بعثت انبیادر خاورمیانه به چه صورت است ؟

در مورد این سوال باید یادآور شویم که تمام پیامبران در منطقه خاور میانه نبوده اند و ما تعداد زیادی پیامبر را داریم که در منطقه شمال آفریقا و در دیگر نقاط دنیا ظهور کرده اند، هر چند که تعداد زیادی از پیامبران در منطقه خاور میانه مبعوث شده اند که این هم با هدف نهایی مبعوث کردن رسُل که هدایت انسانها است منافاتی ندارد زیرا دینی را که پیامبری می آورد برای دیگر اقوام هم هست و به همه عالَم عرضه می شود مثلا خداوند متعال در مورد قرآن میفرماید: «قران برای عالَم انذار دهنده است» (سوره فرقان، آیه 1) و اگر کسی دنبال حق است، به محض برخورد با او، آن را می پذیرد، حال می خواهد از هر منطقه و سرزمینی باشد، چون دینی که خداوند می آورد بر حقیقت انسانیت و فطرت او مطابقت دارد. آنچه مهم است جهانی بودن زبان دینی است که پیامبر می آورد. مطلب دیگر (که در پاسخ به این سؤال که چرا پیامبران بیشتر از این مناطق ظهور می کردند و چرا در میان اقوام دیگر ظهور نکردند)، این است که باید گفت «ممکن است در آن قسمت ها جمعیتی نبوده و یا اگر بوده ما دلیلی نداریم که خداوند برای آن ها انبیایی نفرستاده است چون از همه انبیایی که آمار و نامشان در جوامع روایی ما هست تنها نام بعضی در قرآن ذکر شده است (سوره غافر، آیه 78)شاید در میان آن اقوام نیز انبیایی بوده اند که در قرآن قصه آنان نیامده است و اگر هم پیامبر اولوالعزمی در میان آن اقوام نبوده، شاید به خاطر کم بودن جمعیت آن منطقه در آن زمان باشد».(سیره پیامبران در قرآن، ص 49، جوادی آملی، چ دوّم، نشر اسراء) «گروهی از عارفان و حکیمان به استناد برخی از تواریخ، حضرت ادریس را همان هرمس پنداشتند، هم چنان که حضرت شیث را همان آغاثا ذیمون دانستند و عده ای شاید بر اثر همین هرمس و آغاثاذیمون و فیثاغورس، مانند آن ها مثل ارسطو... را از انبیا دانستند». (همان، ص236) که اینان از اقوام دیگری هستند و از آسیا برنخواسته اند.همچنین «یکی از لوازم نبوت عامه این است که هیچ مردمی بدون راهنمای غیبی نیستند و ممکن نیست، خداوند ملتی را بدون راهنما رها کند، زیرا خدا مربّی ومدبر انسان است و انسان مسافری است که عوالمی را پشت سر گذاشته و عوالمی را در پیش روی دارد. از این رو امکان ندارد جمعیتی در منطقه ای زندگی کند و خداوند برای آن ها راهنما نفرستد». (سوره فاطر، آیه 24(، حضرت آیة الله جوادی آملی در این زمینه در جای دیگر می فرماید: بالاخره خداوند یا خود پیامبر یا اوصیای او یا کتاب او را برای دیگران ارسال می کند. (سیره پیامبران در قرآن، ص 48، همان) از طرفی دیگر مرکز نبوت و رسالت انبیا یک روستا و یا یک منطقه کوچک و محدود نبود... و صدای انبیا همیشه از مراکز کشورها برخاسته است، زیرا وظیفه آنان ابلاغ پیام الهی به همه مردم آن منطقه است و این رسالت بدون شهرتِ دعوت و شیوعِ دعوی حاصل نمی شود و آن شهرت و این شیوع باید ازمرکز جمعیت و هسته مرکزی اجتماع توده ها شکل یابد. (همان، ص 47) در زمان های قدیم، بعضی اقوام مانند سرخ پوست ها در گوشه ای گنگ از دنیا زندگی می کردند که کسی از آنان خبری نداشت و آن ها هم از کسی خبری نداشتند. حال اگر پیامبری در میان آنان بیاید امّا در مرکز کشور نیاید دعوت او عمومی نخواهد شد و صدای او به گوش جهانیان نمی رسد. چنان که پیامبر اکرم ـ صلّی الله علیه و آله ـ هنگام رسالت به کشورهایی مانند: روم و ایران نامه نوشت و آنان را دعوت به دین اسلام کرد و «خود پیامبر ـ صلّی الله علیه و آله ـ می فرمودند: که من اختصاص به قوم خاصی ندارم، من برای سیاه پوست و زردپوست و سفید پوست مبعوث شده ام» (بحار الانوار، ج 16، ص 323، به نقل از دین شناسی، جوادی آملی، ج اوّل). و همین باعث می شود که صهیب از روم و سلمان از ایران دور پیامبر ـ صلّی الله علیه و آله ـ جمع شوند. در آخر به این نکته باید اشاره شود که نبوت انبیا دو گونه بوده است. بعضی از انبیاء برای قوم خاصی مبعوث می شدند مثل حضرت موسی ـ علیه السّلام ـ که برای قوم بنی اسراییل مبعوث شده بود(سوره صف، آیه 5) و دعوت خویش را فقط در قوم بنی اسراییل گسترش داد (مفاهیم قرآن، جعفر سبحانی، ج 3، ص 78، چ چهارم، مؤسسه امام صادق ـ علیه السّلام ـ) و بعضی دیگر از انبیا مثل پیامبر اکرم ـ صلّی الله علیه و آله ـ دعوتش فراگیر و جهان شمول بود و برای تمام مردم مبعوث گردیده بود. (سوره اعراف، آیه 158) لذا شاید در یک زمان چند پیامبر با هم برای چند قوم مبعوث می شدند و در جوامع روایی و قرآن نام بعضی از آن ها برده شده است، ولی بخاطر دلایلی به بعضی دیگر اشاره نشده است و این عدم ذکر نام آنان دلیل بر عدم وجود آنان نیست.در پایان کلامی را از حضرت آیة الله مکارم شیرازی نقل می کنیم که ایشان در پاسخ به این سوال اینگونه جواب داده اند: با توجه به وضع پیدایش جوامع بشری،‌ و ظهور تمدّن انسانی، این مسئله جای شگفتی نیست که اکثر پیامبران در منطقه خاور میانه بوده اند، زیرا مورخان بزرگ جهان تصریح می کنند که مشرق زمین مخصوصاً شرق میانه، گهواره تمدن انسانی است و منطقه ای که به نام هلال خصیب است(هلال خصیب یعنی هلال پر برکت که اشاره به منطقه ای است که از دره نیل شروع می شود و تا مسیر دجله و فرات و اروند رود ادامه پیدا می‌کند زادگاه تمدن های بزرگ جهان است)تمدن مصر باستان که قدیمی ترین تمدّن شناخته شده جهان است، تمدّن بابل در عراق، تمدن یمن در جنوب حجاز، همچنین تمدّن ایران و شامات، همه نمونه تمدن های معروف بشری هستند ... قدمت تمدن انسانی در این مناطق به هفت هزار سال یا بیشتر باز می گردد.از سوی دیگر، رابطه نزدیکی میان تمدن انسانی و ظهور پیامبران بزرگ است، زیرا انسان های متمدن نیاز زیادی به آیین های الهی دارند، تا هم قوانین حقوقی و اجتماعی را تضمین کرده، جلو تعدیات و مفاسد را بگیرد، و هم فطرت الهی آن ها را شکوفا سازد.به همین دلیل می گویم نیاز بشر امروز مخصوصاً کشورهایی که از تمدن و صنعت سهم بیشتری دارند، به مذهب، از هر زمان بیشتر است.اقوام وحشی و یا نیمه وحشی، آمادگی زیادی، برای پذیرش مذاهب ندارند، و اگر مذهب را پذیرا شوند، قدرت نشر آن را ندارند. (پیام قرآن، ج 7، ص 397 – 36 .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه