با سلام. در نهج البلاغه امام علی(ع) می‌فرماید: «واحد لا بعدد»، اما در دعای ۲۷ صحیفه سجادیه آمده است: «لک -یا الهی- وحدانیة العدد»، این تفاوت به چه دلیل است؟

جمله‌ای که از امام علی(ع) نقل شده است که آن‌حضرت فرمود خداوند واحد عددی نیست(واحد لا بعدد)،[1] مطلبی است که حکیمان و اهل معرفت نیز بدان معترف‌اند، و می‌گویند خداوند حقیقت واحد غیر متناهى است که محال است به واسطه عدد شمارش گردد؛ زیرا شمارش شدن چیزی، بیان‌گر محدودیت، کثرت و منفصل بودن از دیگران است. به بیان دیگر، شى‌ء تا محدود نباشد قابل شمارش نیست. بنابر این در باره خداوند متعال نمی‌توان گفت واحد عددی است.اما این جمله امام سجاد(ع) که در دعای صحیفه سجادیه فرموده است: خدایا فقط برای تو واحد عددی است (لک یا الاهی وحدانیة العدد)[2]، منافات با آن سخن امام علی(ع) ندارد، بلکه منظور امام سجاد(ع) نیز همان سخن امام علی(ع) است؛ زیرا در این جمله وحدانیت عددی را منحصر در خداوند دانسته یعنی تو اله یکتایی. به عبارت دیگر، معنای این جمله این است که خدایا فقط برای تو عددی یگانه است؛ در این صورت معنای این جمله همان وحدت حقه است که چیزی در مقابل آن نیست. البته در تعبیرات برخی از حکیمان گاهی واحد عددی به خداوند نسبت داده شده است که منظور از آن تعیّن وجودی است، نه واحد عددی که مستلزم محدودیت وجود تقابلی با موجودات دیگر باشد.[3]البته توضیحات دیگری نیز از سوی اندیشمندان اسلامی در مورد این جمله امام سجاد(ع) بیان شده است.[4] .

اسلام کوئست

مرجع:

ایجاد شده در 1400/12/23

لینک کوتاه