آيا در قرآن کريم اشاره اي به وجود موجودات و انسان هاي ديگر در کرات ديگر شده است؟

گستره و عظمت جهان هستي به اندازه اي است که همه دانشمندان در برابر عظمت آن انگشت حيرت به دندان دارند و همه اذعان دارند که دانش بشري با آن که به برخي کرات و سيارات و کهکشان ها نيز راه يافته است، قطره اي است در برابر اقيانوس. لذا آن چه محققان از کرات ديگر به دست آورده اند، نمي توان به همه ی کرات در مورد وجود حيات و يا نبود آن تسري داد. آسمان يکي از شورانگيزترين موضوعات فکري بشر بوده است و اين فکر که آيا در آسمان و کرات ديگر موجودات زنده يا عاقل ديگري وجود دارد يا ندارد؟ يکي از دغدغه هاي بشر است. برخي آيات قرآن کریم به وجود موجوداتي زنده در آسمان اشاره دارد. مفسران و صاحب نظران در اين مورد، به اين آيات استدلال کرده اند. 1. وَمِنْ آيَاتِهِ خَلْقُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَمَا بَثَّ فِيهِمَا مِن دَابَّةٍ وَهُوَ عَلَى جَمْعِهِمْ إِذَا يَشَاء قَدِيرٌ. و از نشانه هاي قدرت اوست آفرينش آسمان ها و زمين و آن چه از انواع جنبنده در ميان آن دو پراکنده است و او هرگاه بخواهد بر گردآوردن آنان تواناست. دابه به معناي هر جنبنده اي است که روي زمين حرکت کند. پس اين شامل تمامي حيوانات مي شود. و از ظاهر آن برمي آيد که در آسمان ها نيز جنبندگاني هست و اين که برخي، تنها جنبندگان آسمان را به ملائکه تفسير کرده اند، صحيح نيست. زيرا اولا آيه ی شريفه اطلاق دارد و نمي شود بدون دليل آن را مقيد به يک نوع جاندار کرد. و ثانيا اصول اطلاق کلمه ی «دابه» بر فرشتگان معهود نيست. و ثالثا از برخي آيات ديگر بر مي آيد که دابة غير فرشتگان است. 2. وَلِلّهِ يَسْجُدُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الأَرْضِ مِن دَآبَّةٍ وَالْمَلآئِکةُ وَهُمْ لاَ يَسْتَکبِرُونَ. و آن چه در آسمان ها و زمين از جنبندگان و فرشتگان است، براي خدا سجده مي کنند و تکبر نمي ورزند. عموميت کلمه ی دابه هم انسان را شامل مي شود و هم جن را و هم هر جنبنده اي را و اين که ملائکه را جداگانه اسم برد، کاملا مي توان فهميد که هر چند ملائکه نيز آمد و شد و حرکت و انتقال دارند، ليکن حرکت آنان از نوع حرکت جنبندگان و انتقال مکاني آنان نيست. اين آيه دلالت دارد بر اين که در غير کره زمين از کرات آسمان ها نيز جنبندگاني هستند که در آن جا مسکن داشته و زندگي مي کنند. آيت الله مکارم شيرازي معتقد است: دابه به معناي موجودات جنبنده است و از آن مفهوم حيات و زندگي نيز استفاده مي شود. و اين که آيه ی فوق مي گويد تمام جنبندگاني که در آسمان و زمين هستند براي خدا سجده مي کنند از آن استفاده مي کنيم که موجودات زنده مخصوص به کره زمين نيست. بلکه در کرات آسماني نيز موجودات زنده و جنبنده اي وجود دارد. و در جاي ديگر مي گويد: با اين که دانشمندان با قاطعيت نمي توانند بگويند که در آسمان و کرات ديگر موجودات وجود دارد (چون اطلاعات به دست آمده از طريق علم بشري خيلي ناچيز است)، ولي قرآن کریم با جمله ی «و ما بث فيهما من دابة». «آن چه در آسمان و زمين از جنبندگان گسترده است»، با صراحت اين حقيقت را اعلام مي دارد که در پهنه ی آسمان نيز جنبندگان زنده فراوان است و ضمير تثنيه فيهما هم به زمين و هم به آسمان