در گذشته آيين ما زرتشت بوده و تا زمانيکه روحانيون زرتشت وارد دربار شاهان نشده بودند و درگير سياست و فساد و دخالت در امور کشور نشده بودند ما کشوري قدرتمند داشتيم. شهيد مطهري نيز در کتاب خدمات متقابل اسلام و ايران مي گويد: اگر مذهبيون در امور کشور وارد شده و خلاف نمايند آن کشور مثل زمان ايران زرتشت از هم مي پاشد، و اعراب به راحتي ايران را تسخير کردند. با شرايط چند سال اخير کشور آيا تاريخ يکبار ديگر در مورد ايران ما تکرار مي شود؟

در پاسخ سؤال شما بايد بگوييم هر چند در ميان موبدان و روحانيون زرتشت افرادي بودند که به دربار شاهان وارد شده و دچار فساد و دنيا طلبي شدند ولي اين که اين مسأله را به عنوان عامل اصلي شکست ايرانيان از مسلمانان معرفي کنيم، تحليل صحيحي نبوده و با واقعيات تاريخي همخواني ندارد. و بر خلاف آنچه شما از شهيد مطهري(ره) در کتاب خدمات متقابل اسلام و ايران نقل نموده ايد، ايشان عوامل مختلفي را در مورد شکست ايرانيان از مسلمانان و گرايش آنها به اسلام مطرح نموده اند که آنچه شما نقل کرده ايد از آن جمله نيست. ايشان در تحليل و ارزيابي عوامل شکست ايرانيان از مسلمانان و گرايش به اسلام به اين موارد اشاره کرده اند: 1. فساد دين زرتشت و همراه شدن آن با تعصبات و سنت هاي نادرست: «دين زرتشت در اصل هر چه بود به قدري در دست موبدها فاسد شده بود که ملت باهوش ايران هيچ گاه نمي توانست از روي صميم قلب به آن عقيده داشته باشد. زرتشتيان آن چنان دچار غرور و تعصب هاي خشک و سنت هاي غلط بودند که نمي توانستند درباره علم و فرهنگ و عدالت و آزادي بينديشند. بي علاقگي مردم ايران نسبت به حکومت و دستگاه ديني و روحانيتشان سبب مي شد که سربازان آن ها در جنگ ها با ميل و رغبت عليه مسلمانان نجنگند و حتي در بسياري از موارد به آنها کمک کنند. قانون و آيين و حکومت ايران مقارن ظهور اسلام طوري بود که قاطبه ملت ايران را وا مي داشت براي متعابعت از حکومت و آيين تازه، خود را آماده کنند و به همين جهت بود که وقتي ايران به دست مسلمانان فتح شد مردم ايران علاوه بر اين که عکس العمل مخالفي از خود نشان ندادند، خود براي پيشرفت اسلام زحمات طاقت فرسايي کشيدند». 2. افزوده شدن خرافات و پيرايه ها به آيين زرتشت: «احدي از مورخان و محققان انکار ندارد که عقايد آريايي در ادوار بعدي و مخصوصا در دوره ساساني به پستي و انحطاط گراييد. جنبه زيبا و عالي تعليمات زرتشت تبديل شد به افکاري زشت و پست، هزاران خرافه و پيرايه در دوره ساسانيان به کيش زرتشت بستند. 3. سازگاري اسلام با روح، عقل و فطرت ايرانيان «ايرانيان پس از استقلال بدون هيچ مزاحمتي مي توانستند آيين و رسوم کهن خود را احيا کنند ولي نکردند بلکه بيشتر به آن پشت کردند و به اسلام رو آوردند، چرا؟ چون آنها اسلام را با عقل و انديشه و خواسته هاي فطري خود سازگار مي ديدند. هيچ گاه خيال تجديد آيين و رسومي را که سال ها موجب عذاب روحي آنان بود در سر نمي پروراندند و اين سنتي است که طبق شهادت تاريخ در طول اين چهارده قرني که اسلام به ايران آمده است همچنان باقي و پا برجاست». حقيقت اين است که علت تشيع ايرانيان و علت مسلمان شدنشان يک چيز است ايراني روح خود را با اسلام سازگار ديد و گم گشته خويش را در اسلام يافت. مردم ايران که طبعا مردمي باهوش بودند و به علاوه سابقه فرهنگ و تمدن داشتند بيش از هر ملت ديگر نسبت به اسلام شيفتگي نشان دادند و به آن خدمت کردند. آن چيزي که بيشتر از هر چيز روح تشنه ايراني را به سوي اسلام مي کشيد عدل و مساوات اسلامي بود. بنابراين از ديدگاه شهيد مطهري، مجموع اين عوامل در شکست ايرانيان از مسلمانان و کنار گذاردن آيين زرتشت و گرايش به اسلام تأثير گذار بوده است. نکته ديگري که بايد بدان توجه داشت اين است که وجود برخي از روحانيون و افراد مذهبي که دچار دنيا طلبي و تجملات شده اند در ميان مسئولان کشور به عنوان يک آسيب و آفت نظام، نيازمند برخورد و اصلاح است؛ امّا موجب ناديده گرفتن مسئولان متعهد و ساده زيستي که به خدمت مردم مشغول هستند، نمي باشد و به دليل ماهيت ديني نظام جمهوري اسلامي ضرورت حضور روحانيت در عرصه هاي مختلف آشکار مي گردد و نمي توان انتظار داشت که کساني که با مباني ديني آشنايي نداشته و دغدغه دين ندارند در عرصه هاي مسئوليت قرار بگيرند. شهيد مطهري با درک اين ضرورت بر اين باور بودند که «انقلاب ايران اگر در آينده بخواهد به نتيجه برسد و هم چنان پيروز مندانه به پيش برود، مي بايد باز هم روي دوش روحانيون و روحانيت قرار داشته باشد. اگر اين پرچمداري از دست روحانيت گرفته شود و به دست به اصطلاح روشنفکران (غربگرا) بيفتد، يک قرن که هيچ، يک نسل که بگذرد، اسلام به کلي مسخ مي شود، زيرا حامل فرهنگ اصيل اسلامي، در نهايت باز هم همين گروه روحانيون متعهد هستند... روحانيت در حفظ و تداوم انقلاب، نقشي اساسي به عهده دارد و مي بايد با کوشش همه جانبه، مکان شايسته خود را حفظ بکند و در صف اول حرکت مردم همچنان به هدايت آنها ادامه بدهد». .

مرجع:

ایجاد شده در 1400/10/19

لینک کوتاه