با توجه به احتمال برخی مبنی بر شیعه بودن محمد بن ابی‌الفوارس رازی(صاحب کتاب الاربعین)؛ آیا راجع به او تحقیقی شده است که مذهبش معلوم شود؟

«محمَّد بن أحمد بن محمَّد بن فارس بن سهل»، یا «أبو الفتح بن أبی الفوارس رازی»‏[1] در سال 338 هـ.ق در بغداد متولد شد[2] و در سال 412 هـ.ق از دنیا رفت و در کنار احمد بن حنبل دفن شد.[3] جد او، سهل، استاد شیخ طوسی و خطیب بغدادی بود.[4]أبوالفتح از افرادی؛ مانند ابوبکر نقاش، ابوبکر شافعی، ابوعلی بن صواف، ابوبکر محمد بن حسن بن مقسم و ... حدیث شنیده است.[5] برقانی و هبة الله طبری نیز از او روایت کرده‌اند.[6]او برای کسب علم و نوشتن کتاب به شهرهایی؛ مانند بصره، فارس و خراسان سفر کرد.[7]برخی منابع، او را فردی با حافظه و شناخت قوی، امانت‌دار و معروف به صلاح‌[8] و نیز شخصی «ثقه» در نقل حدیث معرفی کرده‌اند.[9]از آثار او می‌توان به کتاب تاریخ، تخریج فوائد أبى طاهر مخلّص اشاره کرد،[10] اما بیشترین شهرت او به دلیل کتاب الاربعین درباره‌ی فضائل أمیرالمؤمنین حضرت علی(ع) است که‏ سید ابن طاووس آن‌را در کتابخانه‌ی نظامیه‌ی بغداد یافت و چند حدیث نیز از آن نقل کرده است.[11]اگرچه گزارشی نیافتیم که تصریح در مذهب او داشته باشد؛ اما قرائن و شواهدی بر شیعه بودن او وجود دارد:گفته‌اند که او در ابتدای کتاب الاربعین خود چنین نگاشته است: «فنرجو من الله أن یحشرنا فی زمرة نبیه و عترته و یرزقنا رؤیتهم و شفاعتهم بفضله وسعة رحمته الّذین أذهب الله عنهم الرّجس و طهّرهم تطهیرا»؛[12] از خداوند می‌خواهیم که ما را در شمار پیامبر خودش و عترت او محشور گرداند و به فضل و رحمت گسترده‌اش دیدارشان را روزی ما کند. آنانی که خدا پلیدی را از آنان زدوده و در نهایت پاکیزگی قرارشان داده است. این تعابیر بیشتر با متون شیعی همخوان است.نام او در بین راویان احادیثی؛ نظیر حدیث منزلت،[13] ثقلین،[14] «علیٌّ خیر البشر»،[15] «من کنت مولاه...»[16] و ... که در مقام و منزلت امام علی(ع) نقل شده است، دیده می‌شود.وجود همین قرائن و شواهد، منجر به آن شده است که محققانی نام ایشان را در ردیف دانشمندان شیعی قرار دهند.[17] .

اسلام کوئست

مرجع:

ایجاد شده در 1400/12/23

لینک کوتاه