تخمین زمان مطالعه: 4 دقیقه
جاودانگي و جهاني بودن دين اسلام از اصول مسلم در اعتقادات اسلامي و جزء ضروريات دين اسلام است كه همه مسلمانان بر آن اتفاق دارند. جهاني بودن اسلام به اين معنا است كه اختصاصي به هيچ قوم، مليت، نژاد و اقليم خاصي ندارد بلكه همه انسانها را از هر مليت و نژادي كه باشند، در بر ميگيرد. و منظور از جاودانگي اسلام آن است كه دعوت اسلامي به عصر و دوران خاصي محدود نميگردد، بلكه تا انتهاي تاريخ بشر ادامه دارد و هيچ گاه دين ديگري آن را نسخ نميكند.[1] ادله جهان شمولي دين خاتم:دلايل متعددي بر جهان شمولي و عموميت شريعت اسلام وجود دارد كه در سه بخش به بررسي آنها ميپردازيم:1. ادله قرآني: آيات متعددي بر جهاني بودن و جاودانگي دين اسلام دلالت دارند كه ميتوان آنها را در چند گروه طبقهبندي كرد:الف) پارهاي آيات گوياي آناند كه پيامبر اسلام ـ صلّي الله عليه و آله ـ پيغامآوري براي همه مردم بوده است. براي مثال در سورة انعام، آية 19 ميخوانيم:«و اوحي الي هذا القرآن لا نذركم به و من بلغ»«و اين قرآن به من وحي شده تا به وسيلة آن، شما و هر كس را (كه اين قرآن به آنها) ميرسد، هشدار دهم.»عبارت «من بلغ» دلالت روشني بر جهان شمولي و جاودانگي اسلام دارد: زيرا به اين معنا است كه تمام كساني كه در طول تاريخ بشر و پهنة زمان و در تمام نقاط جهان با هر مليت و نژادي پيام قرآن را دريافت كنند مأمور به پيروي از آن هستند.و در آية ديگر آمده است: فرقان، آيه 1.«تبارك الذي نزل الفرقان علي عبده ليكون للعالمين نذيراً»بزرگ (و خجسته) است كسي كه بر بندة خود، فرقان (= كتاب جدا سازنده حق از باطل) را نازل فرمود تا براي جهانيان هشدار دهندهاي باشد.تعبير «للعالمين» دلالت بر رسالت جهاني و دعوت عمومي و جاودانگي اسلام دارد و هر گونه ابهامي را در مورد عدم اختصاص دعوت قرآن به نژاد عرب و يا زمان و منطقه خاصي را بر طرف ميسازد.ب) در بسياري از آيات قرآن، خطابهايي مانند «يا ايها الناس»، «يا بني آدم»، به كار رفته،[2] بدون آنكه مقيد به زمان يا مكان و يا قوم خاصي، شده باشند. عموميت اين گونه خطابها دلالت بر جهاني بودن و جاودانگي اسلام دارد.ج) در برخي از آيات، سخن از مكلف بودن همه مردم به انجام احكام عملي و قوانين ديني اسلام به ميان آمده است. از اين آيات روشن ميشود كه احكام و قوانين اسلام به افراد خاصي مربوط نميشود بلكه همگان مأمور به اجراي آناند. براي مثال در مورد فريضة حج ميخوانيم:آل عمران، 97: و لله علي الناس حج البيت من استطاع اليه سبيلاً.و براي خدا، حج آن خانه، بر عهده مردم است؛ (البته بر) كسي كه بتواند به سوي آن راه يابد.د) قرآن كريم از پيروزي اسلام بر همه اديان، از جمله اديان الهي پيشين، سخن ميگويد.توبه، 33: «هو الذي ارسل رسوله بالهدي و دين الحق ليظهره علي الدين كله و لو كره المشركون» او كسي است كه پيامبرش را با هدايت و دين درست فرستاد تا آن را بر هر چه دين است پيروز گرداند، هر چند مشركان خوش نداشته باشند.اين آيه گوياي آن است كه اولاً، تمام پيروان آيينهاي پيشين موظف به گرويدن به اسلاماند و ثانياً هيچ ديني، حتي در آينده، بر اسلام غلبه نخواهد كرد كه بيان ديگري از جاودانگي اسلام است.س) در پارهاي از آيات گفته ميشود كه قرآن كريم كتاب هدايت براي «ناس» يا «عالمين» است. اين آيات نيز بر عموميت دعوت قرآني براي همه زمانها و مكانها دلالت دارند:بقره، 185: «شهر رمضان الذي انزل فيه القرآن هدي للناس»ماه رمضان (همان ماه) است كه در آن، قرآن فرو فرستاده شده است، (كتابي) كه مردم را راهبر است.2. ادلة روايي: روايات فراواني نيز بر جاودانگي و جهان شمولي اسلام دلالت دارند از جمله روايت ذيل:«حلال محمّد ـ صلّي الله عليه و آله ـ حلال الي يوم القيامه و حرامه حرام الي يوم القيامه»[3]در آيين محمّد ـ صلّي الله عليه و آله ـ هر چه حلال است، تا روز رستاخيز حلال خواهد بود و هر چه حرام باشد، تا روز رستاخيز حرام خواهد بود.3. شواهد تاريخي: علاوه بر ادله قرآني و روايي، شواهد تاريخي فراواني وجود دارد كه پيامبر اسلام ـ صلّي الله عليه و آله ـ به يهوديان و سران كشورهاي مختلفي چون روم، ايران، مصر، حبشه و يمن و نيز به رؤساي قبايل گوناگون عرب نامه نوشته و آنان را به اسلام فراخوانده است. بديهي است كه اگر اسلام آييني جهاني نبود جايي براي دعوت سران ساير اقوام به اسلام وجود نداشت.[4]با دقت و تأمل در اين دلايل ترديدي در اين مسأله باقي نميماند كه آيين اسلام جهاني و جاودانه است.معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:1ـ جعفر سبحاني، الالهيات، ج 3، قم: المركز العالمي للدراسات الاسلاميه.2ـ مهدي هادوي تهراني، باورها و پرسشها.3ـ جامعيت و کمال دين، علي رباني گلپايگاني.4ـ محمّد سعيدي مهر، آموزش كلام اسلامي، ج 2، قم: انتشارات طه. .
سامانه پاسخگویی به سوالات و شبهات
تماس با ما
آدرس : آزمايشگاه داده کاوي و پردازش تصوير، دانشکده مهندسي کامپيوتر، دانشگاه صنعتي شاهرود
09111169156
info@parsaqa.com
حامیان
همكاران ما
کلیه حقوق این سامانه متعلق به عموم محققین عالم تشیع است.