اشاره دارد و دابه هم به هر جنبنده و جانداراني اطلاق مي شود. چه بزرگ باشد چه کوچک. در حديثي از امام علي ـ عليه السلام ـ نقل شده است که فرمودند: اين ستارگاني که در آسمان است، شهرهائي هم چون شهرهاي زمين دارد و هر شهري با شهر ديگر (هر ستاره اي با ستاره ديگر) با ستوني از نور مربوط است. حدود دوازده آيه از قرآن کریم، با جمله ی «من في السموات و الارض» و يا شبيه آن به کار آمد که در ادبيات عرب، کلمه ی (من) بر شخص عاقل و جاندار دلالت دارد. مثل آيات يَسْأَلُهُ مَن فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ کلَّ يَوْمٍ هُوَ فِي شَأْنٍ. هر که در آسمان ها و زمين است از او درخواست مي کند، هر زمان، او در کاري است. و نيز آيات 15 رعد، 55 اسراء، 93 مريم، 19 انبياء، 83 آل عمران، 66 يونس، 18 حج، 41 نور و... که همه ی آيات مذکور به نوعي اشاره به وجود موجودات ديگر در آسمان ها و کرات ديگر دارند. آيات ديگري نيز مشعر به اين معني هستند. 1. تُسَبِّحُ لَهُ السَّمَاوَاتُ السَّبْعُ وَالأَرْضُ وَمَن فِيهِنَّ. آسمان هاي هفت گانه و زمين هر کس که در آن ها است، او را تسبيح مي گويند. 2. ما آسمان دنيا را به آرايش ستارگان درخشنده، بياراستيم و آن را از هر شيطنت کار تجاوزگري محفوظ داشتيم به طوري که نمي توانند به سوي مردم بالاتر گوش فرا دارند و اگر بخواهند تجاوز نمايند از هر طرف تير باران مي شوند. خداوند در قرآن مجيد با صراحت اعلام مي کند که خدا پروردگار چندين جهان است. و اين که خورشيد هاي فراوان ديگري وجود دارد که آن ها هم نور افشاني مي کنند و مشرق و مغرب دارند. چنان چه کلمات مشارق و مغارب، العالمين به خوبي ما را روشن مي گردانند که تعداد فراواني خورشيد و جهان وجود دارد که همان طوري که ما تحت پرورش و ربوبيت خداوند قرار داريم، آن ها نيز مشمول عنايت و ربوبيت خدا هستند، اما هنوز بشر نتوانسته است حقايق آن عوالم را درک کند و به همنوعان خود عرضه کند و با تمدن هاي ديگر مقايسه کند. بنابراين، با در نظر گرفتن عظمت عالم هستي، ظاهرا بعيد به نظر مي رسد که حيات و زيست مخصوص کره ما (زمين) باشد و ديگر کرات از اين گونه موجودات زنده بي بهره باشند، هر چند به عقيده ی علماي نجوم احتمال وجود حيات در ديگر سيارات محدود منظومه شمسي بسيار ضعيف است؛ ولي اين نوع اطلاعات محدود درباره ی منظومه شمسي است. هر چند که چندان هم منطقي به نظر نمي رسد. با توجه به آيات گفته شده که صراحت در اين مورد دارند و نيز به نظر فرد موحد و خدا شناس که آفرينش جهان را از روي حکمت خداوند مي داند، بعيد به نظر مي رسد که در ميليارد ها ستاره، هيچ کدام جز کره زمين مسکوني نباشد و همه حکم بيابان هاي خشک و خالي و خاموش را داشته باشند و موجود زنده اي مطلقا در هيچ يک ديده نشود. در هر حال از نظر علمي نمي توان در مورد موجودات زنده در کرات ديگر نظر قطعي داد. در حالي که دانش بشري در حال رشد و تغيير و تکامل است. و آن چه که از متون ديني فهميده مي شود در کرات ديگر موجود زنده وجود دارد، اما اين که همانند انسان ها باشند و يا حتي موجودات داراي شعور باشند، به طور قطع ثابت نمي شود. ولي اين که در آسمان ها جنبنده و موجود زنده وجود دارد، از نظر قرآن قطعي است. .

مرجع:

ایجاد شده در 1400/10/19

لینک کوتاه