سلام. مدتی هست که از همه ی گناهانم توبه کردم و امید به رحمت خدا باعث شده که به جبران گذشته ام شوق داشته باشم. الان خیلی مواظب زبانم هستم که غیبت نکنم، دروغ نگم، حرف بیهوده نزنم، نمازام سر وقته و مواظب نفسم هستم از امام زمان مدد می گیرم و حضورشون رو تو زندگیم حس می کنم. ولی خب اینها مربوط به حاله ‌‌. خیلی فکر کردم در مورد گذشته هم یا باید بتونم کاستی ها و گناهانم رو جبران کنم یا عذاب های سخت قیامت را قبول کنم و به جون بخرم. گذشته ام پر از کاهلی و کوتاهیه. مثلاً نذرهای ادا نشده دارم که وقتشونم گذشته نمی دونم باید چیکار کنم. یا از دوران بلوغ تا حالا هر بار عذر شرعی داشتم و ماه رمضون نتونستم روزه بگیرم قضا هاشونو به جا نیاوردم. نماز قضا هم تا دلتون بخواد دارم اصلاً شمارشش دستم نیست چه روزه های قضا چه نمازای قضا . چه بسا در صحیح بودن به جا آورده شده ها هم شک دارم. شما رو به حضرت زهرا قسم می دم کمکم کنین و اگه ممکنه یه برنامه پیشنهادی بهم بدین. و یه مسأله دیگه هم حق الناسه که من شنیدم خدا نمی بخشه. من چطور باید از آدمایی که پشت سرشون حرف زدم بی حساب بشم؟ اگه بگم من پشت سر شما حرف زدم منو حلال کنید از چشمشون می افتم ممکنه حلالم نکنن یا یه سریارو بهشون دسترسی ندارم... حالا دیدین که پرونده من وضعش خیلی خرابه ولی فکر اینها خیلی وقته رو دوشم سنگینی می کنه اگه کمکم کنین مطمئن باشید خدا به شما هم اجر می ده.‌‌..‌ با تشکر

پرسشگر گرامی جهت دریافت پاسخ به نکات زیر توجه نمایید :الف . یکی از مسائلی که پس از انجام گناه ممکن است فرد با آن مواجه باشد، احساس پلیدی و ناپاکی است که به شدت به آن مشغولیت ذهنی پیدا کرده و به مرور زمان دچار یک وسواس فکری می شوند، به گونه ای که خود را در افکار و تصاویر ناپاکی غرق می بینند و در اثر این احساس ناپاکی و پلیدی، دست به اقدامات بی فایده و بعضا خطرناک می زنند، در حالی که اینگونه نیست و خدای مهربان هرگز نظام این عالم را به گونه ای قرار نداده است و خود نیز اینگونه برخورد نمی کند که فردی به دلیل انجام یک گناه تا ابد دچار ناپاکی و عذاب گردد، بلکه اگر فردی به گناهی آلوده گردد، و پس از آن توبه حقیقی نماید، مانند فردی است که گناه نکرده است پیامبر خدا (صلی الله علیه و اله)می فرماید : «التائب من الذنب کمن لا ذنب له- توبه کننده از گناه همانند کسی است که گناهی نکرده است» (بحار ج 2 ص 154) و حتی خدای مهربان گناهان او را تبدیل به ثواب کرده و در نامه اعمال او ثبت می نماید.ب . یاس و ناامیدی از حربه های شیطان مساله مهم دیگری که در چنین شرایطی ممکن است برای فرد پیش آید، یاس و ناامیدی می باشد، که این از حربه های اصلی شیطان بوده، به گونه ای که به شدت در دل فرد وسوسه می کند و آینده را در نظر او سیاه و تاریک جلوه می دهد. در چنین وضعیتی فرد باید بداند، درست است که گرفتار گناه بزرگی شده و صحیح است که در وضعیت بغرنجی به سر می برد، اما چنین فردی در آخر دنیا و در انتهای راه نیست، بلکه تا انسان زنده است، امکان جبران گذشته، پیشرفت، و حرکت به سوی سعادت را دارد و هیچ وقت و هیچ وضعیتی برای رشد و تعالی دیر نیست.به این نکته نیز توجه داشته باشید که با هیچکس (حتی کسی که احساس می‌کنید به شما نزدیک و بسیار رازدار است) در این مورد صحبت نکنید، حتی نباید به بهانه صداقت با خواستگاران خود نیز درمیان بگذارید.ج . توبه حقیقیتوبه در حقیقت پشیمان شدن از گناه و بازگشتن از راهی است که انسان در گذشته بر خلاف رضای پروردگار رفته است . توبه حقیقی نیز همان توبه نصوح است؛ یعنی توبه و پشیمانی بدون بازگشت. اگر کسی احساس کند که واقعا از گذشته خود نادم و پشیمان گشته و راه خود را به سوی خداوند عوض کرده، باید بداند که اهل توبه واقعی است و اینچنین توبه ای هرگز رد نمی شود. به عبارت دیگر مشکل و نگرانی ای که در زمینه قبول توبه وجود دارد، از طرف خداوند- یعنی پذیرنده توبه- نیست؛ بلکه مشکل از جانب خود توبه کننده است که آیا موفق می شود راه خود را به سوی خداوند تغیر دهد یا نه.هر گناهی قابل توبه است و خداوند خود فرموده است : «ان الله یغفر الذنوب جمیعا؛ خداوند همه گناهان را می آمرزد». د .اقسام گناه و روش های توبهتوبه را از یک لحاظ به دو قسم تقسیم کرده اند: یک دسته از گناهان، کوچک و کم شعاعند و صرفا با استغفار و پشیمانی قلبی، جبران می شود، اما دسته دیگری از گناهان، هم بزرگ و ویران کننده هستند و هم اثر وضعی دارند. این دسته، اضافه بر پشیمانی قلبی و استغفار با زبان،‌ اقدام عملی و جبران مافات و ترمیم خرابیهای بوجود آمده را نیز می طلبد!در تقسیم بندی دیگر، گناهانی را که ممکن است انسان مرتکب شود می توان به سه دسته تقسیم تقسیم کرد:1. ستم به خویشتن ( حق النفس )یعنی انسان از این ناحیه به جان، مال و حیثیت خویش صدمه زده و موجب عدم پیشرفت یا فقر و عقب افتادگی و گرفتاری خود شده است. در این گونه موارد، گرچه گنهکار در حق خود ظلم کرده، ولی چون معمولا پای شخص دیگر و حق دیگری در بین نیست، با استغفار و جبران خطاها و ضررها، آسانتر می توان از آنها توبه کرد و راه خیر و صلاح و سعادت دنیوی و اخروی را در پیش گرفت.2. اطاعت نکردن از اوامر الهی ( حق الله )فطرت پاک و سالمی که خداوند در نهاد انسان قرار داده، اعضاء و جوارح و نعمتهای فراوان مادی و معنوی، پانزده میلیارد سلولی که در مغز اوست و سرانجام «ارسال رسل و انزال کتب» همه برای پویایی و سعادت اوست، اما با تأسف آدمی بر اثر تأثیرپذیری از عوامل درونی و بیرونی، همه این نعمتها را نادیده انگاشته و راه تمرد و عصیان را در پیش می گیرد! اما راه کاری که برای این دسته گناهان وجود دارد این که: اگر شرک و کفر صورت گرفته، باید «توحید» و یکتاپرستی را جایگزین آن نمود، و اگر در احکام و فروع دین کوتاهی و تعلل شده, باید به تکمیل و جبران آنچه از دست رفته اقدام کرد. نمازها وروزه های قضا شده از این نمونه است .در ررابطه باجبران نذر ، اگر نذرشرعی انجام گرفته( صیغه نذر خوانده شده ) باید کفاره آن را انجام دهید که طبق نظر مقام معظم رهبری « مدظله العالی » اطعام ده فقیر است .دررابطه با نماز و روزه قضا که تعداد آن را نمی دانید باید به تدریج به اندازه ای که یقین کنید که همه را انجام داده اید به قضای این دو بپردازید .3 . ظلم به حقوق دیگران ( حق الناس )شرایط توبه در «حق الناس» سنگین تر از توبه در «حق الله» است و این گناه, یعنی تجاوز به حقوق دیگران را امام علی(علیه السلام) از آن به مظالم العباد (کلینی، اصول کافی، ج2، ص443) و امام زین العابدین(علیه السلام) به «تضییع حقوق الاخوان» (مجلسی، بحارالانوار، ج72، ص415) یاد کرده اند.در روایت آمده: پیامبراکرم(صلی الله علیه و اله) به خانه کعبه نگاه کرد، آن را مورد تعظیم قرار داد و سپس ادامه داد: حق واحترام یک مؤمن از تو بالاتر است، چون خداوند خانه کعبه را دارای یک احترام و عظمت دانست و از مؤمن سه چیز را: «مال-خون-سوءظن» (همان، ج67، ص71)احکام و مسائل مربوط به حق الناس دو قسم است:الف . امور مالى (مانند بدهى، مظالم، خمس، زکات و...) ب . امور غیرمالى (مانند غیبت، تهمت، هتک حرمت و...).الف . امور مالى (مانند بدهى، مظالم، خمس، زکات و...)اگر حق الناس از امور مالی است، مثلاً در معاملات و یا معاشرت هاى دیگر خداى ناکرده مالى از کسى تلف یا غصب کرده و یا کلاه بردارى و دزدى انجام داده باید مثل آن را اگر مثلی است و قیمت آن را اگر قیمتی است به صاحبانش برگرداند و می تواند به واسطه شخص دیگر و یا پست یا در حساب جاری آنها واریز کند و یا رضایت آنها را به نحوی کسب کند و اگر از امور اخلاقی است مثلا با تهمت یا غیبت آبروی کسی را برده باید توبه کند و تحصیل رضایت او لازم نیست.اگر صاحب مال و حق مالی را نمی شناسیم و یا اگر از دنیا رفته، بازماندگان آنها را نمی شناسیم و به ورثه او دسترسی نداریم باید با اجازه از مرجع تقلید از طرف او به فقیر صدقه دهیم. البته لازم نیست مبلغ سنگینی را یک دفعه صدقه بدهید؛ بلکه متناسب با وضع مالیتان به تدریج از طرف صاحب حق صدقه بدهید. ب . امور غیرمالى (مانند غیبت، تهمت، هتک حرمت و...).در حقوق مردم که غیر مالی است مانند غیبت کردن اگر کسب حلالیت ملازم فساد و ناراحتی بیشتر غیبت شده است و امکان پذیر نیست, طلب بخشش از خداوند و انجام خیرات از طرف او کافی است و لازم نیست حتما کسب حلالیت صورت گیرد. مثلا درفرض سؤال، که جبران آن حقوق ذکر شده مانند غیبت ،از راه طلب حلالیت از خود صاحب حق ممکن نباشد، راههای دیگری که ممکن است ما را به نتیجه برساند طی می کنیم، مثلا:1- برای صاحبان حق دعا کنید، طلب مغفرت وآمرزش گناهان ایشان را داشته باشید 2- ازطرف ایشان صدقه بدهید وانفاق مالی کنید3- ازطرف ایشان به زیارت بروید4- در غیاب ویا حضور از آبروی ایشان دفاع کنید ! 5- هرکار خیری که ممکن است برای ایشان سود دنیوی ویا اُخروی داشته باشد انجام دهید! .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه