این همه مذاهب و ادیان گوناگون چگونه توجیه می شوند؟ آیا این پراکندگی ادیان گواه بر این نیست که حقیقتی وجود ندارد؟

در مورد آراء و عقاید مختلف سه دیدگاه وجود دارد: 1- هیچ کدام بر حق نیستند و اصلا حقیقت ثابتی نداریم. 2- همه بر حق و همه حقیقت هستند. دیدگاه اول که همان "سوفسطی گرائی" است، دارای چند تفسیر می­باشد: الف- این که اصلا در جهان هستی حقیقتی وجود ندارد و همه بافته های خیال انسان است. ب- این که هر چند در جهان هستی حقیقت ثابتی وجود دارد، ولی برای بشر قابل دسترسی نیست و بشر برخوردار از ابزار لازم برای تحصیل آن نمی­باشد. واضح ترین نقدی که بر این نظریه وارد است، این است که آیا خود این نظر از حقیقت برخوردار است یا نه؟، اگر از حقیقت برخوردار نیست، زحمت پاسخ را از ما کم نمودید و اگر از حقیقت برخوردار هست، اولا چگونه فهمیدید حقیقت دارد؟ ثانیا اعتراف کرده اید که حقیقت ثابتی داریم. علاوه این که اگر در جهان هستی حقیقتی وجود نداشته باشد، باطل و ناحق به چه معناست!. اما نظریه دوم که همه بر حق هستند ، امروزه به نام نظریه «پلورالیسم» مطرح است ولی چون مورد سؤال شما نیست از نقد و بررسی آن صرف نظر می­کنیم. امانظریه سوم،اینکه یکی از ادیان بر حق و بقیه باطل باشند. منظور از این نظریه چیست و چگونه می­توان این نظریه را پذیرفت ؟ برای روشن شدن مطلب چند نکته را تذکر می­دهیم: الف- منظور از این نظریه این نیست که بقیه ادیان و نظرات از هیچ حقیقتی برخوردار نیستند بلکه برعکس همان گونه که نتائج تحقیقات علمی در زمینه تاریخ ادیان نشان می­دهد، ادیان و عقاید مختلف در عین اینکه در مواردی با هم اختلاف دارند، دارای وجوه مشترک زیادی می­باشند که شاید موارد اشتراک بیشتر از موارد اختلاف باشد. بخصوص امروزه که با توجه به پیشرفت­های علمی و تقویت مبانی فکری افراد جامعه، اندیشمندان مذهبی هر دین و آئینی می­کوشند تا دین خود را از مطالب نامعقول به نوعی پیراسته نمایند و به نظر می­رسد بشر کم کم به سوی وحدت دین و عقاید قدم می­گذارد، برای اثبات این مدعا می­توانید آراء بعضی از متکلمان مسیحی در مورد تثلیث و یا پیرایش بسیاری از افکار در دین زرتشت را ملاحظه نمائید. ب- در مواردی که ادیان با هم اختلاف دارند همان طوری که توضیح دادیم نمی­توان گفت اصلاً حقیقتی نداریم ،و از آن جهت که با هم اختلاف دارند، نمی­شود در این موارد همه بر حق باشند. ج- نتیجه این که از میان همه ادیان تنها یک دین بر حق است و بشر اگر بخواهد و تلاش کند می­تواند به دین حق برسد، چون وجودش مجهز به ابزار دریافت و تحصیل حقیقت می­باشد. خلاصه تعدد ادیانی که یک محور مشترک(توحید) دارند ولی در شریعت متفاوت بوده و باز در همان شریعت هم اشتراکاتی دارند و این ادیان در عمود زمان با فواصل تاریخی صادر شده­اند، بیشتر دلالت بر وجود یک دین برحق داشته و آن را تاکید می­کند تا اینکه آنرا نفی نماید. .

پایگاه اطلاع رسانی حوزه

مرجع:

ایجاد شده در 1401/04/17

لینک کوتاه