیت علیهم السلام بدست آمد: نبى آنست که در خواب مى بیند و صدا را مى شنود و این مطابق است با «إِلَّا وَحْیاً أَوْ مِنْ وَراءِ حِجابٍ» و رسول آنست که بر وى ملک نازل میشود و با او سخن میگوید و این مصداق «أَوْ یُرْسِلَ رَسُولًا فَیُوحِیَ بِإِذْنِهِ ما یَشاءُ» میباشد و اقسام سه گانه سخن گفتن خدا دو قسم اولش راجع به نبى و قسم اخیرش مربوط برسول است.در بعضى از پیامبران مقام رسالت و نبوت هر دو جمع است چنانکه در موسى و اسمعیل که در آیه 51 و 54.سوره مریم است و نیز درباره حضرت رسول صلى اللّه علیه و آله که مکرر در وصف آنحضرت نبى و رسول آمده مثل «الَّذِینَ یَتَّبِعُونَ الرَّسُولَ النَّبِیَّ الْأُمِّیَّ الَّذِی یَجِدُونَهُ مَکْتُوباً عِنْدَهُمْ فِی التَّوْراةِ وَ الْإِنْجِیلِ» اعراف: 157. «فَآمِنُوا بِاللَّهِ وَ رَسُولِهِ النَّبِیِّ الْأُمِّیِّ ...» اعراف:158. ناگفته نماند میان رسول و نبى عموم و خصوص مطلق است و هر رسول نبى است و اگر کسى نبى نباشد رسول هم نیست . آیات: «مَا الْمَسِیحُ ابْنُ مَرْیَمَ إِلَّا رَسُولٌ قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِهِ الرُّسُلُ» مائده: 75.و «قالَ إِنِّی عَبْدُ اللَّهِ آتانِیَ الْکِتابَ وَ جَعَلَنِی نَبِیًّا» مریم: 30. نشان میدهد عیسى هم رسول و هم نبى است.قاموس قرآن، ج 3، ص: 95 و 96 .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه