آیا در جریان غصب خلافت حضرت علی سکوت کرد؟ آیا حضرت علی(ع)در رابطه با اینکه خلافت حق خود اوست صحبتی نکرده؟

بهتر است قبلا از هر چیز مساله را به شکل ((انتقاد از خلفا))بیان کنیم. برخی این شبه را مطرح میکنند که اگر خلافت حق حضرت علی بود پس چرا سکوت کرد و هیچی به خلفا نگفت؟ در ادامه ی مطلب بخش هایی از نهج البلاغه را به عنوان نمونه ذکر میکنیم که در آن انتقاد شدیدی به خلفا شده ابوبکر انتقاد از ابوبکر به شکل خاصی در خطبه ی شقشقیه آمده است و در دو جمله خلاصه شده: اول اینکه او به خوبی میدانست من از او شایسته ترم و خلافت جامه ای است که تنها بر انداممن راست آید.او با اینکه این را به خوبی میدانست،چرا دست به چنین اقدامی زد؟من در دوره ی خلافت،مانند کسی بودم که خار در چشم یا استخوان در گلویش بماند: اما و الله لقد تقمصها ابن ابی قحافه و انه لیعلم ان محلی منها محل القطب من الرحی به خدا قسم پسر ابی قحافه پیراهن خلافت را به تن کرد در حالی که خود میدانست محور این آسیاسنگ منم. دوم اینکه چرا خلیفه ی پس از خود را تعیین کرد؟خصوصا اینکه او در زمان خلافت خود یک نوبت از مردم خواست که قرار بیعت را اقاله کنند و او را از نظر تعهدی که از این جهت بر عهده اش آمده آزاد گذارند.کسی که در شایستگی خود برای این کار تردید میکند و از مردم تقاضا مینماید استعفایش را بپذیرند،چپونه است گه خلیفه ی بعد از خود را تعیین مینماید؟ فیا عجبا بینا هو یستقیلها فی حیاته اذ عقدها لاخر بعد وفاته تصدی خلافت معاف بدارند و در همان حال زمینه را برای دیگری بعد از وفات خویش آماده می سازد. پس از بیان جمله ی بالا،علی(ع)شدیدترین تعبیراتش را درباره ی دو خلیفه که ضمنا نشان دهنده ی ریشه ی پیوند آنها با یکدیگر است به کار میبرد،میگوید: لشدما تشطرا ضرعیها(خطبه ی 3 از نهج البلاغه) با هم،به قوت و شدت،پستان خلافت را دوشیدند. ابن ابی الحدید درباره ی استعفاء ابوبکر میگوید))جمله ای به دو صورت مختلف از ابوبکر نقل شده که در دوره ی خلافت بر منبر گفته است،برخی به این صورت نقل کرده اند:((ولیتکم و لست بخیرکم))یعنی خلافت بر عهده ی من گذاشته شد در حالی که بهترین شما نیستم.اما بسیاری نقل کرده اند که گفته است))اقیلونی فلست بخیرکم))یعنی مرا معاف بدارید که من بهترین شما نیستم.نهج البلاغه تایید میکند که جمله ی ابوبکر به صورت دوم ادا شده است. آن انتقاد شدیدی به خلفا شده .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه