در برخی از موارد به نظر می رسد به سکوت علی (ع) در زمان حکومت داری و چه قبل از آن نعوذباالله بی جا و اشتباه بوده است بیشترین موردی که بر آن اشکال وارد است سکوت علی در مقابل مصایب و گرفتاریهایی است که بر همسرشان خانم فاطمه زهرا(س) وارد می شد،ماجرای فدک و سیلی خوردن ایشان و سکوت علی در چنین مواردی در جایی که خود حضرت زهرا همواره خود را پشتیبان ولایت علی می دانست .در مقابل علی (ع) برخی جاها سکوت اختیار نمود حتی علی (ع)در آن لحظه که در بند و اسارت هم پیمانان ابوبکر بود و او را به زور برای بیعت می بردند،علی با آنهمه قدرت می توانست از آن بند رهایی یافته و به داد همسرش که در زیر ظلم و ضربات یاران ابوبکر بود برسد؟

درباره رفتار و سیره معصومان(ع) از دو زاویه «پیش نگاه» و «پس نگاه» مى توان به قضاوت نشست. با نگرش «پیش نگاه» امامان علیهم السلام معصوم هستند و «قول، فعل و تقریر» آنان از هر گونه خطا و اشتباه مصون مى باشد به ویژه در مواردى که به امامت و هدایت جامعه مربوط مى باشد. در این گونه موارد تمامى علما نسبت به عصمت امامان(ع) اتفاق نظر دارند. با پایبندى به این اصل اساسى باید به صحت رفتار و سیره امامان(ع) اعتقاد داشت و به مقدار توانایى به دنبال کشف اسرار و دلایل آن باشیم. تا به عنوان الگو در زندگى خود به کار بندیم. با نگرش «پس نگاه» نیز مى توان ، به خردمندى و دوراندیشى امامان(ع) در موضع گیریهاى آنان پى برد. زیرا رفتار و موضع گیرى امامان، با ملاحظه تأثیرگذارى در طول تاریخ و پیروزى نهایى حق بر باطل مى باشد. اگر چه در زمان خودشان این پیروزى اتفاق نیفتد. و رنج و سختى فراوانى را در زندگى خود تحمل مى کنند. با این نگاه صبر و سکوت امام على(ع)، فریادى رسا بر مظلومیت آن حضرت در طول تاریخ مى باشد. سکوت حضرت، زمینه سوء استفاده دشمنان را خشکاند چنان که ابوسفیان حاضر شده بود با امام على(ع) بیعت کند و بر علیه خلفا اقدام کند! امّا امام على(ع) با آگاهى و دوراندیشى دست رد بر سینه آن بدخواه، مسلمانان زد. و در روزى دیگر امام على(ع) در پاسخ به حضرت فاطمه(س) فرمودند اگر مى خواهى نام پدرت(رسول الله(ص)) هم چنان باقى بماند باید صبر کنیم. و در روایت دیگر امام على(ع) فرمودند: به خدا قسم اگر خطر نابودى دین، بازگشت کفر و پراکندگى مسلمانان در میان نبود، این گونه صبر نمى کردم. ر.ک: بحار، ج 32، ص 61.) این دو نمونه تاریخى و نمونه هاى فراوان دیگر حکایت از آن دارد. که حساسیت زمانه اقتضا مى کرد حتى براى حفظ ظاهر اسلام، اهلبیت(ع) آن چنان صبر کنند و هم چون «خار در چشم و استخوان در گلو» روزگار را بگذرانند. اما نکته مهم آن است که در کنار این صبر، باید حق و حقیقت در طول تاریخ آشکار بماند و سیاهى ظلم و خیانت براى همگان در طول تاریخ معلوم شود. هنر امام على(ع) و حضرت فاطمه(س) آن بود. که به گونه اى رنج و زجر را تحمل کردند که رو سیاهى آن براى ظالمان در طول تاریخ قابل پاک شدن نباشد. و وجدان هر انسان منصفى در طول تاریخ به حقانیت اهلبیت را گواهى دهند. به عنوان یک اصل کلى مى توان گفت؛ «هرگاه اظهار حق با مظلومیت همراه باشد ماندگارى آن بیشتر خواهد بود و هر چه مظلومیت بیشتر باشد تأثیر آن حق در طول تاریخ پر رنگ تر خواهد بود.» نقطه اوج تقارن «حقانیت و مظلومیت» را در زندگانى اهلبیت به ویژه حضرت على(ع) حضرت فاطمه(س) و امام حسین(ع) مى توان مشاهده کرد. از این رو اگر چه کشاندن امام على(ع) براى بیعت و محنت هاى حضرت فاطمه(س) در این زمینه از جهت تاریخى و روابط زمینى یک «تحمیل» و ظلم آشکار بود اما از جهت ملکوتى و آسمانى یک «انتخاب» بود. به همین جهت برخى اهل معرفت گفته اند؛ على(ع) را نبردند بلکه خودش رفت اما به گونه اى که در طول تاریخ ظلم غاصبان قابل انکار نباشد.» .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه