امام علي ـ عليه السلام ـ آرمانگرا بود يا واقع گرا؟

آرمان گرايي به معناي پايبندي اخلاقي به ارزش هاي متعالي انساني و تأکيد بر اصول اخلاقي در عرصه سياسي و اجتماعي به عنوان ايده و برنامه مورد عمل قرار مي گيرد، لذا پيروي از قوانين برخاسته از اصول ايدئولوژي، که در رهبران ديني و پيشوايان ديني، همان برنامه هايي ديني است براي تشکيل ساختار دين و فرهنگ ديني و امور سياسي، با اين تعريف مي توان گفت تمام برنامه هاي ديني، آرمان و ساختاري است که براي اجرا گذاشتن نيازمند مجريي است که اين آرمان ها را به درستي شناخته و نحوه و روش اجرايي کردن آنها را بشناسد. از اين روي درباره اميرمؤمنان ـ عليه السلام ـ نيز مي توان گفت که حضرت آرمان ها و برنامه هايي داشت براي رشد جامعه انساني و حکومت اسلامي که به صورت انديشه و فکر مي توان به پاره اي از آنها دست يافت و رسيد. خود آن حضرت پس از پيامبر مدت 25 سال نتوانست در رأس امور قرار گرفته و آنها را به اجرا بگذارد. وقتي پس از دوري طولاني و دگرگوني شدن جامعه و خارج شدن از مداري که پيامبر به آن رسانده بود، حضرت با اصرار مردم قدرت را در دست گرفت و با عمل به برخي از آرمان ها و برنامه هاي خود که برخاسته از اصول الهي بود، نشان داد که اسلام واقعي و دين حقيقي که پيامبر 23 سال براي پياده نمودن احکام آن تلاش کرد بايد در جامعه پياده شود. لذا درباره اميرمؤمنان ـ عليه السلام ـ مي توان گفت که حضرت آرمان هاي بلندي براي پيشرفت و تعالي انسان و رشد در بستر دين داشت که محروميت از قرار گرفتن در مورد امور اجرايي نتوانست آنها را به خوبي اجرا کند وگرنه اميرمؤمنان آرمان گراي حقيقت محور بود. و آرمان هايي داشت که همه آنها ظرفيت اجرايي و قابل پياده شدن بودند. بنابراين منافات و تضادي بين دو واژه آرمان گرايي و واقع گرايي وجود ندارد. تا مانع از اين شود که اين دو در يک وجود جمع گردد. اگر چه درباره ستايش و مدح از حضرت، فردي مانند عمر و عاص که دشمن درجه يک بود چنين سروده است: آل محمد عرف الصواب و في ابياتهم نزل الکتاب و هم حجج الاله علي البرايا بهم و بجد هم لا يستراب و لا سيما ابو حسن علي له في المجد مرثيه و شهاب علي الدر و الذهب المصطفي و باق الناس کلهم التراب هو البکاء في المحراب ليلاً هو الضحاک اذ اشتها الضراب و ديگري درباره آن حضرت چنين سروده است: جمعت في صفاتک الاضداد فلهذا عزت لک الاتداد زاهد حاکم حليم شجاع ناسک فاتک فقير جواد در اوصاف تو ضدها جمع اند لذا براي تو همانندي نيست از طرفي زاهدي حاکم هستي، بردباري و شجاعت بي مانند داري به ظاهر فقيري اما بخشنده تر از تو نيست. نتیجه : هیچ تضادی میان آرمان گرایی و واقع گرایی وجود ندارد و اساساً بدون واقع بینی ، حصول به شرایط آرمانی ممکن نیست و امیرالمؤمنین(ع)به هردو موضوع واقف بودند. .

مرجع:

ایجاد شده در 1400/10/19

لینک کوتاه