بنده در جایی شنیدم که از قول شهید مطهری نقل می کردند که ایشان فرموده اند من سند محکمی بر وجود حضرت رقیه(س) پیدا نکردم، حال می خواستم از شما سؤال کنم که آیا این مطلب صحت دارد و در صورت صحت این روضه حضرت رقیه(س) از کجا ایجاد شده است؟

1. در کتاب «کامل بهائى» نوشته حسن بن على بن محمد بن على بن حسن طبرى، معروف به عماد الدین طبرى، در ص 179، ج دوم، چاپ اول، قم، مؤسسه طبع و نشر قم، 1376 شمسى مى گوید: در کتاب «حاویة در مثالب معاویة» آمده است که زنان خاندان نبوت در حالت اسیرى، حال مردانى را که در کربلا شهید شده بودند، مخفى مى داشتند و به پسران و دختران آنان مى گفتند: پدرتان به سفر رفته و برمى گردد. پس از آنکه به دستور یزید زنان و کودکان اسیر را در جوار خانه یزید جاى دادند، در میان آنان دخترکى چهار ساله شبى خواب دید. از خواب بیدار شد و گفت: بابام حسین کجاست؟ همین الآن او را در خواب دیدم و خیلى هم پریشان بود. زنان و کودکان، همه به گریه افتادند. سر و صداى گریه یزید را از خواب بیدار کرد. یزید گفت: چه خبر است؟ گفتند: بچه اى پدرش را مى خواهد و براى همین زنان و کودکان گریه مى کنند. یزید دستور داد: سر پدرش را ببرید و در کنار او بگذارید. مأموران یزید سر امام حسین را آوردند و در برابر چشمان آن بچه قرار دادند. دختر چهار ساله وقتى نگاهش به آن سر افتاد ترسید و فریادى برآورد و پس از آن بیمار شد و وفات کرد. جناب شیخ عباس قمى در منتهى الامال، ج اول، ص 807، فصل هشتم، ورود اهل بیت(ع) به مجلس یزید، انتشارات هجرت، عبارات کامل بهائى را نقل کرده است و اشعارى را هم که در کامل است، آورده است. آنچه در «کامل بهائى» آمده، نشان مى دهد دخترى از امام حسین(ع) در شام وفات کرده است. بر این اساس مى توان گفت: از امام حسین علیه السلام دختری در شام وفات کرده است و نام مهم نیست گرچه از برخی شواهد به دست می آید که نام او رقیه است. البته رقیه همسر مسلم بن عقیل که دختر حضرت على(ع) است، جزو اسیران بود و او هم در شام وفات کرده است. با این حساب، در شام بانوی دیگری از خاندان نبوت به نام رقیه مدفون هستند. 2. در کتاب «منتخب التواریخ»، ص 388 چاپ اول آمده است: یکى از قبورى که در شام واقع است، قبر حضرت رقیه بنت الحسین(ع) است. پس از آن داستان جالبى را نقل مى کند. مى گوید: شیخ محمدعلى شامى به من گفت: پدر بزرگ مادرى من سید ابراهیم دمشقى سه دختر داشت. دختر بزرگ، شبى در خواب حضرت رقیه را مى بیند. حضرت رقیه با او مى گوید: به پدرت بگو که به والى شام خبر بدهد که در قبر من آب افتاده، بیاید و تعمیر کند. دختر خواب را به پدر مى گوید ولى پدر مى ترسد و خبر نمى کند. شب دوم دختر وسط و شب سوم دختر سوم همین خواب را مى بینند و شب چهارم خود سید ابراهیم آن حضرت را در خواب مى بیند و با عتاب به او مى گوید: چرا به والى خبر نمى دهى؟! سید نزد والى شام رفت و ماجرا را گفت. والى دستور داد علماى شیعه و سنى آمدند. والى گفت: قفل حرم به دست هر کس باز شود او متصدّى نبش قبر است. قفل به دست سید ابراهیم باز شد. سید قبر را نبش کرد و آن بچه را بیرون آورد و در بغل نگهداشت و قبر را تعمیر کرد. سید پس از پایان کار از خداخواست خدایا پسرى برایم عطا کن. دعاى او قبول شد و سید مصطفى به دنیا آمد. والى شام ماجرا را به سلطان عبدالحمید عثمانى نوشت. سلطان عبدالحمید سید ابراهیم را متولى قبور شریفه کرد. و همین الآن تولیت قبور شریفه به دست سید عباس است که پسر سید مصطفى است. این ماجرا گویا در سال 1280 قمرى روى داده است. کتاب «تراجم اعلام النساء» ج دوم، ص 103، چاپ اول، بیروت دارد: رقیه بنت الحسین(ع). پس از آن همین داستان را از «منتخب التواریخ» آورده است. لغتنامه دهخدا در حرف راء دارد: رقیة بنت الحسین: نام دخترى از امام حسین(ع) می باشد. نویسنده «مطالب السؤول فی مناقب آل الرسول» می گوید: «کان له من الأولاد ذکورا و اناثا عشره، سته ذکور و اربع اناث. فالذکور علی الاکبر و علی الاوسط و هو سید العابدین، و علی الاصغر و محمد و جعفر و عبدالله ... و اما البنات فزینب و سکینه و فاطمه. هذا هو المشهور. و قیل بل کان له اربعه بنین و بنتان. و الاول اشهر».(3) امام حسین(ع) ده فرزند داشت. شش پسر و چهار دختر. پسران عبارتند از: علی اکبر، امام زین العابدین، علی اصغر، محمد، جعفر و عبداله... و دختران عبارتند از: زینب، فاطمه و سکینه. قول مشهور همین قول است که آن حضرت ده فرزند داشت. برخی گفته اندکه آن حضرت چهار پسر و دو دختر داشت ولی آن قول اول از این مشهور تر است. کشف الغمه، جلد دوم، حالات امام حسین(ع) ص 250 همین عبارت ها را آورده است و نسخه هر دو مانند هم است. به این معنا که در کشف الغمه هم چهار دختر گفته ولی چهارمی را نام نبرده است. علامه مجلسی در جلد 45 بحارالانوار، ص 331 عبارت کشف الغمه را آورده است. همان عباراتی را که نویسنده کشف الغمه از مطالب السؤول نقل کرده، در بحار آورده است. در بحار هم عبارت چنین است که امام حسین(ع) چهار دختر دارد و چهارمی را نام نبرده است. ناسخ التواریخ، جلد امام حسین(ع)، ج 4، ص 238 و 239 عبارت کشف الغمه را آورده است و به خود کتاب مطالب السؤول اشاره کرده است. در عبارت ناسخ هم چهار دختر آمده و چهارمی نام برده نشده است. البته توجه داشته باشیم که تعداد فرزندان امام حسین(ع) مورد اتفاق نیست و چون ما درباره رقیه(س)بحث می کنیم درباره اولاد دیگر آن حضرت بحث نمی کنیم. بر اساس نظر نویسنده مطالب السؤول، امام حسین(ع) چهار دختر دارد. نویسنده ینابیع الموده می گوید: «... و یقول الحسین علیه السلام اللهم انک شاهد علی هؤلاء القوم الملاعین انهم قدعمدوا ان لا یبقون من ذریه رسولک صلی الله علیه و آله و سلم و هو یبکی بکاء شدیدا و ینشد و یقول: یا رب لا تترکنی وحیداقد اظهروا الفسوق و الجحودا و صیرونا بینهم عبیدایرضون فی فعالهم یزیدا اما اخی فقد مضی شهیدامجدلا فی فه فه فریدا و انت بالمرصاد مجیدا ثم نادی یا ام کلثوم و یا سکینه و یا رقیه و یا عاتکه و یا زینب و یا اهل بیتی علیکن منی السلام. فلما سمعن رفعن اصواتهن بالبکاء ...(4) احقاق الحق، ج 11، ص 633، چاپ اول، عین جملات ینابیع الموده را از ص 346 نقل کرده است. همانطوری که ملاحظه می کنید در اینجا در میان دختران و زنان، یکی به نام رقیه است و می توان حدس زد که دختر چهارساله خرابه شام، همین رقیه و دختر امام حسین(ع) است. در لهوف مترجم، ص 116، ترجمه عباس عزیزی، چاپ اول، 1380، انتشارات صلوه، آمده است: «... ثم قال: یا اختاه یا ام کلثوم و انت یا زینب و انت یا رقیه و انت یا فاطمه و انت یا رباب انظرن اذا انا قتلت فلا تشققن علی جیبا و لا تخمشن علی وجها و لا تقلن علی هجرا». در این متن عربی، کلمه رقیه آمده است. در لهوفی که شیخ فارس تبریزیان تحقیق کرده و دارالاسوه چاپ کرده، چاپ اول، در ص 141 دارد: «... یا اختاه و یا ام کلثوم و انت یا زینب و انت یا رقیه و انت یا فاطمه و انت یا رباب انظرن اذا انا قتلت الخ. در این نسخه هم کلمه رقیه آمده است. ما بر پایه سخن عمادالدین طبری و مطالبی که درباره اولاد آن حضرت آمده است، به وجود حضرت رقیه در شام معتقد هستیم. پس از توجه به مطالب فوق ناگفته نماند در این زمینه، نام خیلی مهم نیست بلکه آنچه مهم است این است که در شام دختر چهار ساله ای از امام حسین(ع) دفن شده و زیارتگاه پیروان امام حسین(ع) است و این دختر در زمان اسیری خاندان امام حسین(ع) در شام وفات کرده است. و ما تردیدی نداریم که آن زیارتگاه واقعی است و آن حرم حرم اهل بیت است و قویترین سند برای اثبات این مسأله کتاب کامل بهائی نوشته عماد الدین طبری است. به جزء دوم، باب 25، ص 179 کامل بهائی و منتهی الآمال، ج 1، ص 807 چاپ هجرت مراجعه کنید. . ------------------- پی نوشت ها: 1. کامل بهایی، جزء دوم، باب 25، فصل سوم، ص 179 ؛ چاپ شیخ عبدالکریم تبریزی، یک مجلد. 2. فوائد رضویه، ص 111، حرف حا، در کلمه حسن. 3. مطالب السؤول، ابوسالم کمال الدین محمد بن طلحه بن محمد بن الحسن القرشی العدوی النصیبی الشافعی المتوفی 652، چاپ اول، 257. مؤسسه البلاغ، بیروت، 1999-1419، زیر نظر سید عبد العزیز طباطبایی. 4. ینابیع الموده، جزء دوم، ص 416، به نقل از ابی مخنف، چاپ هفتم، 1384 ق. انتشارات الشریف الرضی. .

پرسمان دانشگاهیان

مرجع:

ایجاد شده در 1401/03/25

لینک کوتاه