تخمین زمان مطالعه: 5 دقیقه
از آنجا که قرآن، کتاب هدایت است لازم دیدیم تا با التفات به آن، پاسخی را به شما گرامی ارائه نمائیم. همانگونه که در سوره مریم آمده است:
قالَ أَ راغِبٌ أَنْتَ عَنْ آلِهَتِی یا إِبْراهِیمُ لَئِنْ لَمْ تَنْتَهِ لَأَرْجُمَنَّکَ وَ اهْجُرْنِی مَلِیًّا[1]
گفت ای ابراهیم آیا تو از خدایان من رویگردانی؟ اگر (از این کار) دست برنداری تو را سنگسار میکنم، از من برای مدتی طولانی دور شو!.
این آیه اشاره دارد به ماجرای حضرت ابراهیم علیه السلام و عمویش آذر، که ما با مراجعه به تفسیر، مطالبی را در اینجا خدمت شما بیان می داریم.
در آیات قبل از این آیه، سخنان منطقی ابراهیم که آمیخته با لطف و محبت خاصی می باشد در طریق هدایت عمویش آمده است[2]، و این آیه در مقام بازگو کردن پاسخهای آذر می باشد.
قرآن میگوید: نه تنها دلسوزیهای ابراهیم و بیان پر بارش به قلب آذر ننشست بلکه او از شنیدن این سخنان، سخت برآشفت و "گفت: ای ابراهیم آیا تو از خدایان من روی گردانی"؟! (قالَ أَ راغِبٌ أَنْتَ عَنْ آلِهَتِی یا إِبْراهِیمُ).
" اگر از این کار خودداری نکنی به طور قطع تو را سنگسار خواهم کرد" (لَئِنْ لَمْ تَنْتَهِ لَأَرْجُمَنَّکَ).
" و اکنون از من دور شو دیگر تو را نبینم" (وَ اهْجُرْنِی مَلِیًّا).
جالب اینکه اولا" آذر" حتی مایل نبود تعبیر انکار بتها و یا مخالفت و بدگویی نسبت به آنها را بر زبان آورد، بلکه به همین اندازه گفت:" آیا تو رویگردان از بتها هستی" مبادا به بتها جسارت شود
ثانیا به هنگام تهدید ابراهیم، او را به سنگسار کردن تهدید نمود، آن هم با تاکیدی که از" لام" و" نون تاکید ثقیله" در" لارجمنک" استفاده میشود و میدانیم سنگسار کردن یکی از بدترین انواع کشتن است.
ثالثا به این تهدید مشروط قناعت نکرد
بلکه در همان حال، ابراهیم را وجودی غیر قابل تحمل شمرد و به او گفت برای همیشه از نظرم دور شو (کلمه ملیا به گفته" راغب" در" مفردات" از ماده املاء به معنی مهلت دادن طولانی آمده است و در اینجا مفهومش آنست که برای مدت طولانی یا همیشه از من دور شو).
این تعبیر بسیار توهینآمیزی است که افراد خشن نسبت به مخالفین خود به کار میبرند و در فارسی گاهی به جای آن" گورت را گم کن" میگوئیم، یعنی نه تنها خودت برای همیشه از من پنهان شو، بلکه جایی برو که حتی قبرت را هم نبینم!.
بعضی از مفسران جمله" لارجمنک" را به معنی سنگسار کردن نگرفتهاند بلکه به معنی بدگویی یا متهم کردن، تفسیر کردهاند، ولی این تفسیر بعید به نظر میرسد، بررسی سایر آیات قرآن که با همین تعبیر وارد شده است، به آنچه گفتیم گواهی میدهد.
ولی با این همه، ابراهیم همانند همه پیامبران و رهبران آسمانی، تسلط بر اعصاب خویش را هم چنان حفظ کرد، و در برابر این تندی و خشونت شدید، با نهایت بزرگواری" گفت: سلام بر تو" (قالَ سَلامٌ عَلَیْکَ)[3].
این سلام ممکن است تودیع و خداحافظی باشد که با گفتن آن و چند جمله بعد، ابراهیم،" آزر" را ترک گفت، ممکن است سلامی باشد که به عنوان ترک دعوی گفته میشود همانگونه که در سوره قصص میخوانیم: لَنا أَعْمالُنا وَ لَکُمْ أَعْمالُکُمْ سَلامٌ عَلَیْکُمْ لا نَبْتَغِی الْجاهِلِینَ:"[4] اکنون که از ما نمیپذیرید، اعمال ما برای ما و اعمال شما برای خودتان، سلام بر شما، ما هواخواه جاهلان نیستیم".
سپس اضافه کرد:" من به زودی برای تو از پروردگارم تقاضای آمرزش میکنم چرا که او نسبت به من، رحیم و لطیف و مهربان است [5]
نکاتی که ما با توجه به موضوع سوال شما از این آیه استنتاج می کنیم این است که:
1.حضرت ابراهیم با اینکه عمویش فردی گنه کار، مشرک و لجوج بود با مهربانی با وی رفتار نمود حتی زمانی که عمویش با بی مهری و تندی و خشونت او را از خود راند؛ ایشان با عبارت سلام علیکم و اینکه برای شما از خداوند طلب آمرزش می نمایم از ایشان جدا گشت. البته منظور ما در اینجا این نیست که پدرتان را ترک کنید بلکه مقصود ما این است که در برابر پدرتان مهربان باشید و با احترام، رفتار نمائید هر چند که ایشان بد رفتاری کرده و با تندی رفتار نماید. زیرا در دین ما بسیار سفارش شده است که به والدین احترام بگذارید تا جایی که پیامبر(ص) در سفارشش به امیرالمومنین(ع) فرموده است: ای علی! برای نیکی به والدین، حتی مسیر دو ساله را بپیما.[6]
2. حضرت ابراهیم وقتی دید که حرفش در عمویش تاثیری نمی گذارد؛ ایشان را به حال خود رها کرد و او را به خودش واگذاشت. شما نیز اگر می بینید پدرتان به هیچ صراطی مستقیم نیست و هیچ منطقی را نمی پذیرد او را به عقائد خودش واگذارید و شما عقائد خود را حفظ کنید و با ایشان بحث نکنید چرا که امر به معروف در صورتی لازم می شود که بدانید عکس العمل شما اثری داشته باشد. وقتی همه راهها را امتحان کرده و به نتیجه نرسیده اید ادامه دادن بحث و یا هر رفتار دیگری از سوی شما، بی فایده است پس با عکس العمل متقابل، زمینه ی ناراحتی خود را فراهم نکنید. موفق باشید. .
پایگاه اطلاع رسانی حوزه
تماس با ما
آدرس : آزمايشگاه داده کاوي و پردازش تصوير، دانشکده مهندسي کامپيوتر، دانشگاه صنعتي شاهرود
09111169156
info@parsaqa.com
حامیان
همكاران ما
کلیه حقوق این سامانه متعلق به عموم محققین عالم تشیع است.